تولد
مسیح«ع»
هدیه قرانی( تولد
مسیح«ع»)
إِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكِ
بِكَلِمَةٍ مِّنْهُ اسْمُهُ الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ وَجِيهًا فِي
الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ
آل عمران ۴۵
(به یاد آورید) هنگامی را که فرشتگان گفتند: «ای مریم! خداوند تو را به کلمهای
[= وجود باعظمتی] از طرف خودش بشارت میدهد که نامش «مسیح، عیسی پسر مریم»
است؛ در حالی که در این جهان و جهان دیگر، صاحب شخصیّت خواهد بود؛ و از مقرّبان
(الهی) است.
توضیح:
صحبت از تولد حضرت عیسی(ع) است و بشارت فرشتگان برای تولد ایشان به حضرت
مریم(ع) ، کلمه از کلم و به معنای جای زخم نیزه است یعنی چیزی که اثر میگذارد
و دنیا را تکان میدهد و انرژی الهی را به همراه دارد. و مسیح به معنای مسح شده
و تقویت شده با نیروی الهی و یا کسی که سیاحت کننده است( زیرا آنحضرت به شهرها
و مناطق زیادی برای راهنمائی مردم سفر میکرد) و عیسی به معنای حیاتبخش و
زندگیساز است. وجیه از وجه و صورت به معنای کسی که روی به مردم و مشکلات آنها
دارد و خدا نیز در دنیا و آخرت به او روی دارد و خلاصه از نزدیکان درگاه الهی و
مقربین است یعنی با افکار و اعمال ارزشمند در مدار صحیح و مسیر درست قرار گرفته
است. بنابراین پنج صفت برای عیسی(ع) ذکر شده است: کلمه،مسیح، عیسی،وجیه، مقرب.
و ما نیز باید از تولد و حضور او درس بگیریم و در این مسیر باشیم.
روزه واقعی
هدیه قرانی ( روزه
واقعی)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ
عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ
بقره ۱۸۳
ای افرادی که ایمان آوردهاید! روزه بر شما نوشته شده، همانگونه که بر کسانی
که قبل از شما بودند نوشته شد؛ تا پرهیزکار شوید.
توضیح:
این دستور صریح قران برای روزه گرفتن در ماه رمضان است. رمضان به معنی سنگ گرم
است و از رمض یعنی سوختن میاید پس نفس اماره و گناهان در این ماه امکان سوختن و
پاک شدن دارند. این دستور در ادیان پیشین هم هست و نتیجه آن متقی شدن ماست. پس
اگر تغییری در ما حاصل نشود و معنی صوم را که نام دیگر روزه است( یعنی
بازدارنده از هر نوع گناه اعم از غیبت و دروغ و نگاه آلوده و شرک و ......) را
متوجه نشویم بجز گرسنگی بهرهای از آن نبردهایم و تقوا را تمرین نکردهایم.
ثبت اعمال
هدیه قرانی( ثبت اعمال)
هَٰذَا كِتَابُنَا يَنطِقُ عَلَيْكُم بِالْحَقِّ إِنَّا كُنَّا نَسْتَنسِخُ مَا
كُنتُمْ تَعْمَلُونَ
جاثیه ۲۹
این کتاب ما است که بحق با شما سخن میگوید (و اعمال شما را بازگو میکند)؛ ما
آنچه را انجام میدادید مینوشتیم!
توضیح:
(نستنسخ) یعنی ما از اعمال شما نسخه برداری میکنیم. با پیدایش ضبطصوت و
دوربینهای پیشرفته فیلمبرداری که امروز بشر بکار میبرد میتوان فهمید که خدای
متعال ذره ذره اعمال ما را در کتاب هستی نگهداری میکند و در عالم دیگر به ما
نشان خواهند داد و از ریز و درشت آن آگاهی مییابیم. پس اگر بدانیم که ما در
این جهان رها نیستیم و برعکس پیوسته تحت نظارت هستیم و کردارمان نوشته میشود
مسلمأ بر شیوه زندگی کردن ما تأثیر میگذارد.
بقول جناب حافظ:
هرگز نمیرد آن که دلش زنده شد به عشق
ثبت است بر جریده عالم دوام ما
اتصال
به آفریدگار
هدیه قرانی( اتصال به
آفریدگار)
إِنَّنِي أَنَا اللَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدْنِي وَأَقِمِ
الصَّلَاةَ لِذِكْرِي
طه ۱۴
من «اللّه» هستم؛ معبودی جز من نیست! مرا بپرست، و نماز را برای یاد من بپادار!
توضیح:
گفتگوی خدای متعال (جل جلاله) با حضرت موسی(ع) در مکانی است که از نور الهی به
تشعشع رسیده بود. میفرماید هیچ نیروئی در عالم بجز خداوند متعال حاکم نیست و
دنبال (اله)های دیگر نگردید که به جائی نخواهید رسید. اضافه میکند که برای
چنین خداوندی عبد باشید یعنی آئینهای شوید که صفات او را بگیرید و خداگونه
شوید و این بزرگترین لطف به انسان است. میفرماید مهمترین راهی که بتوان به
چنین توحیدی رسید ذکر و یادآوری دائمی او (صلاة) است ، یعنی همیشه به چنین
نیروئی وصل باشیم پس فقط نمازهای پنجگانه کافی نیست بلکه باید این اتصال تمام
دقائق زندگی انسان را شامل شود.
پرهیز از شیطان
هدیه قرانی(پرهیز
از شیطان)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ادْخُلُوا فِي السِّلْمِ كَافَّةً وَلَا
تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ
(بقره ۲۰۸)
ای کسانی که ایمان آوردهاید همگی در صلح و آشتی درآیید! و از گامهای شیطان،
پیروی نکنید؛ که او دشمن آشکار شماست
توضیح:
ایمان یعنی در امنیت قرار گرفتن و مؤمن واقعی در حفاظت جسمی و روانی است و
خداوند به مؤمنین دستور صلح و آشتی و رفتار سالم (سِلْم) با هم و با جهانیان
میدهد و کلمه اسلام از همین مفهوم است پس مسلمان باید جلودار صلح و سلامت باشد.
شیطان ما را با گامهایش یعنی بتدریج و قدم بقدم گمراه میکند ، مانند مردابی که
هرلحظه در آن بیشتر فرومیرویم. پس باید مواظب وسوسههای ابلیس باشیم چون شیطان
دشمن آشکار و همیشه در صحنه انسان است و هر لحظه ما را به خود و راه خود می
خواند.
آگاهی بخش
هدیه قرانی( آگاهی بخش)
إِنْ أَنتَ إِلَّا نَذِيرٌ
فاطر ۲۳
تو فقط انذارکنندهای، (اگر ایمان نیاورند نگران نباش، وظیفهات را انجام ده.)
توضیح:
نذیر بمعنی هشداردهنده و آگاهکنندهاست و
وظیفه پیامبران الهی بشارت و انذار بوده است. پس بشارت به معنی مژده و خبرهای
شادبخش است و منظور از انذار آگاه کردن از خطری است که در پیش است. اهمیت
انذار بسیار است بطوریکه میتواند میلیونها انسان را از نابودی و بیراهه نجات
دهد. این اختیار انسان است که انذار را جدی بگیرد و به دستورات خداوند گردن نهد
تا به خوشبختی واقعی وارد شود.
خانه خوشبختی
هدیه قرانی( خانه
خوشبختی)
وَقُل رَّبِّ أَنزِلْنِي مُنزَلًا مُّبَارَكًا وَأَنتَ خَيْرُ الْمُنزِلِينَ
مؤمنون ۲۹
و بگو: «پروردگارا! ما را در منزلگاهی پربرکت فرود آر، و تو بهترین
فرودآورندگانی!»
توضیح:
این از دعاهای زیبای قران است که آموزشی برای حضرت نوح(ع) در کشتی معروف بوده
است و الان هم در مسافرتها خوانده میشود ضمنأ به ما یاد میدهد تا همیشه بدنبال
آن جایگاه مبارک باشیم. منزل مبارک یعنی جایگاه آرامش و پربرکت و پر از نعمت و
رشد و تعالی یعنی زندگی سالم یعنی دنیا و آخرت آباد. میفرماید برای رسیدن به
چنین مقامی (بگو ) یعنی بخواه و عمل کن تا به آن برسی. پس فقط خواستن زبانی
کافی نیست بلکه باید اقدام کنیم و بدانیم که او و قوانین او و دستورات او
بهترین فراهمکننده چنین موقعیتی است و باعث خوشبختی واقعی میشود.
هر آنی در کاری
هدیه قرانی( هر
آنی در کاری)
يَسْأَلُهُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَأْنٍ
الرحمن ۲۹
تمام کسانی که در آسمانها و زمین هستند از او تقاضا میکنند، و او هر روز در
شأن و کاری است!
توضیح:
این آیه موضوع احتیاج لحظهای بشر به وجود پروردگار و گرفتن دائمی فیض و زندگی
را از او روشن میکند و اینکه به قول حضرت سعدی( هر نفسی که فرو میرود ممد
حیات است و چون بر میآید مفرح ذات) یعنی ما زمینیان با نیروی الهی زندهایم و
حرکت میکنیم و همچنین کسانی که در آسمانها هستند و کلمه (من) میتواند دلالت
بر موجودات هوشمند مانند انسان داشته باشد که در کرات و کهکشانهای دیگر وجود
دارند. خلاصه تمام عالم هستی متکی به خدای متعال و نیروی او و قانونمندی اوست .
ما لحظهای رها نیستیم و در چهاچوب تدبیر الهی قرار داریم و اگر اختیار موقتی
برای رشد و کمال بیشتر به ما دادهاند باید بدانیم که کل وجود ما و نیروی زندگی
ما از او نشأت میگیرد و خواسته یا ناخواسته بسوی او در حرکتیم.
رشتهای بر گردنم افکنده دوست
تار و پودش از محبتهای اوست
رشته بر گردن نه از بی مهری است
رشتهی عشق است و بر گردن نکوست
و در آخر میفرماید خدای متعال هر لحظه در کاریست و تدبیر عالم هستی میکند و
باعث دگرگونی هرلحظهای ما و طبیعت میشود. قوانین و دستورات او لحظهای خاموشی
ندارند و پیوسته با مخلوقاتند و تأثیر خود را میگذارند. .
ترازوی خقیقت
هدیه قرانی(
ترازوی خقیقت)
أَلَّا تَطْغَوْا فِي الْمِيزَانِ
الرحمن ۸
تا در میزان طغیان نکنید (و از مسیر عدالت منحرف نشوید)،
توضیح:
میزان از ریشه وزن و به معنی ترازو و دیگر به معنی راست و درست است پس ما در
زندگی یک ترازوی راست و صحیح داریم و آن فطرت الهی ماست که در همه انسانها وجود
دارد و نیک و بد را تشخیص میدهد و دیگر دستورات و قانونمندی خداوند است که در
شکل ادیان و توسط پیامبران برای ما آمده است. ترازوئی که در محل کار ماست یکی
از نمونههای این میزان است. میفرماید در میزان طغیان و حریمشکنی و سرکشی
نکنید یعنی قانون الهی را محترم شمارید و ارج بگذارید و ظلم و ستم روا ندارید.
البته ما اختیار داریم تا خود انتخاب نمائیم و واکنش انتخاب خود را ببینیم.
خوشا به حال آنانکه میزان را رعایت کنند.
مسافرت آدمی
هدیه قرانی(
مسافرت آدمی)
مِنْهَا خَلَقْنَاكُمْ وَفِيهَا نُعِيدُكُمْ وَمِنْهَا نُخْرِجُكُمْ تَارَةً
أُخْرَىٰ
طه ۵۵
ما شما را از آن [= زمین] آفریدیم؛ و در آن بازمیگردانیم؛ و بار دیگر (در
قیامت) شما را از آن بیرون میآوریم!
توضیح:
سرگذشت مسافرت انسان در صحنه پهناور خلقت خداوند است ، میفرماید شما را در
نظام هستی خلق کردیم و به همین نظام بازمیگردید و از همین سیستم مجددا
برانگیخته می شوید. امروزه میدانیم که پیدایش موجودات زنذه در قعر دریاها و
حدود ۳/۸ میلیارد سال قبل با تشکیل اولین مولکولهای DNA آغاز شده است. سپس
چنانکه میبینیم پس از مرگ در همین سیستم دفن خواهیم شد و در مملکت پهناور
خداوند آرام میگیریم و برای عالم دیگر آماده میشویم و مجددأ از همین عالم
بیدار گشته و زندگی جدیدی مییابیم و رشد و کمال ما ادامه خواهد یافت. دو قسمت
ابتدای این مسافرت را به چشم علم و یقین میبینیم و فقط قسمت سوم است که نیاز
به ایمان قلبی و اعتقاد غیبی دارد و همین ایمان است که زندگی امروزه ما را
آرایش و جهانبینی ما را شکل و سرنوشت ما را تغییر میدهد.
خانه صلح و سلامت
هدیه قرانی( خانه
صلح و سلامت)
وَاللَّهُ يَدْعُو إِلَىٰ دَارِ السَّلَامِ وَيَهْدِي مَن يَشَاءُ إِلَىٰ
صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ
یونس ۲۵
و خداوند به سرای صلح و سلامت دعوت میکند؛ و هر کس را بخواهد (و شایسته و لایق
ببیند)، به راه راست هدایت مینماید.
توضیح:
دارالسلام یعنی خانه صلح و سلامت و دوستی و صفا و موقعیتی است که خداوند پیوسته
ما را بدانجا دعوت میکند و بسوی خوشبختی میخواند. در مقابل خانه جنگ و بیماری
و دشمنی وجود دارد که خدای متعال دوست ندارد که ما ساکن آنجا شویم و ارسال
پیامبران و کتب الهی در طول تاریخ بهمین منظور بوده است. این حالت صلح و سلامت
از همین دنیا آغاز میگردد و در عالم دیگر بصورت بهشت که بهترین مکان آسایش و
آرامش است شکل میگیرد. یک راه مستقیم و بدون انحراف یعنی یک دستورالعمل و
قانونمندی بسوی این خانه وجود دارد که باید آنرا خود انتخاب کنیم و در زمره
مشیت الهی قرار گیریم و هدایت خداوند را بپذیریم(یهدی من یشاء).
مهمان پروردگار
هدیه قرانی(
مهمان پروردگار)
وَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ وَكَفَىٰ بِاللَّهِ وَكِيلًا
احزاب ۳
و بر خدا توکّل کن، و همین بس که خداوند حافظ و مدافع (انسان) باشد!
توضیح:
وکیل به معنای نگاهبان و همراه و مهماندار است پس خداوند ما را دعوت به مهمانی
خود میکند. میهمان خدا بودن یعنی تکیه بر خدا زدن ، راه او را انتخاب کردن و
قوانین او را پذیرفتن است و چه راحت و آسوده و خوشبخت کسی که مهمان آفریدگار
باشد زیرا بزرگترین و مهربانترین و دلسوزترین میزبان را دارد که حافظ و نگاهبان
او هم هست و این میزبان قدرتمند او را از همه میزبانان حقیر و کوچک دیگر کفایت
میکند.
بقول جناب حافظ:
ای دل ار سیل فنا بنیاد هستی بر کند
چون تو را نوح است کشتیبان ز طوفان غم مخور
در بیابان گر به شوق کعبه خواهی زد قدم
سرزنشها گر کند خار مغیلان غم مخور
بیهودگی در کار نیست
هدیه قرانی(
بیهودگی در کار نیست)
أَيَحْسَبُ الْإِنسَانُ أَن يُتْرَكَ سُدًى
قیامت ۳۶
آیا انسان گمان میکند بیهدف رها میشود؟!
توضیح:
سُدیٰ به معنی بیهوده و بیهدف است. خداوند میفرماید انسان براساس تصادف و
بیهدف آفریده نشده و نباید چنین گمان کند زیرا این جهان عظیم که تاکنون تنها
۵٪ آن دیده و شنیده شده و شامل ۲۰۰ میلیارد کهکشان که هر کدام دارای بیش از ۲۰۰
میلیارد خورشید است با تمام قوانین و نظمی که در آنست نمیتواند بدون خالق و
بدون هدف باشد ، یا اعضاء بدن انسان که هر کدام وظیفه خود را با هدف و برنامه
دقیق انجام میدهند، پس این سئوال ساده انسان را به تفکر میآورد که او هم جزئی
از این جهان است و او هم طی برنامه و هدفی آفریده شده پس باید خطوط قرمزی را
رعایت کند و منتظر پاسخگوئی به اعمال خود باشد و این میتواند نگرش و راه زندگی
او را تغییر دهد.
ارسال کتابی برای جهان
هدیه قرانی(
ارسال کتابی برای جهان)
تَبَارَكَ الَّذِي نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَىٰ عَبْدِهِ لِيَكُونَ
لِلْعَالَمِينَ نَذِيرًا
فرقان ۱
زوال ناپذیر و پر برکت است کسی که قرآن را بر بندهاش نازل کرد تا بیمدهنده
جهانیان باشد.
توضیح:
فرقان نام دیگر قران و به معنی جداکننده حق از باطل است. میفرماید فرستنده آن
مبارک است یعنی خداوند پربرکت و بخشنده برای راهنمائی ما آنرا در حد فهم و
استفاده ما فرودآورده است. نکته مهم دیگر اعلام جهانی بودن این دعوت است و لذا
قران برای همه مردم جهان و در همه زمانها قرار داده شده است.
یادآور
هدیه قرانی(
یادآور)
فَذَكِّرْ إِنَّمَا أَنتَ مُذَكِّرٌ
غاشیه ۲۱
پس تذکّر ده که تو فقط تذکّر دهندهای!
توضیح:
ذکر به معنی یادآوری دانستههاست. پس حقایق عالم و اخلاق نیکو و شناخت توحید از
ابتدا در فطرت انسانها وجود دارد(فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ
عَلَيْهَا ) و پیامبران خدا این فطرت را بیدار میکنند و دانستهها را یادآور
میشوند. بقیه کارها مربوط به انسان و اختیار اوست که به فطرت زیبای خود احترام
گذارد و بیدار شود یا در خواب بماند ، البته اثرات این انتخاب را در زندگی دنیا
و آخرت خود خواهد دید.
دلبستن به خدا
هدیه قرانی(
دلبستن به خدا)
وَاذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ وَتَبَتَّلْ إِلَيْهِ تَبْتِيلًا
مزمل ۸
و نام پروردگارت را یاد کن و تنها به او دل ببند!
توضیح:
اسامی خداوند همان صفات پروردگار است و یادکردن آنان فهمیدن و اجراکردن و به
خود گرفتن آن صفات است. وقتی میگوئیم خداوند رحیم است یعنی ما نیز مهربان و
بخشنده باشیم و همینطور سایر اسامی و صفات پروردگار که باید در وجود ما جای
گیرد.
تبتل از ریشه بتل و به معنی بریدن و قطع است. یعنی از همه موجودات امید و آرزو
و تمنایت را ببر و تنها به خداوند توجه کن که او تنها نیروی مؤثر و توانا در
عالم است و این مرحله دور شدن از شرک و دریافتن توحید است( تبتل الیه). کلمه
تبتیلا شدت این دلبستن را گوشزد میکند که زبانی و ظاهری و سطحی نباشد بلکه
حقیقتأ به خدا نگریستن و دلبستن است.( آنچنان بریدنی و آنچنان دلبستنی)،خوشا
بحال چنین انسانهائی که در همین زندگی دنیا آئینه خدا شدهاند و فقط به او تکیه
دارند.
قلبهای ترسان
هدیه قرانی(
قلبهای ترسان)
إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ
وَإِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آيَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِيمَانًا وَعَلَىٰ
رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ
انفال ۲
مؤمنان، تنها کسانی هستند که هرگاه نام خدا برده شود، دلهاشان ترسان میگردد؛ و
هنگامی که آیات او بر آنها خوانده میشود، ایمانشان فزونتر میگردد؛ و تنها بر
پروردگارشان توکل دارند.
توضیح:
قران در اینجا از قلب مؤمن میگوید و اینکه وقتی نام خداوند را میشنود و قانون
خلقت را میخواند از نافرمانی و پیامدهای آن احساس ترس و توجه مییابد. وقتی
آیات پروردگار بگوش او میرسد و در طبیعت میبیند ایمان و باورش بیشتر میشود و
بر خدای مهربان خود توکل میکند یعنی در زندگی به او تکیه میکند و از او کمک
میخواهد. در حقیقت شخص باایمان خود را متصل به نیروی بزرگی میبیند ، ایمانش
به اوست و راه او را دوست دارد.
ثبت نگاه و تفکر
هدیه قرانی( ثبت
نگاه و تفکر)
يَعْلَمُ خَائِنَةَ الْأَعْيُنِ وَمَا تُخْفِي الصُّدُورُ
غافر ۱۹
او چشمهایی را که به خیانت میگردد و آنچه را سینهها پنهان میدارند، میداند.
توضیح:
این آیه شریفه دقت و ظرافت خداوند متعال را به ما میگوید و آن علم پروردگار به
دیدنهای ناروا و تفکرات نابجای ماست. البته امروزه دوربینهای مداربسته در
اجتماع کار ما را برای درک این گفتار تاحدودی آسانتر نموده است زیرا بشر مخلوق
همین خداوند است و با علم و دانش اندک خود قسمت کوچکی از تدبیر و قانون الهی را
دریافته است. ولی آگاهی آفریدگار بسیار بالاتر و کاملتر از اینست و حتی نوع
نگاه ما را و تفکر پشت این نگاه را درمییابد و ثبت میکند. ایمان به چنین
توحیدی است که مدینه فاضله میسازد.
روز فریاد
هدیه قرانی( روز
فریاد)
وَيَا قَوْمِ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ يَوْمَ التَّنَادِ
غافر ۳۲
ای قوم من! من بر شما از روزی که مردم یکدیگر را صدا میزنند بیمناکم!
توضیح:
این دعوت توسط فرد باایمانی است که در زمان فرعون بود و مردم را به دین حضرت
موسی(ع) تبلیغ مینمود و از عاقبت کفر برای آنان میگفت. تناد از ریشه ندا به
معنی صدای بلند و فریاد است. یکی از نامهای قیامت یومالتناد است یعنی روزی که
فریادها از همه سو بلند است، نظام آرام کهکشان بهم ریخته و دگرگونی بزرگی در
عالم ستارگان رخ میدهد که همراه با اصطکاک و تصادف و بهمریختگی و صداهای مهیب
است، خلقی که به پا خواستهاند و بسوی مرحله تازهای از خلقت خود رهنمون
میشوند و از آینده قریبالوقوع خود بیمناکند و فریاد کمک برمیآورند. نمونه
اندک آن در زمانهای زلزله یا آتشفشانهای شدید در دنیا دیده میشود که چه غوغائی
برپا میگردد. خوشا بحال آنانکه در آنروز فریاد شادی سر دهند.
سفره دنیا
هدیه قرانی( سفره
دنیا)
يَا قَوْمِ إِنَّمَا هَٰذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا مَتَاعٌ وَإِنَّ الْآخِرَةَ
هِيَ دَارُ الْقَرَارِ
غافر ۳۹
ای قوم من! این زندگی دنیا، تنها متاع زودگذری است؛ و آخرت سرای همیشگی است!
توضیح:
پندهای شخص باایمانیست از خانواده فرعون که به حضرت موسی ایمان آورد و مردم را
به راه راست دعوت میکرد. میگوید این دنیا به مانند متاع است و متاع یعنی بهره
اندک و فریبنده که هم پایدار نیست و هم در مقابل دارائی آخرت بسیار ناچیز است ،
ولی خانه بعدی را به منزل قرار و آرامش و جاودانگی تشبیه نموده (قرار)، پس در
دنیا نباید انتظار قرار و سکونت واقعی داشت بلکه مسیر گذرائیست با متاعی اندک
که ارزش سرمایهگذاری و دلبستن را ندارد و زندگی واقعی در قرارگاه امن آخرت
است.
پیامبر سرمشق بزرگ
هدیه قرانی(
پیامبر سرمشق بزرگ)
لَّقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِّمَن كَانَ
يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا
احزاب ۲۱
مسلّماً برای شما رسول خدا سرمشق نیکویی بود، برای آنها که امید به رحمت خدا و
روز رستاخیز دارند و خدا را بسیار یاد میکنند.
توضیح:
اسوه به معنی مقتدا و پیشوا و جلودار است. میفرماید پیامبر بزرگوار را سرمشق
خود قرار دهید زیرا بهترین نمونه زندگیست، یعنی صداقت و امانت و عدالت و
انساندوستی و رحم و شفقت و کار و تلاش و جهاد و هر گونه که پیامبر بزرگ اسلام
بودهاند شما هم در همان راه باشید. البته رفتن این راه و قرارگرفتن در این
مسیر شرایطی دارد، کسیکه امید و اتکاء (رجاء )به الله و عالم دیگر داشته باشد
یعنی بداند پروردگار جهان او را خلق کرده و باید روزی پاسخگوی اعمال خود باشد.
یادآوری پیدرپی آفریدگار فقط با لفظ و سخن نیست بلکه انسان در تفکر و عمل
باید برای خدا باشد و چنین انسانی است که از بدیها دور میشود و در خوبیها و
شادمانیها غوطهور خواهد بود و دنیا و آخرت خود را آباد خواهد نمود.
بازخورد اعمال
هدیه قرانی(
بازخورد اعمال)
مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ أَسَاءَ فَعَلَيْهَا ثُمَّ إِلَىٰ
رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ
جاثیه ۱۵
هر کس کار شایستهای بجا آورد، برای خود بجا آورده است؛ و کسی که کار بد
میکند، به زیان خود اوست؛ سپس همه شما به سوی پروردگارتان بازگردانده میشوید!
توضیح:
قانون عمل و عکسالعمل است که در جهان فراگیر است ، با شناخت و توجه به این
قانون الهیست که میتوان زندگی آسوده داشت و در مسیر درست قرار گرفت. به قول
جناب مولوی:
گر چه دیوار افکند سایهٔ دراز
باز گردد سوی او آن سایه باز
این جهان کوهست و فعل ما ندا
سوی ما آید نداها را صدا
در این قانون کار نیکو (صالح)جواب نیکو میدهد و کار بد(اساء) نتیجه و بازخورد
بد را به ارمغان میآورد. این قانون مانند بقیه قوانین الهی در همین دنیا جاری
است و مسلمأ در عالم دیگر کاملأ آشکار میشود سپس اعتقاد به عالم دیگر را مطرح
میکند و اینکه برگشت همه بسوی خدائیست که رب شماست یعنی مدیر و مدبر و
گرداننده جهان شما است (ربکم) و از حکومت او و قانون او و مسیر او گزیری نیست
پس چه بهتر که با اختیار و شناخت و عشق و علاقه ، قانونمندی و مسیر او را
انتخاب کنیم.
دعای نیازمندان
هدیه قرانی( دعای
نیازمندان)
أَمَّن يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ السُّوءَ وَيَجْعَلُكُمْ
خُلَفَاءَ الْأَرْضِ أَإِلَٰهٌ مَّعَ اللَّهِ قَلِيلًا مَّا تَذَكَّرُونَ
نمل ۶۲
یا کسی که دعای مضطرّ را اجابت میکند و گرفتاری را برطرف میسازد، و شما را
خلفای زمین قرارمیدهد؛ آیا معبودی با خداست؟! کمتر متذکّر میشوید!
توضیح:
این دعای قرانی را اغلب در گرفتاریها میخوانند که مفهوم بسیار بالائی دارد.
مضطر کسیست که بسیار حاجتمند است و نیازمند کمک است. میفرماید فقط خدای متعال
میتواند درخواست چنین شخصی را اجابت کند و پاسخ دهد و بنبست او را بگشاید.
البته این باور، نیاز به ایمان قلبی به خدای یگانه و حاضر در همه مکانها و همه
زمانها دارد و مثالهای این گشایش مشکلات و برطرف شدن سختیها را بکررات در تاریخ
گذشته و حال دیدهایم. همین خداست که انسان را جانشین و بالاترین مخلوقات در
زمین قرار داده است و میفرماید اندکی از مردم به باور میرسند و چنین خدائی را
میپذیرند.
شکیبائی
هدیه قرانی(
شکیبائی)
وَاصْبِرْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ
هود ۱۱۵
و شکیبایی کن، که خداوند پاداش نیکوکاران را ضایع نخواهد کرد!
توضیح:
صبر به معنی شکیبائی در مقابل سختیها و مشکلات است و البته همراه با تلاش و
کوشش برای رفع آن مشکل است زیرا بعد از آن میفرماید باید محسن باشید یعنی عمل
نیکو انجام دهید تا پاداش آنرا ببینید. انسان صبور آرام است و بهتر تصمیم
میگیرد و بهتر زندگی میکند.
دستور پایداری
هدیه قرانی(
دستور پایداری)
فَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ وَمَن تَابَ مَعَكَ وَلَا تَطْغَوْا إِنَّهُ بِمَا
تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ
هود ۱۱۲
پس همانگونه که فرمان یافتهای، استقامت کن؛ و همچنین کسانی که با تو بسوی خدا
آمدهاند (باید استقامت کنند)! و طغیان نکنید، که خداوند آنچه را انجام میدهید
میبیند!
توضیح:
مشهور است که پیامبر بزرگوار اسلام بعد از نزول این آیات فرمودند سوره هود مرا
پیر کرد و این نشان از عظمت و سنگینی وظائفی است که در این سوره مبارک است. لذا
دستور استقامت و پایداری برای پیامبر و همه مسلمانان برطبق دستور و قانونمندی
پروردگار است و استقامت به معنی بیداری و هوشیاری و تلاش و پیشرفت در علم و
دانش و کمک به محرومین و مبارزه با جهل و خرافات و ظلم و ستم است و بدنبال آن
دستور پرهیز از طغیان و سرکشی و پرهیز از پارهنمودن مرزهای تقواست. بعد
میفرماید خداوند به تمام اعمال انسان بسیار بینا(بصیر) است و هیچ اقدامی حتی
بسیار کوچک از دید خدای قادر متعال مخفی نخواهد ماند.
دستور اتصال
هدیه قرانی(
دستور اتصال)
وَأَقِمِ الصَّلَاةَ طَرَفَيِ النَّهَارِ وَزُلَفًا مِّنَ اللَّيْلِ إِنَّ
الْحَسَنَاتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئَاتِ ذَٰلِكَ ذِكْرَىٰ لِلذَّاكِرِينَ
هود ۱۱۴
در دو طرف روز، و اوایل شب، نماز را برپا دار؛ چرا که حسنات، سیئات (و آثار
آنها را) از بین میبرند؛ این تذکّری است برای کسانی که اهل تذکّرند!
توضیح:
دستور خواندن نماز و مشخص نمودن بعضی از زمانهای آنست. میفرماید دو طرف روز
یعنی اول روز و آخر روز (نماز صبح و عصر) و اول شب که نماز مغرب است نماز را بر
پای دارید( البته در جاهای دیگر قران بقیه اوقات نماز آورده شده است) پس نماز
فقط خواندن نیست بلکه برپای داشتن است ، یعنی با تمام وجود بسوی خدا برویم و
این حالت روحانی بدست آمده بعد از نماز هم ادامه یابد. بعد میفرماید حسنات و
نیکیها گناهان انسان را پاک میکنند و این از بهترین نویدهای قران است که به
انسان گناهکار امید و امکان رهائی از عواقب گناه را با خواندن نماز میدهد.
عواقب گناه روح انسان را خراش میدهد و در جهان هستی آثاری دارد که با نماز
یعنی اتصال واقعی به مبداء هستی این آثار پاک میگردد( مانند قطره آلودهای که
به اقیانوس برسد). ذکر به معنی یادآوری است پس فطرت انسان با نماز و اتصال به
مبداء آشناست و با این تذکر و این اتصال موقعیت خود را در این دنیای پهناور
بیاد میآورد و به انسان کمالیافته تبدیل میگردد.
پایان خورشید
هدیه قرانی(
پایان خورشید)
إِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ
تکویر ۱
در آن هنگام که خورشید در هم پیچیده شود،
توضیح:
کورت از ریشه تکویر و به معنی در هم پیچیده شدن و تاریک شدن است و نام این سوره
مبارک نیز از همین کلمه برگرفته شده است و در مورد حوادثی است که هنگام قیامت و
برچیدهشدن این جهان اتفاق میفتد. با علم امروز میدانیم که قطر خورشید بیش از
یکمیلیون کیلومتر است که بیشتر از صد برابر قطر زمین است و ستارهای سوزان است
که نور و انرژی خود را از تبدیل گاز هیدروژن به هلیوم ایجاد میکند و حیات در
کره زمین وابسته به آنست و پیشبینی میکنند که در پایان عمر خورشید و تمام شدن
ذخیره هیدروژن این ستاره بصورت کوچک و قرمز رنگ میشود که به آن کوتوله سرخ یا
Red Giant گویند که اکنون نیز نمونههای آن در یونیورس دیده میشود . خداوند
میفرماید یکی از علائم قیامت ایناست که خورشید درهم پیچیده و تاریک میشود.
ایمان به این گفتار و اینکه بدانیم اعتباری در موجودیت خورشید فروزان هم نیست
میتواند انسان را در انتخاب راه خود هدایت کند.
تاریکی ستارگان
هدیه قرانی(
تاریکی ستارگان)
وَإِذَا النُّجُومُ انكَدَرَتْ
تکویر ۲
و در آن هنگام که ستارگان بیفروغ شوند،
توضیح:
انکدرت از ریشه کدورت به معنی تاریکی و هم از ریشه انکدار به معنی پراکندگی
است. در زمان قیامت با خاموش شدن فعالیت خورشید نور ستارگان منظومه شمسی هم از
دست میرود و همگی تاریک و سرد میشوند و چون قوانین نیروی جاذبه بین خورشید و
سیارات هم بهم میخورد آنها در فضا پراکنده و رها میگردند. البته ما نمیدانیم
که آیا در قیامت این تحولات در بقیه کهکشان راه شیری و یا سایر کهکشانهای
بیشمار یونیورس هم بوقوع میپیوندد یا فقط محدود به منظومه ماست. آنچه مهم است
ایمان به آمدن چنین روزیست و اینکه خدای متعال در آنروز اعمال و رفتار ما را
مورد بررسی قرار خواهد داد که بر نحوه زندگی ما در این دنیای فانی مؤثر است.
بدرود
با دارائی دنیا
هدیه قرانی( بدرود با دارائی دنیا)
وَإِذَا الْعِشَارُ عُطِّلَتْ
تکویر ۴
و در آن هنگام که باارزشترین اموال به دست فراموشی سپرده شود،
توضیح:
در حقیقت مالک اصلی خداست
این امانت چند روزی دست ماست
عشار به معنی عدد ده و منظور شتران ماده دهماهه باردار است که برای عرب
آنزمان بسیار نفیس و ارزشمند بوده است و عطلت از ماده تعطیل و به معنی رها شدن
است. پس در قیامت انسان مجبور است که بهترین و گرانبهاترین دارائیهای خود را
رها کند لذا بیارزش بودن مال دنیا بر همه روشن میشود و امید انسان از مادیات
زندگی قطع میگردد. خداوند با گفتن این آیه ما را متوجه عاقبت کار میکند و
اینکه دنیا برایمان هدف نشود و حق را فدای آن نکنیم. البته بعضی معنی عشار را
ابرهای بارور گفتهاند که در موقع فرارسیدن قیامت و بهم خوردن نظامات جوی دیگر
بارانی نیمیبارند و در فضای بیکران معطل و رها میگردند.
قیامت
حیوانات
هدیه قرانی( قیامت حیوانات)
وَإِذَا الْوُحُوشُ حُشِرَتْ
تکویر ۵
و در آن هنگام که وحوش جمع شوند،
توضیح:
دیگر از علائم قیامت جمع گردیدن حیوانات در آن عالم است. این تجمع حیوانات میتواند
به دلیل عظمت آنروز باشد که دیگر ترسی از هم ندارند چون نیازی به خوردن ندارند
و در موقعیت دیگرگون آنروز به هم پناه میبرند و هم اینکه آنها نیز حساب و کتابی
خواهند داشت. در هر حال میدانیم که درجاتی از عقل در حیوانات هم وجود دارد و
لذا ممکنست به همان میزان پاسخگوی اعمال خود باشند ، با ایمان به معاد و آخرت
خواهیم دانست که هیچ عمل و رفتاری در عالم گم نمیشود پس در حالی که حیوانات هم
حشر و نشر دارند ، ما انسانها در آنروز چگونه خواهیم بود. قران حالات و سرنوشت
انسان را در روزگار قیامت بیان فرموده است.
روز
صف بستن
هدیه قرانی( روز صف بستن)
وَإِذَا النُّفُوسُ زُوِّجَتْ
تکویر ۷
و در آن هنگام که هر کس با همسان خود قرین گردد،
توضیح:
زوج شدن به معنی جفت و قرینگشتن است. در قیامت آدمیان با روح خود جفت میشوند
و همچنین با رفتار و گفتار پیشین خود همراه و جفت میگردند ، اعمال انسان و
اثرات آن همیشه همراه و زوج آدمی است و در آنجهان بصورت آشکار و قطعی سرنوشت
انسان را تغییر میدهند. معنی دیگر برای زوجشدن را در یک صف قرارگرفتن خوبان و
صالحان و از سوی دیگر انسانهای ناصالح با هم دانستهاند. پس انسان میتواند صف
خود را از همین دنیا مشخص کند و همراهان خود را انتخاب نماید(اختیار) و شفاعت
نیز بدینگونه معنی مییابد.
نامهها
باز میشود
هدیه قرانی( نامهها باز میشود)
وَإِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْ
تکویر ۱۰
و در آن هنگام که نامههای اعمال گشوده شود،
توضیح:
صُحُف جمع صحیفه و به معنی سطح گستردهی است که بر آن مینویسند یا نقشی بر آن
میگذارند و در اینجا منظور نامه اعمال مردم است. هر انسانی در طول زندگی رفتار
و گفتار بیشماری داشته است که تمام اینها بر صفحهای ثبت میگردد و در جائی در
عالم هستی ذخیره میشود(درک این موضوع امروزه با پیدایش کامپیوتر و اینترنت و
امکان ذخیره کردن کوچکترین اتفاقات میسر است) لذا این مجموعه در روز واپسین
برای بررسی گشوده میگردد (نُشِرَت). پس ما در عالم خلقت رها نیستیم و تمام
سخنان و رفتار و حتی تفکراتمان تحت نظارت و نوشتن است و روزی تمام آنها در
دادگاه الهی گشوده خواهد شد. ایمان به این حقیقت مسلمأ زندگی انسان را تغییر میدهد.
پردهبرداری
هدیه قرانی ( پردهبرداری)
وَإِذَا السَّمَاءُ كُشِطَتْ
تکویر ۱۱
و در آن هنگام که پرده از روی آسمان برگرفته
شود،
توضیح:
فعل کَشط به معنی پرده از روی چیزی برداشتن
است. میفرماید از نشانههای قیامت است که
پرده از روی حقایق عالم کنار میرود و غیبهائی
که در دنیا مؤمن به آن ایمان داشته و کافر
توجهای به آن نداشته است آشکار میگردد.بزرگترین
غیب در این عالم وجود خداوند بعنوان آفریدگار
و مدیر جهان است که با روشن شدن حقایق در آخرت
، انسان به وجود پروردگار خود پی میبرد.
دیگر اینکه پرده از اسرار زندگی انسانها کنار
میرود و حقایق زندگی اشخاص و ظلم و ستمها یا
خیر و نیکیها هویدا میگردد. برداشت دیگر میتواند
جمع شدن و کنار رفتن طبقات جو زمین و آشکار
شدن فضای بیانتهای یونیورس باشد که در اثر
تغییرات نیروی جاذبه و تمام شدن انرژی خورشیدی
ایجاد میگردد. پس ایمان به این آیه که خود
موضوعی غیبی است انسان را از التهاب آنروز حفظ
میکند و بسوی آرامش و آسایشی که خود برای
خویش آماده ساخته رهسپار میگردد.
سخنی از دوزخ
هدیه قرانی( سخنی از دوزخ )
وَإِذَا الْجَحِيمُ سُعِّرَتْ
تکویر ۱۲
و در آن هنگام که دوزخ شعلهور گردد،
توضیح:
جحیم به معنی آتش فراوان و بزرگ است و سعر به معنی افروختن و شعلهور شدن
است. منظور جهنمیست که انسانهای نافرمان و گناهکار از همین دنیا برای خود
آماده میکنند و همراه آنان است و در عالم دیگر ظاهر میشود. این آتش زندگی
پرمشقت و زحمتی است که با درد و رنج همراه است و حاصل دور شدن از دستورات
خداوند است و از همین دنیا آغاز می شود و در جهان دیگر کاملأ متشکل و آشکار
میگردد. انسان با اختیاری که در زندگی خود دارد میتواند این جهنم را
تبدیل به بهشت پرنعمت نماید.
بقول جناب ابوسعید ابوالخیر:
گردون کمری ز عمر فرسودهٔ ماست
دریا اثری ز اشک آلودهٔ ماست
دوزخ شرری ز رنج بیهودهٔ ماست
فردوس دمی ز وقت آسودهٔ ماست
بهشت نزدیک است
هدیه قرانی( بهشت نزدیک است)
وَإِذَا الْجَنَّةُ أُزْلِفَتْ
تکویر ۱۳
و در آن هنگام که بهشت نزدیک شود،
توضیح:
منظور از جنت همان بهشت موعود است یعنی مکان آسایش بدون سختی و عذاب و
ازلفت از کلمه زَلْف و به معنی پیشآمدن و نزدیکشدن است. میفرماید در
قیامت بهشت بسوی متقین و مؤمنین نزدیک میشود که این نزدیک شدن هم مکانی و
هم زمانی است. پس قدر و منزلت مؤمن آنقدر بالاست که او بطرف بهشت نمیرود
بلکه بهشت را برایش میآورند. این یعنی همان زندگی پرنعمت و آسایشی که از
همین دنیا در اطراف مؤمن وجود دارد و نزدیک اوست و در آخرت نیز با آن
آشناست و پیوسته بسوی او میآید.
دستآورد
هدیه قرانی( دستآورد)
عَلِمَتْ نَفْسٌ مَّا أَحْضَرَتْ
تکویر ۱۴
(آری در آن هنگام) هر کس میداند چه چیزی را آماده کرده است!
توضیح:
احضرت از ماده حضر به معنی حاضرشده است پس منظور آنچه انسان برای خود
فرستاده است. در عالم قیامت هر شخصی به آنچه فرستاده آگاه میگردد. الان
انسان بسیاری از کارهای گذشته خود را از خوب یا بد فراموش کرده است ولی در
جهان دیگر همه اعمال و رفتار خود را درمییابد. و لذا اگر ایمانی باشد در
این مرحله دنیا بفکر عاقبت خود در سوی دیگر خواهد بود.
بقول مولانا:
حق تعالی خلق را گوید به حشر
ارمغان کو از برای روز نشر
ورنهای منکر چنین دست تهی
بر در آن دوست چون پا مینهی
اندکی صرفه بکن از خواب و خور
ارمغان بهر ملاقاتش ببر
آشکاری ستم
هدیه قرانی(آشکاری ستم)
وَإِذَا الْمَوْءُودَةُ سُئِلَتْ
بِأَيِّ ذَنبٍ قُتِلَتْ
تکویر ۸،۹
و در آن هنگام که از دختران زنده به گور شده سؤال شود:
به کدامین گناه کشته شدند؟!
توضیح:
موءُوده از ریشه وَئَد به معنی دختر زنده بگور است ، این آیه شریفه به
ماجرای قتل نوزادان دختر در زمان عرب جاهلی اشاره دارد که بعد از تولد زنده
بگور میشدند. البته این موضوع میتواند هر ظلمی را در دنیا شامل شود یعنی
هر جنایتی که سرپوش گذاشته شود و هر قتلی که انجام میشود بیجواب نخواهد
ماند. پیام مهم آن اینست که هیچ ستمی در عالم گم نمیشود و روزی آشکار
میگردد. امروزه نوزادان بیشماری در عالم از گرسنگی میمیرند و یا سقط جنین
میشوند که این آیه میتواند شامل آنها هم بشود. مهم اینست که از خود این
نوزادان سئوال میشود و عاملین جنایتکار آنها حتی ارزش سئوال هم ندارند.
بشارت اسلام
از قبل
هدیه قرانی( بشارت اسلام از
قبل)
وَإِنَّهُ لَفِي زُبُرِ الْأَوَّلِينَ
شعراء ۱۹۶
و توصیف آن در کتابهای پیشینیان نیز آمده است!
توضیح:
زُبُر جمع زبور و به معنی پندهای حکمتآمیز و کتابهای دینی پیشینیان است و
میفرماید توصیف قران و بشارت آمدن پیامبر اسلام در ادیان قبلی نیز آورده
شده است. تورات خبر از آمدن پیامبری از دودمان اسماعیل میدهد و در انجیل
بشارت آمدن شخصی ستوده شده بنام (احمد) را میبینیم. از این گذشته حکمتها و
حقایق قران در کتابهای پیشین دیده میشود زیرا مبدأ و فرستاده آنها یکی است.
پس دین اسلام در بین پیروان سایر ادیان شناختهشده و قابل انتظار بوده است.
مهربانی با
اسیران
هدیه قرانی( مهربانی با اسیران)
وَإِذَا بَطَشْتُم بَطَشْتُمْ جَبَّارِينَ
شعراء ۱۳۰
و هنگامی که کسی را مجازات میکنید همچون جبّاران کیفر میدهید!
توضیح:
بطش گرفتن چیزی با قدرت و برتری است. این آیات قران در مورد قوم عاد است که
ستمگریهای زیادی میکردند و قران میفرماید از شدت تکبر و خودخواهی به
اسیران و زندانیان خود هم رحم نمیکردند و با آنها با بدترین رفتار روبرو
میشدند و آنها را مورد آزار و شکنجه قرار میدادند. این موضوع گوشزدی برای
بشر امروز است که مواظب رفتار خود حتی در برار دشمنی که به او پیروز شدهاست
باشد و عدالت و مهربانی را برای آنان بکار ببرد. میدانیم که قانون حقوق
بشر ۷۳ سال قبل در پاریس تصویب شد و این در حالیست که اسلام عزیز و سایر
ادیان الهی از هزاران سال قبل برآن تأکید داشتهاند.
بقول جناب شهریار:
برو ای گدای مسکین در خانه علی زن
که نگین پادشاهی دهد از کرم گدا را
بجز از علی که گوید به پسر که قاتل من
چو اسیر تست اکنون به اسیر کن مدارا
حق و باطل
هدیه قرانی( حق و باطل)
وَقُلْ جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ
زَهُوقًا
اسراء ۸۱
و بگو: «حق آمد، و باطل نابود شد؛ یقیناً باطل نابود شدنی است!»
توضیح:
میفرماید حق آمدنیست و مانند خورشیدی است که زیر ابر نمیماند و خود را
نشان میدهد. این باطل است که طبق قانون خلقت رفتنی است و نباید به آن دل
بست(زهق به معنی نابودشدن و مردن است). پس هر عملی که با محک حق سنجیده شود
، مانند راستی و صداقت و مهربانی و بخشش و عفو و در یک کلمه راه خداوند
متعال میماند و بر عکس هر عملی که با باطل سنجیده شود مانند دروغ و ظلم و
ستم و انواع انحرافات و شرک و نفاق و نیستی از بین میرود. لذا اگر میخواهیم
بمانیم و رشد و کمال یابیم باید جانب حق را بگیریم و حق را تمرین کنیم
وگرنه رفتنی هستیم.
سعدیا مرد نکو نام نمیرد هرگز
مرده آن است که نامش به نکویی نبرند
دعای راهیافتگان
هدیه قرانی( دعای راهیافتگان)
رَبَّنَا لَا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِن
لَّدُنكَ رَحْمَةً إِنَّكَ أَنتَ الْوَهَّابُ
آلعمران ۸
پروردگارا! دلهایمان را، بعد از آنکه ما را هدایت کردی، (از راه حق) منحرف
مگردان! و از سوی خود، رحمتی بر ما ببخش، زیرا تو بخشندهای!
توضیح:
این دعای زیبای اندیشمندانی است که به حقیقت و هدایت راهیافتهاند و از
خداوند خود میخواهند که بر همین هدایت بمانند و نلغزند.
هبه به معنی هدیه بدون انتظار پاسخ است و لذا وهّاب از اسامی خداوند است و
رحمت به معنی مهربانی و رأفت و شفقت و مغفرت است ، وقتی انسانی رحمت داشته
باشد رنگ خدائی میگیرد و سراپا لطف و بخشش میشود و چون هرلحظه خطر لغزش و
انحراف از راه مستقیم وجود دارد این دعا و خواستن و کوشش برای آن بایستی
همیشه بر زبان و فکر و عمل انسان باشد.
ده نام زیبای
پروردگار
هدیه قرانی( ده نام زیبای
پروردگار)
هُوَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ
السَّلَامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَيْمِنُ الْعَزِيزُ الْجَبَّارُ
الْمُتَكَبِّرُ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يُشْرِكُونَ
حشر ۲۳
و خدایی است که معبودی جز او نیست، حاکم و مالک اصلی اوست، از هر عیب منزّه
است، منبع سلامت و امنیّت بخش است، مراقب همه چیز است، قدرتمندی شکستناپذیر
که با اراده نافذ خود هر امری را اصلاح میکند، و شایسته عظمت است؛ خداوند
منزّه است از آنچه شریک برای او قرارمیدهند!
توضیح:
در این آیه مبارک ده نام از نامهای مقدس خداوند متعال آورده شده است ،
انسان میتواند با شناخت این اسامی خدای خود را بهتر بشناسد و توحید واقعی
را دریابد.
۱- الله که جامعترین و برترین نام خداوند است، او تنها اله عالم است که
باید پرستش شود.
۲- مَلِک به معنی مالک و اختیاردار همه چیز است.
۳- قدّوس که بسیار منزه و پاک است
۴- سلام به معنی سرچشمه سلامتی و صلح و آرامش است و به کسی ستم نمیکند.
۵- مؤمن که محل امنیت و آسایش است.
۶- مهیمن که نگاهبان و محافظ عالم است.
۷- عزیز یعنی بسیار قدرتمند و محکم است
۸- جبار یعنی جبرانکننده نقصها و گناهان بندگان و ضمنأ قانونمند او در
جهان ثابت و بدون تغییر است.
۹- متکبر یعنی بزرگ است و کبریائی دارد.
۱۰- سبحان یعنی منزه است و مقصد همه مخلوقات است و نمیتوان شریکی برای او
قرار داد.
خدا را بهتر
بشناسیم
هدیه قرانی( خدا را بهتر
بشناسیم)
هُوَ اللَّهُ الْخَالِقُ الْبَارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ الْأَسْمَاءُ
الْحُسْنَىٰ يُسَبِّحُ لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ
الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
حشر ۲۴
او خداوندی است خالق، آفرینندهای بیسابقه، و صورتگری (بینظیر)؛ برای او
نامهای نیک است؛ آنچه در آسمانها و زمین است تسبیح او میگویند؛ و او عزیز
و حکیم است!
توضیح:
خداوند متعال خود را معرفی میفرماید. خالق است پس صفت خلقت همیشه با اوست
آنچه که ما میدانیم از لحظه بیگبنگ و پیدایش ۳۰۰میلیارد کهکشان است و
تازه این ۵درصد از کل یونیورس است و بقیه را ماده تاریک مینامند و
دانشمندان به وجود یونیورسهای دیگر هم پیبردهاند.
بارئ یعنی آفریدگاری که مخلوقات او بری از عیبو نفص است و همان مخلوق
کاملی است که باید باشد.
مصور نیز از اسامی زیبای خداوند است چون طبیعت زیبا را به تصویر کشیده است.
بعد میفرماید تمامی اسامی زیبا و صفات والا از آن خداست یعنی هرجا زیبائی
میبینیم باید خدا را هم ببینیم. هم موجودات این خدای عالم را تسبیح میکنند
و بسوی او در حرکت و تلاشند.
عزیز به معنای قدرتمند(زمین بلند را عزاز گویند) و حکیم به معنای محکم و
خللناپذیر و صاحب حکومت و حکمت است. ایمان به چنین منبع استوار و فیضبخشی
انسان را از احساس بیهودگی و تزلزل در جهان رهاساخته و او را در این مسافرت
مهم در زندگی یاری میدهد.
وعدهگاه
هدیه قرانی( وعدهگاه)
إِنَّ يَوْمَ الْفَصْلِ كَانَ مِيقَاتًا
نبأ ۱۷
(آری) روز جدایی، میعاد همگان است!
توضیح:
یکی از نامهای قیامت روز فصل است و فصل به معنی جداکردن و فاصله افتادن بین
دوچیز است. پس اجزاء عالم مانند ملکولها و اتمها از هم جدا میشوند، اگر در
آغاز خلقت جهان ما ترکیب و ساختوساز داشتهاست در قیامت جهت آن برعکس
میشود و خلقت دیگری آغاز میگردد. دیگر جداشدن حق از باطل و روشن شدن حقیقت
در آنروز است ، همچنین مؤمن از کافر و راه آنها و سرنوشت آنها جدا میشود و
همه چیز روشن و واضح میگردد. میقات اسم زمان و مکان از ریشه وقت است و به
معنی وعده در وقت معینیست که محل معینی را هم شامل میشود. پس در زمان و
مکانی که در عالم خلقت مشخص است این (فصل ) بوقوع میپیوندد و خوشا بحال
آنانکه در میقات سربلندند.
دمیدنی
دیگر
هدیه قرانی( دمیدنی دیگر)
يَوْمَ يُنفَخُ فِي الصُّورِ فَتَأْتُونَ أَفْوَاجًا
نبأ ۱۸
روزی که در «صور» دمیده میشود و شما فوج فوج (به محشر) میآیید!
توضیح:
نفخ به معنی دمیدن است و ما با آن آشنائیم ، خداوند بار اول از روح خود در
ما دمید تا انسان عاقل و مختار خلق گردد و اینبار دمیدنی دیگر برای خلقتی
دیگر آغاز میشود. صور به معنی شیپور است ، از فعل و انفعالات عظیم قیامت
برای ما میگوید و دگرگونی انرژیهای درون منظومه و کهکشان و شاید یونیورس و
اینکه خلقت تازهای در جهان آغاز میشود و با شیپور و صدای عظیم و اعلام
همکانی صورتها مجددأ شکل میگیرند(صور از ریشه صورت) و مردم گروه گروه بسوی
زندگی تازه خود رهسپار میشوند. این آیه مبارک معاد را گوشزد میکند که از
اصول دین است و البته از اخبار غیب است و فقط با ایمان قلبی میتوان به آن
پیبرد و همین ایمان است که چگونه زندگی کردن و چگونه مردن را به انسانها
میآموزد.
پاسخ
هدیه قرانی( پاسخ)
جَزَاءً وِفَاقًا
نبأ ۲۶
این مجازاتی است موافق و مناسب (اعمالشان)!
توضیح:
جزاء به معنی پاداش و کیفر است یعنی پاسخ و سزای عمل (نیک یا بد )که بر طبق
قانون خلقت و وعده پروردگار زمانی به انسان برمیگردد. وفاق به معنی همسطح
و مناسب و درخور است. پس میفرماید پاسخها عینأ مناسب عمل شما خواهد بود.
در همین دنیا این قانون را در عالم تکوین میبینیم ، مثلأ غذای فاسد انسان
را بیمار میکند و این بیماری پاسخ مناسب آنست. با ایمان به این قانون میتوانیم
با انجام اعمال نیکو در انتظار پاداش مناسب باشیم.
جهان بیدار
هدیه قرانی(جهان بیدار)
وَكُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْنَاهُ كِتَابًا
نبأ ۲۹
و ما همه چیز را شمارش و ثبت کردهایم!
توضیح:
احصیناء از ریشه حصاء و به معنی شمارهکردن و به حساب آوردن است. میفرماید
کوچکترین فکر و عمل انسان در عالم هستی اولأ شماره میشود و ثانیأ ثبت و ضبط
میگردد(کتابأ). پس هیج چیز در جهان گُم نمیگردد زیرا خداوند بصیر و سمیع
و علیم (بسیار بینا و بسیار شنوا و بسیار دانا) در جایجای عالم حضور دارد
و نکتهای قابل پنهانکردن نیست. در دنیای امروز با پیدایش دوربینهای قوی و
تکنولوژی ماهوارهها درک این مطلب آسانتر میشود. با این بینش الهی انسان
پیوسته مواظب رفتار و حتی افکار خود در آشکار و نهان خواهد بود.
بقول جناب سعدی:
بر احوال نابوده، علمش بصیر
به اسرار ناگفته، لطفش خبیر
به قدرت، نگهدار بالا و شیب
خداوند دیوان روز حسیب
بر او علم یک ذره پوشیده نیست
که پیدا و پنهان به نزدش یکیست
سفر بسلامت
هدیه قرانی( سفر بسلامت)
إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ مَفَازًا
نبأ ۳۱
مسلّماً برای پرهیزگاران نجات و پیروزی بزرگی است:
توضیح:
فوز به معنی بسلامت به مقصد رسیدن است و مفازا وسیله و مکان این رسیدن است،
پس این کلمه معنی نجات و پیروزی و رستگاری میدهد. میفرماید کسیکه تقوا
دارد یعنی معنی ترمز را در زندگی خود دریافته و خطوط قرمزی را رعایت میکند
به سلامت به مقصد میرسد(فوز). این آیه به ما میگوید که در این دنیا در
سفری هستیم و مقصدی داریم لذا نباید اینجا را هدف نهائی احساس کنیم و بخاطر
آن تقوا را فراموش نمائیم. (إنّ ) کلام تأکید است یعنی حتمأ چنین خواهد شد.
خدای آمرزنده
هدیه قرانی( خدای آمرزنده)
وَإِنِّي لَغَفَّارٌ لِّمَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا ثُمَّ
اهْتَدَىٰ
طه ۸۲
و من هر که را توبه کند، و ایمان آورد، و عمل صالح انجام دهد، سپس هدایت
شود، میآمرزم!
توضیح:
غفار صفت مبالغه غفر و به معنی بسیار آمرزنده و پوششدهنده و پاککننده است.
پس گناهان انسان قابل چشمپوشی و آمرزش است، در همین دنیا هم اگر انسانِسیگاری
از اینکار دست بکشد بتدریج عوارض آن در ریه بهبود مییابد. خداوند شرط این
نادیدهگرفتن را در ابتدا بازگشت از آن گناه(تاب) و سپس ایمان قلبی به حق و
حقیقت(آمن) و در کنار آن انجام کارهای نیک(عمل صالحأ) میداند و مسلمأ این
هدایت باید دائمی باشد و استمرار یابد(ثم اهتدی). یعنی انسان کامل همیشه در
راه بازگشت به خدا و همیشه در حالت ایمانی و همیشه در حال انجام اعمال
نیکوست و لذا همیشه در جاده مستقیم سعادت قرار دارد.
یگانهشناسی
هدیه قرانی( یگانهشناسی)
قُلْ إِنَّ صَلَاتِي وَنُسُكِي وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ
الْعَالَمِينَ
انعام ۱۶۲
بگو: «نماز و تمام عبادات من، و زندگی و مرگ من، همه برای خداوند پروردگار
جهانیان است.
توضیح:
در بینش توحیدی در سراسر جهان پهناور بغیر از خدای متعال هیچ وجودی و
نیروئی احساس نمیشود ، خلقت موجودات نیز توسط او و در راستای قانونمندی و
خواست خود او صورت گرفته است. پس وقتی پیامبر بزرگوار اسلام(ص) که از
سردمداران توحید است این شعار را دریافت و اعلام میکند و به آن ایمان دارد
و پای این عقیده میایستد ما نیز دستور تبعیت داریم. با این بینش ، هرچه
انسان دارد از خدا میداند و هرچه میکند برای اوست اعم از رویکرد و سمت و
سو و اتصال (صلاة) و تمام افعال و عبادات مانند مراسم حج و قربانی (نُسُک)
و اصولأ کل زندگی و مرگ برای او و در جهت پیوستن به او و بسمت اوست( بدلیل
اهمیت زیاد نماز و نیایش خالصانه ، باری تعالی نام آنرا از بقیه عبادات
جداگانه فرموده است). این خدا فقط موجودات را خلق نکرده است بلکه مدیر و
کارگزار جهان و کلیه مخلوقات خود نیز هست (ربالعالمین). چنین انسانی تکامل
واقعی را یافته و خوشبخت واقعی خواهد بود(انسان کامل).
پیدایش حیات
هدیه قرانی( پیدایش حیات)
يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَيُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ
وَيُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَكَذَٰلِكَ تُخْرَجُونَ
روم ۱۹
او زنده را از مرده بیرون میآورد، و مرده را از زنده، و زمین را پس از
مردنش حیات میبخشد، و به همین گونه روز قیامت بیرون آورده میشوید!
توضیح:
این آیه در مورد خلقت خداوند متعال و مثالی برای باور قیامت است. چه بسیار
پیدایش زندگی از خاک سرد و مرده میبینیم و اگر به ۵ میلیارد سال قبل ( عمر
منظومه شمسی و کره زمین) برگردیم درمییابیم که این کره آتشین بتدریج سرد
شده و آب در آن جای گرفته است و بعد ملکولهای زنده در قعر دریاها شکل
گرفتند و حیات از جهان بیجان آغاز گردید. مورد دیگر زنده شدن دلهای مرده و
شرکآلود با شنیدن کلام خداوند در طول تاریخ است. در مورد عکس آن هم مردن
مخلوقات اعم از گیاهان و حیوانات است که البته در مورد گیاهان زندگی دوباره
آنان را در بهاران میبینیم. مشاهده این سیکل گیاهان در طبیعت میتواند
انسان را به زنده شدن و حیات دیگری نوید دهد. پس مشاهده هر نوروز فقط برای
شادمانی ظاهری نیست بلکه میتواند دید ما را به بهار خلقت بگشاید.
دعوت به
آوردن یک سوره
هدیه قرانی( دعوت به آوردن یک
سوره)
وَإِن كُنتُمْ فِي رَيْبٍ مِّمَّا نَزَّلْنَا عَلَىٰ عَبْدِنَا فَأْتُوا
بِسُورَةٍ مِّن مِّثْلِهِ وَادْعُوا شُهَدَاءَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ إِن
كُنتُمْ صَادِقِينَ
بقره ۲۳
و اگر در باره آنچه بر بنده خود [= پیامبر] نازل کردهایم شک و تردید دارید،
(دست کم) یک سوره همانند آن بیاورید؛ و گواهان خود را - غیر خدا - برای این
کار، فرا خوانید اگر راست میگویید!
توضیح:
اعلام اعجاز قران مجید توسط خداوند است. در آیات دیگر دعوت به آوردن تمام
قران و یا ده سوره بوده است ولی در اینجا میفرماید فقط یک سوره مانند قران
بیاورید و البته به شهادت تاریخ تا کنون کسی نتوانسته سورهای به زیبائی و
شیوائی و ادبیات قرانی و پرمعنائی آن بیاورد. عرب اولیه فقط با شنیدن قرائت
قران ایمان میآورد و مسلمان میشد چون احساس میکرد که این کلام بشری نیست.
نکته دیگر در این آیه شریفه صفت عبد بودن پیامبر است که از بالاترین صفات
یک انسان کامل است. عبد به معنی هموار و صاف شدن در مقابل خداوند است و
اینکه تکبر و غرور و منیّت در انسان حل شود و در مقابل خدا خاشع و فروتن
گردد و چون آئینهای تصویر خداوند را دریابد و خداگونه شود.
نزدیکشونده
هدیه قرانی( نزدیکشونده)
وَأَنذِرْهُمْ يَوْمَ الْآزِفَةِ إِذِ الْقُلُوبُ لَدَى الْحَنَاجِرِ
كَاظِمِينَ مَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ حَمِيمٍ وَلَا شَفِيعٍ يُطَاعُ
غافر ۱۸
و آنها را از روز نزدیک بترسان، هنگامی که از شدّت وحشت دلها به گلوگاه میرسد
و تمامی وجود آنها مملوّ از اندوه میگردد؛ برای ستمکاران دوستی وجود ندارد،
و نه شفاعت کنندهای که شفاعتش پذیرفته شود.
توضیح:
أزفه از ریشه اَزَف و به معنی تنگی وقت و نزدیک شدن است و از اسامی قیامت
میباشد. خداوند انسان را به عقوبت آن روز هشدار میدهد. مسلمأ صحنه
پرحادثه و هولانگیزیست بخصوص برای کسانی که اندوختهای نداشته باشند.
قلبها یعنی تمامی موجودیت و شخصیت و جرأت و شجاعت انسان به گلوگاه میرسند و
آماده نمایش گذاشته میشوند و این جمله نشانگر هول و هراس شدید انسان نیز
هست. کاظمین از کظم و به معنی فروخوردن خشم و ترس است ، یعنی در آنروز جرأت
برآوردن کوچکترین صدائی در انسان نیست. در اینجا ظالمین تنها هستند و هیچ
یار و یاوری ندارند. بهترین یاور انسان عمل نیک او در دنیاست و شفیع او
بزرگانی که در دنیا راه آنها را رفته و با آنها همراه و همگام شده است.
ایمان به آمدن چنین روزی از هول آنروز میکاهد.