سخنی از دوزخ

هدیه قرانی( سخنی از دوزخ )
وَإِذَا الْجَحِيمُ سُعِّرَتْ
تکویر ۱۲
و در آن هنگام که دوزخ شعله‌ور گردد،
توضیح:
جحیم به معنی آتش فراوان و بزرگ است و سعر به معنی افروختن و شعله‌ور شدن است. منظور جهنمیست که انسانهای نافرمان و گناهکار از همین دنیا برای خود آماده می‌کنند و همراه آنان است و در عالم دیگر ظاهر می‌شود. این آتش زندگی پرمشقت و زحمتی‌ است که با درد و رنج همراه است و حاصل دور شدن از دستورات خداوند است و از همین دنیا آغاز می شود و در جهان دیگر کاملأ متشکل و آشکار می‌گردد. انسان با اختیاری که در زندگی خود دارد می‌تواند این جهنم را تبدیل به بهشت پرنعمت نماید.
بقول جناب ابوسعید ابوالخیر:
گردون کمری ز عمر فرسودهٔ ماست
دریا اثری ز اشک آلودهٔ ماست
دوزخ شرری ز رنج بیهودهٔ ماست
فردوس دمی ز وقت آسودهٔ ماست

بهشت نزدیک است

هدیه قرانی( بهشت نزدیک است)
وَإِذَا الْجَنَّةُ أُزْلِفَتْ
تکویر ۱۳
و در آن هنگام که بهشت نزدیک شود،
توضیح:
منظور از جنت همان بهشت موعود است یعنی مکان آسایش بدون سختی و عذاب و ازلفت از کلمه زَلْف و به معنی پیش‌آمدن و نزدیک‌شدن است. می‌فرماید در قیامت بهشت بسوی متقین و مؤمنین نزدیک میشود که این نزدیک شدن هم مکانی و هم زمانی است. پس ‌قدر و منزلت مؤمن آنقدر بالاست که او بطرف بهشت نمی‌رود بلکه بهشت را برایش می‌آورند. این یعنی همان زندگی پرنعمت و آسایشی که از همین دنیا در اطراف مؤمن وجود دارد و نزدیک اوست و در آخرت نیز با آن آشناست و پیوسته بسوی او می‌آید.

 دست‌آورد

هدیه قرانی( دست‌آورد)
عَلِمَتْ نَفْسٌ مَّا أَحْضَرَتْ
تکویر ۱۴
(آری در آن هنگام) هر کس می‌داند چه چیزی را آماده کرده است!
توضیح:
احضرت از ماده حضر به معنی حاضرشده است پس منظور آنچه انسان برای خود فرستاده‌ است. در عالم قیامت هر شخصی به آنچه فرستاده آگاه می‌گردد. الان انسان بسیاری از کارهای گذشته خود را از خوب یا بد فراموش کرده است ولی در جهان دیگر همه اعمال و رفتار خود را درمی‌یابد. و لذا اگر ایمانی باشد در این مرحله دنیا بفکر عاقبت خود در سوی دیگر خواهد بود.
بقول مولانا:
حق تعالی خلق را گوید به حشر
ارمغان کو از برای روز نشر
ورنه‌ای منکر چنین دست تهی
بر در آن دوست چون پا می‌نهی
اندکی صرفه بکن از خواب و خور
ارمغان بهر ملاقاتش ببر

آشکاری ستم

هدیه قرانی(آشکاری ستم)
وَإِذَا الْمَوْءُودَةُ سُئِلَتْ
بِأَيِّ ذَنبٍ قُتِلَتْ
تکویر ۸،۹
و در آن هنگام که از دختران زنده به گور شده سؤال شود:
به کدامین گناه کشته شدند؟!
توضیح:
موءُوده از ریشه وَئَد به معنی دختر زنده بگور است ، این آیه شریفه به ماجرای قتل نوزادان دختر در زمان عرب جاهلی اشاره دارد که بعد از تولد زنده بگور میشدند. البته این موضوع می‌تواند هر ظلمی را در دنیا شامل شود یعنی هر جنایتی که سرپوش گذاشته شود و هر قتلی که انجام میشود بی‌جواب نخواهد ماند. پیام مهم آن اینست که هیچ ستمی در عالم گم نمی‌شود و روزی آشکار میگردد. امروزه نوزادان بیشماری در عالم از گرسنگی می‌میرند و یا سقط جنین میشوند که این آیه می‌تواند شامل آنها هم بشود. مهم اینست که از خود این نوزادان سئوال میشود و عاملین جنایتکار آنها حتی ارزش سئوال هم ندارند.

بشارت اسلام از قبل

هدیه قرانی( بشارت اسلام از قبل)
وَإِنَّهُ لَفِي زُبُرِ الْأَوَّلِينَ
شعراء ۱۹۶
و توصیف آن در کتابهای پیشینیان نیز آمده است!
توضیح:
زُبُر جمع زبور و به معنی پندهای حکمت‌آ‌میز و کتابهای دینی پیشینیان است و می‌فرماید توصیف قران و بشارت آمدن پیامبر اسلام در ادیان قبلی نیز آورده شده است. تورات خبر از آمدن پیامبری از دودمان اسماعیل میدهد و در انجیل بشارت آمدن شخصی ستوده شده بنام (احمد) را می‌بینیم. از این گذشته حکمتها و حقایق قران در کتابهای پیشین دیده میشود زیرا مبدأ و فرستاده آنها یکی است. پس دین اسلام در بین پیروان سایر ادیان شناخته‌شده و قابل انتظار بوده است.

مهربانی با اسیران

هدیه قرانی( مهربانی با اسیران)
وَإِذَا بَطَشْتُم بَطَشْتُمْ جَبَّارِينَ
شعراء ۱۳۰
و هنگامی که کسی را مجازات می‌کنید همچون جبّاران کیفر می‌دهید!
توضیح:
بطش گرفتن چیزی با قدرت و برتری است. این آیات قران در مورد قوم عاد است که ستمگریهای زیادی می‌کردند و قران می‌فرماید از شدت تکبر و خودخواهی به اسیران و زندانیان خود هم رحم نمی‌کردند و با آنها با بدترین رفتار روبرو می‌شدند و آنها را مورد آزار و شکنجه قرار می‌دادند. این موضوع گوشزدی برای بشر امروز است که مواظب رفتار خود حتی در برار دشمنی که به او پیروز شده‌است باشد و عدالت و مهربانی را برای آنان بکار ببرد. می‌دانیم که قانون حقوق بشر ۷۳ سال قبل در پاریس تصویب شد و این در حالیست که اسلام عزیز و سایر ادیان الهی از هزاران سال قبل برآن تأکید داشته‌اند.
بقول جناب شهریار:
برو ای گدای مسکین در خانه علی زن
که نگین پادشاهی دهد از کرم گدا را
بجز از علی که گوید به پسر که قاتل من
چو اسیر تست اکنون به اسیر کن مدارا

حق و باطل

هدیه قرانی( حق و باطل)
وَقُلْ جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا
اسراء ۸۱
و بگو: «حق آمد، و باطل نابود شد؛ یقیناً باطل نابود شدنی است!»
توضیح:
می‌فرماید حق آمدنیست و مانند خورشیدی است که زیر ابر نمی‌ماند و خود را نشان می‌دهد. این باطل است که طبق قانون خلقت رفتنی است و نباید به آن دل بست(زهق به معنی نابودشدن و مردن است). پس هر عملی که با محک حق سنجیده شود ، مانند راستی و صداقت و مهربانی و بخشش و عفو و در یک کلمه راه خداوند متعال می‌ماند و بر عکس هر عملی که با باطل سنجیده شود ‌مانند دروغ و ظلم و ستم و انواع انحرافات و شرک و نفاق و نیستی از بین میرود. لذا اگر می‌خواهیم بمانیم و رشد و کمال یابیم باید جانب حق را بگیریم و حق را تمرین کنیم وگرنه رفتنی هستیم.
سعدیا مرد نکو نام نمیرد هرگز
مرده آن است که نامش به نکویی نبرند

دعای راه‌یافتگان

هدیه قرانی( دعای راه‌یافتگان)
رَبَّنَا لَا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِن لَّدُنكَ رَحْمَةً إِنَّكَ أَنتَ الْوَهَّابُ
آل‌عمران ۸
پروردگارا! دلهایمان را، بعد از آنکه ما را هدایت کردی، (از راه حق) منحرف مگردان! و از سوی خود، رحمتی بر ما ببخش، زیرا تو بخشنده‌ای!
توضیح:
این دعای زیبای اندیشمندانی است که به حقیقت و هدایت راه‌یافته‌اند و از خداوند خود می‌خواهند که بر همین هدایت بمانند و نلغزند.
هبه به معنی هدیه بدون انتظار پاسخ است و لذا وهّاب از اسامی خداوند است و رحمت به معنی مهربانی و رأفت و شفقت و مغفرت است ، وقتی انسانی رحمت داشته باشد رنگ خدائی می‌گیرد و سراپا لطف و بخشش می‌شود و چون هرلحظه خطر لغزش و انحراف از راه مستقیم وجود دارد این دعا و خواستن و کوشش برای آن بایستی همیشه بر زبان و فکر و عمل انسان باشد.

ده نام زیبای پروردگار

هدیه قرانی( ده نام زیبای پروردگار)
هُوَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ السَّلَامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَيْمِنُ الْعَزِيزُ الْجَبَّارُ الْمُتَكَبِّرُ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يُشْرِكُونَ
حشر ۲۳
و خدایی است که معبودی جز او نیست، حاکم و مالک اصلی اوست، از هر عیب منزّه است، منبع سلامت و امنیّت بخش است، مراقب همه چیز است، قدرتمندی شکست‌ناپذیر که با اراده نافذ خود هر امری را اصلاح می‌کند، و شایسته عظمت است؛ خداوند منزّه است از آنچه شریک برای او قرارمی‌دهند!
توضیح:
در این آیه مبارک ده نام از نامهای مقدس خداوند متعال آورده شده است ، انسان می‌تواند با شناخت این اسامی خدای خود را بهتر بشناسد و توحید واقعی را دریابد.
۱- الله که جامعترین و برترین نام خداوند است، او تنها اله عالم است که باید پرستش شود.
۲- مَلِک به معنی مالک و اختیاردار همه چیز است.
۳- قدّوس که بسیار منزه و پاک است
۴- سلام به معنی سرچشمه سلامتی و صلح و آرامش است و به کسی ستم نمی‌کند.
۵- مؤمن که محل امنیت و آسایش است.
۶- مهیمن که نگاهبان و محافظ عالم است.
۷- عزیز یعنی بسیار قدرتمند و محکم است
۸- جبار یعنی جبران‌کننده نقصها و گناهان بندگان و ضمنأ قانونمند او در جهان ثابت و بدون تغییر است.
۹- متکبر یعنی بزرگ است و کبریائی دارد.
۱۰- سبحان یعنی منزه است و مقصد همه مخلوقات است و نمیتوان شریکی برای او قرار داد.

خدا را بهتر بشناسیم

هدیه قرانی( خدا را بهتر بشناسیم)
هُوَ اللَّهُ الْخَالِقُ الْبَارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَىٰ يُسَبِّحُ لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
حشر ۲۴
او خداوندی است خالق، آفریننده‌ای بی‌سابقه، و صورتگری (بی‌نظیر)؛ برای او نامهای نیک است؛ آنچه در آسمانها و زمین است تسبیح او می‌گویند؛ و او عزیز و حکیم است!
توضیح:
خداوند متعال خود را معرفی می‌فرماید. خالق است پس صفت خلقت همیشه با اوست آنچه که ما میدانیم از لحظه بیگ‌بنگ و پیدایش ۳۰۰‌میلیارد کهکشان است و تازه این ۵درصد از کل یونیورس است و بقیه را ماده تاریک می‌نامند و دانشمندان به وجود یونیورسهای دیگر هم پی‌برده‌اند.
بارئ یعنی آفریدگاری که مخلوقات او بری از عیب‌و نفص است و همان مخلوق کاملی است که باید باشد.
مصور نیز از اسامی زیبای خداوند است چون طبیعت زیبا را به تصویر کشیده است.
بعد می‌فرماید تمامی اسامی زیبا و صفات والا از آن خداست یعنی هرجا زیبائی می‌بینیم باید خدا را هم ببینیم. هم موجودات این خدای عالم را تسبیح می‌کنند و بسوی او در حرکت و تلاشند.
عزیز به معنای قدرتمند(زمین بلند را عزاز گویند) و حکیم به معنای محکم و خلل‌ناپذیر و صاحب حکومت و حکمت است. ایمان به چنین منبع استوار و فیض‌بخشی انسان را از احساس بیهودگی و تزلزل در جهان رهاساخته و او را در این مسافرت مهم در زندگی یاری میدهد.

 وعده‌گاه

هدیه قرانی( وعده‌گاه)
إِنَّ يَوْمَ الْفَصْلِ كَانَ مِيقَاتًا
نبأ ۱۷
(آری) روز جدایی، میعاد همگان است!
توضیح:
یکی از نامهای قیامت روز فصل است و فصل به معنی جداکردن و فاصله افتادن بین دوچیز است. پس اجزاء عالم مانند ملکولها و اتمها از هم جدا میشوند، اگر در آغاز خلقت جهان ما ترکیب و ساخت‌و‌ساز داشته‌است در قیامت جهت آن برعکس میشود و خلقت دیگری آغاز می‌گردد. دیگر جداشدن حق از باطل و روشن شدن حقیقت در آنروز است ، همچنین مؤمن از کافر و راه آنها و سرنوشت آنها جدا میشود و همه چیز روشن و واضح میگردد. میقات اسم زمان و مکان از ریشه وقت است و به معنی وعده در وقت معینیست که محل معینی را هم شامل میشود. پس در زمان و مکانی که در عالم خلقت مشخص است این (فصل ) بوقوع می‌پیوندد و خوشا بحال آنانکه در میقات سربلندند.

 دمیدنی دیگر

هدیه قرانی( دمیدنی دیگر)
يَوْمَ يُنفَخُ فِي الصُّورِ فَتَأْتُونَ أَفْوَاجًا
نبأ ۱۸
روزی که در «صور» دمیده می‌شود و شما فوج فوج (به محشر) می‌آیید!
توضیح:
نفخ به معنی دمیدن است و ما با آن آشنائیم ، خداوند بار اول از روح خود در ما دمید تا انسان عاقل و مختار خلق گردد و اینبار دمیدنی دیگر برای خلقتی دیگر آغاز میشود. صور به معنی شیپور است ، از فعل و انفعالات عظیم قیامت برای ما می‌گوید و دگرگونی انرژیهای درون منظومه و کهکشان و شاید یونیورس و اینکه خلقت تازه‌ای در جهان آغاز میشود و با شیپور و صدای عظیم و اعلام همکانی صورتها مجددأ شکل می‌گیرند(صور از ریشه صورت) و مردم گروه گروه بسوی زندگی تازه خود رهسپار میشوند. این آیه مبارک معاد را گوشزد میکند که از اصول دین است و البته از اخبار غیب است و فقط با ایمان قلبی می‌توان به آن پی‌برد و همین ایمان است که چگونه زندگی کردن و چگونه مردن را به انسانها می‌آموزد.

پاسخ

هدیه قرانی( پاسخ)
جَزَاءً وِفَاقًا
نبأ ۲۶
این مجازاتی است موافق و مناسب (اعمالشان)!
توضیح:
جزاء به معنی پاداش و کیفر است یعنی پاسخ و سزای عمل (نیک یا بد )که بر طبق قانون خلقت و وعده پروردگار زمانی به انسان برمی‌گردد. وفاق به معنی همسطح و مناسب و درخور است. پس می‌فرماید پاسخها عینأ مناسب عمل شما خواهد بود. در همین دنیا این قانون را در عالم تکوین میبینیم ، مثلأ غذای فاسد انسان را بیمار می‌کند و این بیماری پاسخ مناسب آنست. با ایمان به این قانون می‌توانیم با انجام اعمال نیکو در انتظار پاداش مناسب باشیم.

جهان بیدار

هدیه قرانی(جهان بیدار)
وَكُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْنَاهُ كِتَابًا
نبأ ۲۹
و ما همه چیز را شمارش و ثبت کرده‌ایم!
توضیح:
احصیناء از ریشه حصاء و به معنی شماره‌کردن و به حساب آوردن است. می‌فرماید کوچکترین فکر و عمل انسان در عالم هستی اولأ شماره میشود و ثانیأ ثبت و ضبط می‌گردد(کتابأ). پس هیج چیز در جهان گُم نمی‌گردد زیرا خداوند بصیر و سمیع و علیم (بسیار بینا و بسیار شنوا و بسیار دانا) در جای‌جای عالم حضور دارد و نکته‌ای قابل پنهان‌کردن نیست. در دنیای امروز با پیدایش دوربینهای قوی و تکنولوژی ماهواره‌ها درک این مطلب آسانتر میشود. با این بینش الهی انسان پیوسته مواظب رفتار و حتی افکار خود در آشکار و نهان خواهد بود.
بقول جناب سعدی:
بر احوال نابوده، علمش بصیر
به اسرار ناگفته، لطفش خبیر
به قدرت، نگهدار بالا و شیب
خداوند دیوان روز حسیب
بر او علم یک ذره پوشیده نیست
که پیدا و پنهان به نزدش یکیست

سفر بسلامت

هدیه قرانی( سفر بسلامت)
إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ مَفَازًا
نبأ ۳۱
مسلّماً برای پرهیزگاران نجات و پیروزی بزرگی است:
توضیح:
فوز به معنی بسلامت به مقصد رسیدن است و مفازا وسیله و مکان این رسیدن است، پس این کلمه معنی نجات و پیروزی و رستگاری میدهد. می‌فرماید کسیکه تقوا دارد یعنی معنی ترمز را در زندگی خود دریافته و خطوط قرمزی را رعایت می‌کند به سلامت به مقصد میرسد(فوز). این آیه به ما می‌گوید که در این دنیا در سفری هستیم و مقصدی داریم لذا نباید اینجا را هدف نهائی احساس کنیم و بخاطر آن تقوا را فراموش نمائیم. (إنّ ) کلام تأکید است یعنی حتمأ چنین خواهد شد.

خدای آمرزنده

هدیه قرانی( خدای آمرزنده)
وَإِنِّي لَغَفَّارٌ لِّمَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا ثُمَّ اهْتَدَىٰ
طه ۸۲
و من هر که را توبه کند، و ایمان آورد، و عمل صالح انجام دهد، سپس هدایت شود، می‌آمرزم!
توضیح:
غفار صفت مبالغه غفر و به معنی بسیار آمرزنده و پوشش‌دهنده و پاک‌کننده است. پس گناهان انسان قابل چشم‌پوشی و آمرزش است، در همین دنیا هم اگر انسانِ‌سیگاری از اینکار دست بکشد بتدریج عوارض آن در ریه بهبود می‌یابد. خداوند شرط این نادیده‌گرفتن را در ابتدا بازگشت از آن گناه(تاب) و سپس ایمان قلبی به حق و حقیقت(آمن) و در کنار آن انجام کارهای نیک(عمل صالحأ) می‌داند و مسلمأ این هدایت باید دائمی باشد و استمرار یابد(ثم اهتدی). یعنی انسان کامل همیشه در راه بازگشت به خدا و همیشه در حالت ایمانی و همیشه در حال انجام اعمال نیکوست و لذا همیشه در جاده مستقیم سعادت قرار دارد.

یگانه‌شناسی

هدیه قرانی( یگانه‌شناسی)
قُلْ إِنَّ صَلَاتِي وَنُسُكِي وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ
انعام ۱۶۲
بگو: «نماز و تمام عبادات من، و زندگی و مرگ من، همه برای خداوند پروردگار جهانیان است.
توضیح:
در بینش توحیدی در سراسر جهان پهناور بغیر از خدای متعال هیچ وجودی و نیروئی احساس نمیشود ، خلقت موجودات نیز توسط او و در راستای قانونمندی و خواست خود او صورت گرفته است. پس وقتی پیامبر بزرگوار اسلام(ص) که از سردمداران توحید است این شعار را دریافت و اعلام می‌کند و به آن ایمان دارد و پای این عقیده می‌ایستد ما نیز دستور تبعیت داریم. با این بینش ، هرچه انسان دارد از خدا می‌داند و هرچه می‌کند برای اوست اعم از رویکرد و سمت و سو و اتصال (صلاة) و تمام افعال و عبادات مانند مراسم حج و قربانی (نُسُک) و اصولأ کل زندگی و مرگ برای او و در جهت پیوستن به او و بسمت اوست( بدلیل اهمیت زیاد نماز و نیایش خالصانه ، باری تعالی نام آنرا از بقیه عبادات جداگانه فرموده است). این خدا فقط موجودات را خلق نکرده است بلکه مدیر و کارگزار جهان و کلیه مخلوقات خود نیز هست (رب‌العالمین). چنین انسانی تکامل واقعی را یافته و خوشبخت واقعی خواهد بود(انسان کامل).

پیدایش حیات

هدیه قرانی( پیدایش حیات)
يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَيُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ وَيُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَكَذَٰلِكَ تُخْرَجُونَ
روم ۱۹
او زنده را از مرده بیرون می‌آورد، و مرده را از زنده، و زمین را پس از مردنش حیات می‌بخشد، و به همین گونه روز قیامت بیرون آورده می‌شوید!
توضیح:
این آیه در مورد خلقت خداوند متعال و مثالی برای باور قیامت است. چه بسیار پیدایش زندگی از خاک سرد و مرده می‌بینیم و اگر به ۵ میلیارد سال قبل ( عمر منظومه شمسی و کره زمین) برگردیم درمی‌یابیم که این کره آتشین بتدریج سرد شده و آب در آن جای گرفته است و بعد ملکولهای زنده در قعر دریاها شکل گرفتند و حیات از جهان بی‌جان آغاز گردید. مورد دیگر زنده شدن دلهای مرده و شرک‌آلود با شنیدن کلام خداوند در طول تاریخ است. در مورد عکس آن هم مردن مخلوقات اعم از گیاهان و حیوانات است که البته در مورد گیاهان زندگی دوباره آنان را در بهاران می‌بینیم. مشاهده این سیکل گیاهان در طبیعت می‌تواند انسان را به زنده شدن و حیات دیگری نوید دهد. پس مشاهده هر نوروز فقط برای شادمانی ظاهری نیست بلکه می‌تواند دید ما را به بهار خلقت بگشاید.

دعوت به آوردن یک سوره

هدیه قرانی( دعوت به آوردن یک سوره)
وَإِن كُنتُمْ فِي رَيْبٍ مِّمَّا نَزَّلْنَا عَلَىٰ عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِّن مِّثْلِهِ وَادْعُوا شُهَدَاءَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ
بقره ۲۳
و اگر در باره آنچه بر بنده خود [= پیامبر] نازل کرده‌ایم شک و تردید دارید، (دست کم) یک سوره همانند آن بیاورید؛ و گواهان خود را - غیر خدا - برای این کار، فرا خوانید اگر راست می‌گویید!
توضیح:
اعلام اعجاز قران مجید توسط خداوند است. در آیات دیگر دعوت به آوردن تمام قران و یا ده سوره بوده است ولی در اینجا می‌فرماید فقط یک سوره مانند قران بیاورید و البته به شهادت تاریخ تا کنون کسی نتوانسته سوره‌ای به زیبائی و شیوائی و ادبیات قرانی و پرمعنائی آن بیاورد. عرب اولیه فقط با شنیدن قرائت قران ایمان می‌آورد و مسلمان میشد چون احساس می‌کرد که این کلام بشری نیست. نکته دیگر در این آیه شریفه صفت عبد بودن پیامبر است که از بالاترین صفات یک انسان کامل است. عبد به معنی هموار و صاف شدن در مقابل خداوند است و اینکه تکبر و غرور و منیّت در انسان حل شود و در مقابل خدا خاشع و فروتن گردد و چون آئینه‌ای تصویر خداوند را دریابد و خداگونه شود.

نزدیک‌شونده

هدیه قرانی( نزدیک‌شونده)
وَأَنذِرْهُمْ يَوْمَ الْآزِفَةِ إِذِ الْقُلُوبُ لَدَى الْحَنَاجِرِ كَاظِمِينَ مَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ حَمِيمٍ وَلَا شَفِيعٍ يُطَاعُ
غافر ۱۸
و آنها را از روز نزدیک بترسان، هنگامی که از شدّت وحشت دلها به گلوگاه می‌رسد و تمامی وجود آنها مملوّ از اندوه می‌گردد؛ برای ستمکاران دوستی وجود ندارد، و نه شفاعت کننده‌ای که شفاعتش پذیرفته شود.
توضیح:
أزفه از ریشه اَزَف و به معنی تنگی وقت و نزدیک شدن است و از اسامی قیامت می‌باشد. خداوند انسان را به عقوبت آن روز هشدار می‌دهد. مسلمأ صحنه پرحادثه و هول‌انگیزیست بخصوص برای کسانی که اندوخته‌ای نداشته باشند. قلبها یعنی تمامی موجودیت و شخصیت و جرأت و شجاعت انسان به گلوگاه میرسند و آماده نمایش گذاشته می‌شوند و این جمله نشانگر هول و هراس شدید انسان نیز هست. کاظمین از کظم و به معنی فروخوردن خشم و ترس است ، یعنی در آنروز جرأت برآوردن کوچکترین صدائی در انسان نیست. در اینجا ظالمین تنها هستند و هیچ یار و یاوری ندارند. بهترین یاور انسان عمل نیک او در دنیاست و شفیع او بزرگانی که در دنیا راه آنها را رفته و با آنها همراه و همگام شده است. ایمان به آمدن چنین روزی از هول آنروز می‌کاهد.

 کم‌فروشی

هدیه قرانی( کم‌فروشی)
وَيْلٌ لِّلْمُطَفِّفِينَ
مطففین ۱
وای بر کم‌فروشان!
توضیح:
مطفف به معنی کم‌فروش و متقلب است و کسیکه پیمانه را کم میگیرد. در هر داد و ستدی امکان انحراف وجود دارد. یک پزشک، یک کارگر، یک مهندس، یک معلم ، یک بازرگان و مغازه‌دار، و تمام اقشار جامعه میتوانند در ارائه خدمت خود کم‌فروشی کنند. خداوند با کلمه( ویل )که به معنی هلاکت و مصیبت است به استقبال اینگونه افراد رفته است زیرا در نظام الهی جائی برای دروغ و تقلب وجود ندارد و کسیکه به این راه کشیده شود مخالف قانون هستی گام زده و هرچند به سود و موقعیت شکننده و کوتاه مدتی دست می‌یابد اما در نظام خلقت از نور و سعادت فاصله گرفته و بسوی تباهی و ظلمت خواهد رفت.

 ورود ممنوع

هدیه قرانی( ورود ممنوع)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالْأَنصَابُ وَالْأَزْلَامُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
مائده ۹۰
ای کسانی که ایمان آورده‌اید! شراب و قمار و بتها و ازلام [= نوعی بخت‌آزمایی]، پلید و از عمل شیطان است، از آنها دوری کنید تا رستگار شوید!
توضیح:
خَمر چیزیست که فعالیت مغز را می‌پوشاند و منظور از آن شرابِ‌الکل است. میسر همان قمار است که با یُسر و آسانی پول ناحقی را برای انسان می‌آورد.انصاب جمع نصب و منظور بتهائی است که در زندگی بشر جای خدا می‌نشینند ، البته مقام و ثروت و حب دنیا را هم اگر جای خدا بنشیند شامل میشود. ازلام ‌چوبهائی بوده که با آن بخت‌آزمائی و قرعه‌کشی می‌کرده‌اند تا به دارائی بدون زحمتی دست یابند.
این آیه شریفه پس از مراحلی چندگانه قبلی ، تحریم کامل شرب الکل را اعلام می‌دارد. و از آن با کلمه رجس(پلیدی ) و کار شیطانی یاد می‌کند و دستور صریح دوری کردن از آن را به مسلمانان می‌دهد.

توشه ماندنی

هديه قرانی( توشه ماندنی)
مَا عِندَكُمْ يَنفَدُ وَمَا عِندَ اللَّهِ بَاقٍ وَلَنَجْزِيَنَّ الَّذِينَ صَبَرُوا أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ
(نحل آيه ٩٦)
آنچه نزد شماست فانی می‌شود؛ امّا آنچه نزد خداست باقی است؛ و به کسانی که صبر و استقامت پیشه کنند، مطابق بهترین اعمالی که انجام می‌دادند پاداش خواهیم داد.
توضیح:
ینفد از ریشه نفد به معنی نیست و نابود شدن و کلمه باق به معنی باقی ماندن و دوام و ثبات است
می‌فرماید اگر متاعي جمع ميكنيد ماندنی باشد و نزد خداوند و در نظام هستی ثبت گردد. مسلمأ اعمال ماندنی کارهائیست که پروردگار عالم توسط پیامبران و کتب خود توصیه کرده و در فطرت پاک انسان هم وجود دارد. قسمت اول این آیه را خودمان با چشم میبینیم که دنیا برای هیچکس نمانده است و متاع دنیائی از بین میرود و البته به قسمت دوم آن باید ایمان داشت. نكته ديگر اهميت صبر است كه خود (عمل )بزرگيست و نوعی عبادت است و نزد خدا بهترين اجر و پاداش را دارد، صبر یعنی شکیبا‌بودن و خودداري از كارهاي ناپسند هر چند لذت زودگذری را داشته باشند و تحمل و صبوری بر ناملايمات و سختي ها و کوشش و تلاش برای رسیدن به موفقیت ، پس صبر خود عملی بسیار هوشیارانه و مثبت است.

پناه از شر شیطان به خدا

فَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ
نحل ۹۸
هنگامی که قرآن می‌خوانی، از شرّ شیطان مطرود، به خدا پناه بر!
توضیح:
این آیه مبارک را معمولأ قبل از هر قرائت قران می‌خوانند. می‌فرماید موقع تلاوت قران بایستی تمام وجود انسان در فضای الهی قرار گیرد و با زبان و گوش و قلب آیات را بخوانیم و بفهمیم و به آن عمل کنیم و از وسوسه شیطان دور باشیم و کبر و خودپرستی و دنیاطلبی را از خود برانیم. می‌فرماید در ابتدا به خدا پناه برید و در حصار مطمئن او قرار گیرید و سپس از شیطان و فرامین آن دوری کنید ، شیطانی که رانده شده از درگاه الهی و موجب گمراهی و تاریکی زندگی بشر است. بایستی در موقع خواندن قران تمام وجود انسان سرشار از مهربانی و ایمان و پاکی گردد و چنین قرائتی است که در روح و قلب می‌نشیند و در زندگی بکار می‌آید. پس فاصله بسیاری بین خواندن و حتی حفظ کردن ظاهری قران با نفوذ در اعماق آن و توجه به معانی ارزشمند آن و پیاده کردن دستورات آن در زندگیست.

شنیدن عقاید دیکران

هدیه قرانی(شنیدن عقاید دیکران)
فَبَشِِّر عِبادَ الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولَٰئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَأُولَٰئِكَ هُمْ أُولُو الْأَلْبَابِ
(زمر ۱۷ ٫ ۱۸)
بندگانی را مژده بده که سخنان را می‌شنوند و از نیکوترین آنها پیروی می‌کنند؛ آنان کسانی هستند که خدا هدایتشان کرده، و آنها خردمندانند.
توضیح:
خداوند بندگانی را مژده میدهد که توانائی و سعه صدر برای شنیدن همه گفتارها را داشته باشند تا بتوانند بهترین را انتخاب کنند. پس باید ابتدا (عبد) شد یعنی صاف و بدون غل و غش و حرص و کینه بود ( عبد یعنی زمین صاف و بدون پستی و بلندی) لذا اکثر برخوردها و دعواهائی که در اختلاف عقاید پیش می‌آید از بین میرود و راه برای پذیرش بهترین عقیده هموار میگردد. این گونه افراد دو خاصیت دارند یکی به خدا ایمان دارند (هَداهم‌ الله) و دیگری عقل و خرد را بکار‌میگیرند(أُلوالالباب) ، در اینصورت است که انتخاب انسان ارزشمند خواهد شد.

درجات تکاملی

هدیه قرانی( درجات تکاملی)
لَتَرْكَبُنَّ طَبَقًا عَن طَبَقٍ
انشقاق ۱۹
که همه شما پیوسته از حالی به حال دیگر منتقل می‌شوید (تا به کمال برسید).
توضیح:
می‌فرماید شما در طول حیات خود مراحلی را می‌گذرانید و این از خصوصیات رشد و کمال انسان در مقام جسم و روح است. در مقام جسم همه می‌دانیم که انسان از یک سلول ایجاد شده‌ است و مراحل تکاملی را در رحم مادر داشته که هر لحظه آن با لحظه قبلی متفاوت بوده است، سپس متولد می‌شود و این تکامل جسمی و تغییرات مرحله‌ای ادامه می‌یابد حتی ممکنست به آسمانها و کرات دیگر برود( ولی از ملک خداوند بیرون نخواهد رفت) تا زمان اجل و سپس در عالم پس از مرگ (برزخ) که خود مرحله دیگریست تا روز رستاخیز که بشکل تازه‌ای متولد می‌شود و بسوی کمال میرود. در مقام روحی و معنوی نیز انسان مهمترین و پیچیده‌ترین رشد و کمالات را می‌یابد و رفته رفته اوج میگیرد و حقایق عالم را میشکافد و خالق خود را میشناسد و حتی فرشته را پشت سر می‌گذارد و تحولات روحی و معنوی روزن‌افزونی را درک می‌کند تا به ملاقات خدا میرود. بسیاری از این مراحل را در دنیا به چشم خود می‌بینیم و البته برای درک و دیدن مراحل بعدی ایمان قلبی لازمست که اگر چنین شود نحوه این مسافرت دکرگون خواهد شد . این شعر معروف جناب مولوی گویای آنست:
از جمادی مردم و نامی شدم
وز نما مردم به حیوان برزدم
مردم از حیوانی و آدم شدم
پس چه ترسم کی ز مردن کم شدم
حملهٔ دیگر بمیرم از بشر
تا بر آرم از ملایک پر و سر
وز ملک هم بایدم جستن ز جو
کل شیء هالک الا وجهه
بار دیگر از ملک قربان شوم
آنچ اندر وهم ناید آن شوم
پس عدم گردم عدم چون ارغنون
گویدم که انا الیه راجعون

ایمان و نجات

هدیه قرانی( ایمان و نجات)
وَنَجَّيْنَاهُ وَلُوطًا إِلَى الْأَرْضِ الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا لِلْعَالَمِينَ
انبیاء ۷۱
و او و لوط را به سرزمین (شام) -که آن را برای همه جهانیان پربرکت ساختیم- نجات دادیم!
توضیح:
داستان حضرت ابراهیم(ع) است که بعد از رها‌شدن از آتش جهالت نمرودیان با حضرت لوط(ع) که گویند برادرزاده ایشان بوده است از سرزمین بابل بسوی شام حرکت کردند. تا به وظیفه الهی خود عمل کنند. آنها به سرزمینی پا نهادند که محل برکت و رشد و نمو برای جهانیان است که گویند سرزمین شامات بوده است( این برکت همراه با بعثت بسیاری از پیامبران الهی در این سرزمین است) اینجنین بود که ندای توحیدی ابراهیم در سرزمین بزرگ شامات تابیدن گرفت و از آنجا بتدریج و تا زمان حاضر و در آینده مرتبأ به تمام دنیا پرتو می‌افکند و این همان پرتو عشق و ایمانیست که آتش را بر ابراهیم(ع) گلستان کرد و او و پیروانش را بسوی نور و کمال آورد.

 اهمیت خویشتنداری

هدیه قرانی( اهمیت خویشتنداری)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنتُم مُّسْلِمُونَ
آل‌عمران ۱۰۲
ای کسانی که ایمان آورده‌اید! آن گونه که حق تقوا و پرهیزکاری است، از خدا بپرهیزید و از دنیا نروید، مگر اینکه مسلمان باشید.
توضیح:
روی سخن با مؤمنین است که تقوا را فراموش نکنند پس ایمان ظاهری به تنهائی برای رستگاری انسان کافی نیست و بایستی بطور مرتب با نیروی تقوا حفظ شود و تکامل یابد و تقوا همان ترمز و خویشتنداری و کنترل هوی و هوس است، یعنی در زندگی خطوط قرمزی را بشناسیم و رعایت کنیم. این تقوا باید جامع و کامل باشد( حق تقاته) و گزینشی یا موقت نباشد(مثلأ فقط در ایام رمضان نباشد). پس تقوا باعث تثبیت و افزایش ایمان میشود و انسان را به مرحله تسلیم می‌رساند که تا آخر عمر و لحظه مرگ( تولد تازه) و پس از آن ادامه می‌یابد. و (مسلمان) کسی است که به تسلیم در برابر پروردگار میرسد و بدنبال صلح و آرامش و دوستی با جهان اطراف خود است.

تولدی دیگر

هدیه قرانی( تولدی دیگر)
قُلْ إِنَّ الْمَوْتَ الَّذِي تَفِرُّونَ مِنْهُ فَإِنَّهُ مُلَاقِيكُمْ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلَىٰ عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ
جمعه ۸
بگو: «این مرگی که از آن فرار می‌کنید سرانجام با شما ملاقات خواهد کرد؛ سپس به سوی کسی که دانای پنهان و آشکار است بازگردانده می‌شوید؛ آنگاه شما را از آنچه انجام می‌دادید خبر می‌دهد!»
توضیح:
می‌فرماید مرگ (نیستی و پایان )نیست که از آن فرار کنید بلکه مرحله‌ای زنده و واقعیست که در سیر تکامل ما قرار دارد و به ملاقات ما می‌آید پس در آنهنگام تولد تازه‌ای در پیش است و پس از آن است که بسوی دانای همه نهان‌ها و همه حضورها یعنی آفریدگاری که همه لحظات و همه مکانها را پرکرده است رانده می‌شویم. در آن‌هنگام به ریز و درشت کارهایمان آگاه می‌گردیم زیرا بسیاری از آن‌ها را فراموش نموده‌ایم ولی در صفحه هستی دقیقأ نقش بسته است. ایمان به چنین تولدی نحوه زندگی انسان را تغییر می‌دهد.

ظاهر و باطن دنی

هدیه قرانی( ظاهر و باطن دنیا)
يَعْلَمُونَ ظَاهِرًا مِّنَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَهُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غَافِلُونَ
روم ۷
آنها فقط ظاهری از زندگی دنیا را می‌دانند، و از آخرت (و پایان کار) غافلند!
توضیح:
از خصوصیات کافران است که فقط به ظاهر دنیا توجه دارند و فکر می‌کنند منظور از خلقت عالم هستی همین (خور و خواب و خشم و شهوت) است و بطن دیگری و عمق بیشتری در عالم نمی‌شناسند و مرحله دیگری را در سیر خلقت خود باور ندارند. و چنین است که در طول تاریخ ظلمها و ستمها و دروغها و دزدیها و انحرافات شکل گرفته است. پس اگر انسان باطنی برای دنیا قائل شود و به قانون (عمل و عکس‌العمل )ایمان داشته باشد و بداند دنیا و آخرت چون شبکه‌ای در هم تنیده‌اند و بهم ارتباط دارند و روز حساب را بپذیرد ، مسلمأ نوع دیگری زندگی خواهد نمود. غزل زیبای جناب سعدی در همین مقام است:
تن آدمی شریف است به جان آدمیت
نه همین لباس زیباست نشان آدمیت
اگر آدمی به چشم است و دهان و گوش و بینی
چه میان نقش دیوار و میان آدمیت
خور و خواب و خشم و شهوت شغب است و جهل و ظلمت
حیوان خبر ندارد ز جهان آدمیت
به حقیقت آدمی باش وگر نه مرغ باشد
که همین سخن بگوید به زبان آدمیت
مگر آدمی نبودی که اسیر دیو ماندی
که فرشته ره ندارد به مکان آدمیت
اگر این درنده‌خویی ز طبیعتت بمیرد
همه عمر زنده باشی به روان آدمیت
رسد آدمی به جایی که به جز خدا نبیند
بنگر که تا چه حد است مکان آدمیت
طیران مرغ دیدی تو ز پایبند شهوت
به در آی تا ببینی طیران آدمیت
نه بیان فضل کردم که نصیحت تو گفتم
هم از آدمی شنیدیم بیان آدمیت

بازگشت و اتصال

هدیه قرانی( بازگشت و اتصال)
مُنِيبِينَ إِلَيْهِ وَاتَّقُوهُ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَلَا تَكُونُوا مِنَ الْمُشْرِكِينَ
روم ۳۱
شما بسوی او بازگشت کنید و از (مخالفت فرمان) او بپرهیزید، نماز را برپا دارید و از مشرکان نباشید.
توضیح:
منیبین از ریشه انابه به معنی بازگشتن استمراریست است ، پس انسان بایستی بطور مرتب و پی‌در‌پی بسوی خداوند برگردد یعنی رفتار و افکار خود را مکررأ تجزیه و تحلیل کند و خود را حقیقتأ محاسبه نماید و دراینصورت است که کجی‌ها و انحرافات برطرف می‌گردد. بعد دستور تقوا و خویشتنداری را فرموده یعنی در زندگی ترمز داشته باشیم و به دستورات نفس امّاره گوش ندهیم و در آخر برپای‌داشتن نماز که اتصال به خدا و راه خداست که باید پیوسته این حالت اتصال در انسان باشد و فقط به پنج‌بار در روز خلاصه نشود. در اینجا انسان از شرک دور میشود و بسوی وحدانیت میرود و در فضای توحید پر‌می‌گشاید.
بقول جناب سعدی:
ای که پنجاه رفت و در خوابی
مگر این پنج روزه دریابی
تا کی این باد کبر و آتش خشم
شرم بادت که قطرهٔ آبی
کهل گشتی و همچنان طفلی
شیخ بودی و همچنان شابی
دست و پایی بزن به چاره و جهد
که عجب در میان غرقابی
عهدهای شکسته را چه طریق
چاره هم( توبتست )و شعابی
به در بی‌نیاز نتوان رفت
جز به مستغفری و (اوابی)
سعدیا راستی ز خلق مجوی
چون تو در نفس خود نمی‌یابی
جای گریه‌ست بر مصیبت پیر
تو چو کودک هنوز لعابی

ترازوی سنجش

هدیه قرانی( ترازوی سنجش)
وَمَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ فَأُولَٰئِكَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنفُسَهُم بِمَا كَانُوا بِآيَاتِنَا يَظْلِمُونَ
اعراف ۹
و کسانی که میزانهای (عمل) آنها سبک است، افرادی هستند که سرمایه وجود خود را، بخاطر ظلم و ستمی که نسبت به آیات ما می‌کردند، از دست داده‌اند.
توضیح:
خَفّت به معنی سبک گردانیدن است و موازین جمع میزان به معنی ترازو یا و سیله سنجش است. پس اعمال ما وزن دارند و در ترازوئی اندازه‌گیری میشوند. هر عملی کوچک یا بزرگ و خوب یا بد در ترازوی خلقت جای میگیرد و مرتبأ وزن میشود و اثرات آن از همین دنیا متوجه ما میگردد. حال اگر این سنجش سبک باشد صاحب آن اعمال بخود ستم نموده است چون در مدرسه خلقت به کلاسهای بالاتر قدم نگذاشته است (و تنها به بُعد حیوانی خود توجه کرده است). این ظلم و ستم از بی‌توجه‌ای به آیات و نشانه‌های خداوند آغاز میشود ، مثلأ سلامتی در انسان یک نشانه‌ای از نظام و قانون خداوند است و لذا انسان بی‌ایمان و بی‌تقوا حتی به سلامتی خود ظلم میکند و گرفتار عواقب آن میگردد. این بی‌توجه‌ای به نشانه‌ها و قانونمندی هستی در روز واپسین گریبان انسانهای( ظالم و ستمگرِ بخود و قانون جهان ) را خواهد گرفت.

 ظاهر و باطن دنیا

هدیه قرانی( ظاهر و باطن دنیا)
يَعْلَمُونَ ظَاهِرًا مِّنَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَهُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غَافِلُونَ
روم ۷
آنها فقط ظاهری از زندگی دنیا را می‌دانند، و از آخرت (و پایان کار) غافلند!
توضیح:
از خصوصیات کافران است که فقط به ظاهر دنیا توجه دارند و فکر می‌کنند منظور از خلقت عالم هستی همین (خور و خواب و خشم و شهوت) است و بطن دیگری و عمق بیشتری در عالم نمی‌شناسند و مرحله دیگری را در سیر خلقت خود باور ندارند. و چنین است که در طول تاریخ ظلمها و ستمها و دروغها و دزدیها و انحرافات شکل گرفته است. پس اگر انسان باطنی برای دنیا قائل شود و به قانون (عمل و عکس‌العمل )ایمان داشته باشد و بداند دنیا و آخرت چون شبکه‌ای در هم تنیده‌اند و بهم ارتباط دارند و روز حساب را بپذیرد ، مسلمأ نوع دیگری زندگی خواهد نمود. غزل زیبای جناب سعدی در همین مقام است:
تن آدمی شریف است به جان آدمیت
نه همین لباس زیباست نشان آدمیت
اگر آدمی به چشم است و دهان و گوش و بینی
چه میان نقش دیوار و میان آدمیت
خور و خواب و خشم و شهوت شغب است و جهل و ظلمت
حیوان خبر ندارد ز جهان آدمیت
به حقیقت آدمی باش وگر نه مرغ باشد
که همین سخن بگوید به زبان آدمیت
مگر آدمی نبودی که اسیر دیو ماندی
که فرشته ره ندارد به مکان آدمیت
اگر این درنده‌خویی ز طبیعتت بمیرد
همه عمر زنده باشی به روان آدمیت
رسد آدمی به جایی که به جز خدا نبیند
بنگر که تا چه حد است مکان آدمیت
طیران مرغ دیدی تو ز پایبند شهوت
به در آی تا ببینی طیران آدمیت
نه بیان فضل کردم که نصیحت تو گفتم
هم از آدمی شنیدیم بیان آدمیت

رستاخیز

هدیه قرانی( رستاخیز)
أَفَلَا يَعْلَمُ إِذَا بُعْثِرَ مَا فِي الْقُبُورِ
عادیات ۹
آیا نمی‌داند در آن روز که تمام کسانی که در قبرها هستند برانگیخته می‌شوند،
توضیح:
از احوال رستاخیز است. بُعثر ار ریشه بَعثره و به معنی زیرو رو کردن و برانگیختن و بیرون آوردن است. ما در این دنیا مرگ همه گونه موجودات عالم از جمله انسانها را می‌بینیم ، عده‌ای در قبرها جای می‌گیرند و پس از مدتی تبدیل به خاک شده و جزو طبیعت می‌شوند و عده‌ای هم بدون قبر ظاهری در دریاها و آتش‌سوزیها و جنگها از بین می‌روند و گاهی بصورت پودر درمی‌آیند. بهر حال همه در قبر دنیا هستیم حتی اگر به کرات دیگر برویم و در رستاخیز برانگیخته میشویم. اگر انسان به این بازگشت و احضار ایمان داشته باشد به گونه‌ای دیگر زندگی خواهد کرد.

ترازوی سالم

هدیه قرانی(ترازوی سالم)
وَزِنُوا بِالْقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِيمِ
شعراء ۱۸۲
و با ترازوی صحیح وزن کنید!
توضیح:
نصیحت حضرت شعیب(ع) به مردمان شهر (ایکه) است که ترازوی مستقیم و درست در معاملات بکار ببرید. البته این اندرز تنها برای دادوستدهای معمولی نیست و در تمام کارهای زندگی کاربرد دارد ، یعنی در تمام افکار و اعمالمان با افراد خانواده و اجتماع مستقیم باشیم و در قضاوتها خدا را در نظر بگیریم و اگر مسئولیت یا حرفه‌ای در اجتماع داریم با جان و دل آنرا انجام دهیم و اغراض و امیال شخصی و حرص دنیا ما را به انحراف نکشاند. این دستور خداست که انسان در زندگی از دروغ و تزویر و وعده‌های نادرست پرهیز کند(تقوا) و همیشه سنگ ترازویش سالم باشد.

شناخت و ایمان

هدیه قرانی( شناخت و ایمان)
قَالُوا لَن نُّؤْثِرَكَ عَلَىٰ مَا جَاءَنَا مِنَ الْبَيِّنَاتِ وَالَّذِي فَطَرَنَا فَاقْضِ مَا أَنتَ قَاضٍ إِنَّمَا تَقْضِي هَٰذِهِ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا
طه ۷۲
گفتند: «سوگند به آن کسی که ما را آفریده، هرگز تو را بر دلایل روشنی که برای ما آمده، مقدّم نخواهیم داشت! هر حکمی می‌خواهی بکن؛ تو تنها در این زندگی دنیا می‌توانی حکم کنی!
توضیح:
سخنان ساحران مصری با فرعون است زمانی که دست نیرومند خدا را در یک عصای چوبین یافتند و با دیدن معجزه الهی به حقانیت راه حضرت موسی(ع) پی‌بردند و بدین توحید و یکتاپرستی گرویدند. پس بیّنه محکمی بر آنان آمد و خالق خود را به روشنی شناختند. این شناخت را انسان می‌تواند در هر زمانی از تغییرات معجزه‌‌وار طبیعت در بهار و زمستان و گردش دقیق ماه و خورشید و ستارگان در محیط زندگی و فعل و انفعالات دقیق در بدن خود دریابد و بوجود خالق هستی پی‌برد. بعد می‌فرماید در این لحظه حکم فرعون برای آنان اهمیتی نداشت زیرا می‌دانستند او فقط اختیار محدود چند ساله این دنیا را در دست دارد و کل هستی کائنات و نیروی گرداننده آن از سوی خدای متعال است. این چنین ایمان‌های قوی شکل می‌گیرند و حتی مرگ ظاهری نیز جلودار آن نیست.

پیروزی ستمدیدگان

هدیه قرانی( پیروزی ستمدیدگان)
وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ
قصص ۵
ما می‌خواهیم بر مستضعفان زمین منّت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روی زمین قرار دهیم!
توضیح:
این آیه مبارک مژده یاری خداوند به مستضعفان زمین و محرومان جامعه است. کسانی که توسط ستمکاران تحت ظلم و ستم بوده‌اند ولی امید و تلاش خود را از دست نمی‌دهند. پس نشستن و به آسمان نگاه کردن تنها کافی نیست. منت از ریشه (من )و به معنای نعمت فراوان دادن و رفع گرفتاری کردن است. می‌فرماید این نظام عالم است که آنان به اراده ما البته با تلاش و کوشش پیروز میگردند(وَأَن لَّيْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَىٰ) و این نعمت را می‌گیرند و ائمه میشوند. ائمه جمع (امام) به معنی جلودار و راهنمای مردم است و وارثین به معنی ارث‌برندگان منابع زمین است. پس قانون الهی بر اساس پیروزی نهائی مظلومان تلاشگر نوشته شده است و لذا ظلم و ستم برای ستمکاران دوام ندارد هرچند ممکنست مدتی بماند. از دیدگاه قران آنچه مهم است و به زندگی معنا میدهد امیدواربودن به پیروزی و موفقیّت و تلاش برای بدست‌آوردن آن و ایمان راسخ به اراده و یاری خداوند است.این اراده خداوند و ایمان و تلاش انسان حالت استمرار و همیشگی دارد تا محقق گردد و البته همه ملتها و ادیان در انتظار حکومت جامع و کاملِ عدل و قسط توسط پیشوائی مقتدر و توانا هستند(امام زمان) و باشد تا حضور او را دریابیم.

تلاش برای ملاقات

هدیه قرانی( تلاش برای ملاقات)
يَا أَيُّهَا الْإِنسَانُ إِنَّكَ كَادِحٌ إِلَىٰ رَبِّكَ كَدْحًا فَمُلَاقِيهِ
انشقاق ۶
ای انسان! تو با تلاش و رنج بسوی پروردگارت می‌روی و او را ملاقات خواهی کرد!
توضیح:
کلمه (کادح )از مصدر (کدح )به معنی تلاش و کوشش فراوان و حتی رنج بردن و زخم برداشتن در یک راه است. انسان خواهی نخواهی بسوی پروردگار خود در حرکت است و در این مسیر تلاش می‌کند و زحمت می‌کشد و رنجها می‌برد ( مانند پرندگانی که فرسنگها راه را برای رسیدن به محل زندگی خود پرواز می کنند). تلاش برای کسب علم و بهتر زندگی کردن هم کوشش در جهت نظام خداوندی و در همین راستاست ، تلاشهای جهادگران و شهداء نمونه واضحتر و کاملتری از این‌ دست است. همه انسانها این مسیر را میروند هر چند بعضی آنرا انکار کنند. سرانجام و پایان این کوشش ملاقات با خدا است یعنی درک واقعیت وجود خداوند و قبول قوانین او و خلاقیت و مدیریت او بر عالم که بتدریج و پله‌پله برای انسان شروع میشود. این شناخت برای آنانکه درک عمیقی از عالم دارند از همین دنیا آغاز میشود ولی برای کسی که در خواب غفلت است پس از مرگ و در عوالم دیگر حاصل می‌گردد.

پالایش در جهنم

هدیه قرانی( پالایش در جهنم)
إِنَّهُ مَن يَأْتِ رَبَّهُ مُجْرِمًا فَإِنَّ لَهُ جَهَنَّمَ لَا يَمُوتُ فِيهَا وَلَا يَحْيَىٰ
طه ۷۴
هر کس در محضر پروردگارش خطاکار حاضر شود، آتش دوزخ برای اوست؛ در آن جا، نه می‌میرد و نه زندگی می‌کند!
توضیح:
این سخن ساحرانی است که به حقیقت راه حضرت موسی(ع) پی‌بردند و به ایمان و علم و آگاهی رسیدند و از پیروی فرعون دست‌برداشتند و جان خود را در این راه دادند. .
مجرم از ریشه (جَرَمَ) و به معنی بریدن و قطع کردن است. پس مجرم ارتباط خود را با خدا و حقیقت قطع کرده است و لذا راه مستقیم را گم کرده و به بیراهه میرود و مسیر او بسوی عذاب و دوری از نعمت است. البته این عذابی است که در جهت ساختن اوست. پس جهنم دوری از حیاتِ پُرنعمتِ بهشتیان و محل پالایش و تزکیه گناهکاران است. به همین دلیل می‌فرماید نه مرگ کاملی دارند زیرا باید باشند تا حقیقت را دریابند تا شاید که پاک گردند نه زندگی واقعی (حیات) پر نعمتی دارند مانند آنچه بهشتیان دارند (لا یموت فیها و لا یحیی). انسان مجرم در آنجا می‌ماند تا پاک شود و راهی را که خود با اختیار در زندگی انتخاب نکرده بود در آنجا دریابد و بسوی کمال هدایت شود(در سوره هود ۱۰۷ نیز می‌فرماید ماندگاری جهنمیان تا زمانی است که خدا بخواهد ).

ایمان و امنیّت

هدیه قرانی( ایمان و امنیّت)
وَلَقَدْ أَوْحَيْنَا إِلَىٰ مُوسَىٰ أَنْ أَسْرِ بِعِبَادِي فَاضْرِبْ لَهُمْ طَرِيقًا فِي الْبَحْرِ يَبَسًا لَّا تَخَافُ دَرَكًا وَلَا تَخْشَىٰ
طه ۷۷
ما به موسی وحی فرستادیم که: «شبانه بندگانم را (از مصر) با خود ببر؛ و برای آنها راهی خشک در دریا بگشا؛ که نه از تعقیب (فرعونیان) خواهی ترسید، و نه از غرق شدن در دریا!»
توضیح:
سرگذشت حضرت موسی(ع) و پیروان اوست که خداوند فرمود با تکیه بر من از مصر خارج شوید و از دریای حوادث و خطرات نهراسید که خدا را دارید. پس ایمان (از ریشه امنیت) انسان را بیمه می‌کند و دریای خروشان خطرات و افکار و عقاید مختلف نیز نمی‌تواند مسیر چنین مؤمنی را تغییر دهد. اگر انسان تکیه بر خدا زند ترس از غیرخدا معنا ندارد و سرگذشت پیامبران چنین بوده است پس این تنها یک سرگذشت نیست بلکه باید به انسان درس اعتماد و قدرت دهد.

کوه و ندا

هدیه قرانی( کوه و ندا)
وَأَنَّ سَعْيَهُ سَوْفَ يُرَىٰ
نجم ۴۰
و اینکه تلاش او بزودی دیده می‌شود،
توضیح:
نظام الهی برپایه عمل و عکس‌العمل است، یعنی هیچ کنشی در جهان بدون بازخورد وجود ندارد چه بد باشد و چه خوب ، لذا در این آیه شریفه خداوند قانونمندی خلقت را به ما گوشزد می‌کند و اینکه بدانیم اعمال ما بی‌جواب نخواهد بود. این پاسخ‌دهی در همین دنیا هم وجود دارد و دیده میشود( اگر چشم و گوش بیداری باشد) و البته پاسخ کامل آن در جهان آخرت هویدا میشود. با ایمان و پذیرش این قانون در جهان هستی نحوه زندگی انسان و آرزوهای او دگرگون میشود. بقول جناب مولانا:
گر چه دیوار افکند سایهٔ دراز
باز گردد سوی او آن سایه باز
این جهان کوهست و فعل ما ندا
سوی ما آید نداها را صدا

جداکننده

هدیه قرانی( جداکننده)
إِنَّهُ لَقَوْلٌ فَصْلٌ
طارق ۱۳
که این (قرآن) سخنی است که حقّ را از باطل جدا می‌کند،
توضیح:
فصل به معنی جدا کردن دوچیز است مثل فصل‌های کتاب یا فصول سال ، در اینجا خداوند قران را فصل می‌نامد. یعنی قران سخنی است که جدا کننده است پس حق را از باطل ، راست را از دروغ ، سلامت را از بیماری و زیبائی را از زشتی جدا و مشخص میسازد و راه مستقیم و مسیر خوشبختی را به ما نشان میدهد. قران ترازوی سنجش است و می‌توان با آن بد‌و خوب را مشخص کرد البته اگر خوانده شود و عمل گردد. ممکنست منظور از (فصل) روز قیامت هم باشد که بطور مشخص و اجبارأ جداکننده دنیا از آخرت است و در آنروز خوبیها از بدیها آشکارا جدا و مشخص می‌گردند. پس تا فرصت هست در کتاب فصل خوبیها و روشنیها را دریابیم و از تاریکیها دوری کنیم.

 نیازمند و توانگر

هدیه قرانی( نیازمند و توانگر)
يَا أَيُّهَا النَّاسُ أَنتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ
فاطر ۱۵
ای مردم شما (همگی) نیازمند به خدائید؛ تنها خداوند است که بی‌نیاز و شایسته هر گونه حمد و ستایش است!
توضیح:
فقیر به معنی مستمندی است که بدنبال آذوقه می‌گردد و از پای نمی‌نشیند. غنی به معنی بی‌نیاز و توانگر بوده که پیوسته از خود خیر و برکت می‌دهد . می‌فرماید تمام مردم در تمام زمانها و مکانهای عالم در مقابل وجود خدای متعال فقیر هستند و پیوسته برای ادامه زندگی کمک و امداد خدا را لازم دارند. این موضوع در قسمت تکوین و طبیعت انسان جبرأ انجام میشود یعنی مثلأ همه اعضاء بدن به اکسیژن نیاز دارند که باید مرتبأ به آنها برسد و این وظیفه را قسمتهای مختلف بدن بطور اتوماتیک انجام میدهند و بر طبق قانون الهی و برنامه‌ای که خداوند (غنی) گذاشته است به احتیاجات خود میرسند. در قسمت شریعت و معنا و نحوه زندگی کردن هم این فقر در انسان وجود دارد که البته با اختیاری که به او داده‌اند باید خود بدنبال کسب آن باشد و سعی کند به آن وجود غنی وصل گردد تا به کمال واقعی برسد. تفاوت انسان با حیوان در همین اختیار و انتخاب است و این امتیاز بزرگیست که به انسان عطا شده است که چنین خدائی را ستایش کند و راه او را بپوید.

 مژده و هشدار

هدیه قرانی( مژده و هشدار)
إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ بِالْحَقِّ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَإِن مِّنْ أُمَّةٍ إِلَّا خَلَا فِيهَا نَذِيرٌ
فاطر ۲۴
ما تو را بحق برای بشارت و انذار فرستادیم؛ و هر امّتی در گذشته انذارکننده‌ای داشته است!
توضیح:
می‌فرماید رسالت پیامبر بزرگوار اسلام منطبق با حق و حقیقت و نظام محکم خداوند است و جای شک و تردیدی نیست. دو مسئولیت مهم پیامبر اسلام مانند سایر فرستادگان الهی بشارت و انذار است یعنی مژده به زندگی راحت و سرشار از نعمت و آسایش در صورت رعایت قوانین جهان خلقت و همچنین انذار و هشدار برای توجه‌نکردن به دستورات خداوند یعنی پشت کردن به نظام قانونمند هستی است. در آخر قانون عمومی ارسال پیامبران را گوشزد می‌کند که در همه جوامع انسانی هشداردهندگانی بوده‌اند و این بشارت و انذار بگوش همه رسیده است لذا در موقع پاسخگوئی جای اعتراض و بهانه‌ای نیست.

 چند توصیه اجتماعی

هدیه قرانی( چند توصیه اجتماعی)
إِنَّ الَّذِينَ يَتْلُونَ كِتَابَ اللَّهِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِيَةً يَرْجُونَ تِجَارَةً لَّن تَبُورَ
فاطر ۲۹
کسانی که کتاب الهی را تلاوت می‌کنند و نماز را برپا می‌دارند و از آنچه به آنان روزی داده‌ایم پنهان و آشکار انفاق می‌کنند، تجارتی (پرسود و) بی‌زیان و خالی از کساد را امید دارند.
توضیح:
تلاوت عمیقتر و دقیقتر از قرائت است ، تلاوت بدقت خواندن و یادگرفتن و بکاربردن است. برپای داشتن نماز فقط خواندن پنج‌گانه نیست بلکه وصل‌شدن همیشگی به خداوند و بالابردن اعتبار و پیامهای نماز در اجتماع است. انفاق به معنی پرکردن حفرات اجتماع است پس مسلمان در برابر کمبودهای اقتصادی همنوعان خود مسئول است. این انفاق ‌و کمک بایستی به دوصورت آشکارا و نهان انجام شود تا هم دیگران ببینند و یادبگیرند و هم موجب خودنمائی و کبر و غرور کمک‌کننده و تحقیر کمک‌شونده نشود. این تجارت و معامله‌ایست که همیشه می‌ماند و در عالم هستی گُم نمیشود.

سپاس و شادی

هدیه قرانی( سپاس و شادی)
وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ إِنَّ رَبَّنَا لَغَفُورٌ شَكُورٌ
فاطر ۳۴
آنها می‌گویند: «حمد (و ستایش) برای خداوندی است که اندوه را از ما برطرف ساخت؛ پروردگار ما آمرزنده و سپاسگزار است!
توضیح:
مؤمنان حمد و سپاس خود را فقط متوجه پروردگار خود می‌کنند و باور دارند که خدای متعال این نعمتها را به آنها داده و همچنین می‌دانند که آرامش روحی و حالت اطمینان و از بین رفتن اضطراب و اندوه نیز از جانب اوست. داشتن ایمان به خداوند در قلب یعنی احساس اتصال به یک نیروی نامحدود در عالم ، انسان را امیدوار و شاد نگاه میدارد و هرگونه غم و اندوه را از بین میبرد بنابراین پستی و بلندیهای موقت این جهان گذرا در او تأثیری نمی‌گذارد. مؤمنان باور دارند که خدای متعال رب آنهاست یعنی مدیر این جهان است و در تمام حالات و مکانها حاضر و آگاه است ، او بطور مکرر پوشاننده خطاها و گناهان ماست (غفور) و مرتبأ به نعمتهای خود زیادت و افزونی می‌دهد (شکور) البته اگر استفاده صحیح از این نعمتها و شکر را در انسان ببیند زیرا ریشه شکر به معنای زیادت و افزودن است و استفاده صحیح از نعمت را گویند که باعث افزایش نعمت میشود.

 نیازمند و توانگر

هدیه قرانی( نیازمند و توانگر)
يَا أَيُّهَا النَّاسُ أَنتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ
فاطر ۱۵
ای مردم شما (همگی) نیازمند به خدائید؛ تنها خداوند است که بی‌نیاز و شایسته هر گونه حمد و ستایش است!
توضیح:
فقیر به معنی مستمندی است که بدنبال آذوقه می‌گردد و از پای نمی‌نشیند. غنی به معنی بی‌نیاز و توانگر بوده که پیوسته از خود خیر و برکت می‌دهد . می‌فرماید تمام مردم در تمام زمانها و مکانهای عالم در مقابل وجود خدای متعال فقیر هستند و پیوسته برای ادامه زندگی کمک و امداد خدا را لازم دارند. این موضوع در قسمت تکوین و طبیعت انسان جبرأ انجام میشود یعنی مثلأ همه اعضاء بدن به اکسیژن نیاز دارند که باید مرتبأ به آنها برسد و این وظیفه را قسمتهای مختلف بدن بطور اتوماتیک انجام میدهند و بر طبق قانون الهی و برنامه‌ای که خداوند (غنی) گذاشته است به احتیاجات خود میرسند. در قسمت شریعت و معنا و نحوه زندگی کردن هم این فقر در انسان وجود دارد که البته با اختیاری که به او داده‌اند باید خود بدنبال کسب آن باشد و سعی کند به آن وجود غنی وصل گردد تا به کمال واقعی برسد. تفاوت انسان با حیوان در همین اختیار و انتخاب است و این امتیاز بزرگیست که به انسان عطا شده است که چنین خدائی را ستایش کند و راه او را بپوید.

خانه همیشگی

هدیه قرانی( خانه همیشگی)
الَّذِي أَحَلَّنَا دَارَ الْمُقَامَةِ مِن فَضْلِهِ لَا يَمَسُّنَا فِيهَا نَصَبٌ وَلَا يَمَسُّنَا فِيهَا لُغُوبٌ
فاطر ۳۵
همان کسی که با فضل خود ما را در این سرای اقامت (جاویدان) جای داد که نه در آن رنجی به ما می‌رسد و نه سستی و واماندگی!
توضیح:
دار المقامه خانه‌ایست که محل دائمی زیستن و اقامت است پس مانند خانه‌ دنیا زودگذر و موقتی نیست ، این مکان برای زندگی همیشگی و در نتیجه فضل و بخشش پروردگار به ما ارزانی میشود و حلال می‌گردد. میفرماید در آنجا رنج و زحمت و بیماری و خستگی(عوارض دنیائی) وجود ندارد. پس با ایمان به رسیدن چنین موقعیتی می‌توان دنیا را ساده‌تر و بی‌حرص و طمع گذراند و برای (دارالمقامه) آماده شد.

 کنش واکنش

هدیه قرانی( کنش واکنش)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن تَنصُرُوا اللَّهَ يَنصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ
محمد ۷
ای کسانی که ایمان آورده‌اید! اگر (آیین) خدا را یاری کنید، شما را یاری می‌کند و گامهایتان را استوار می‌دارد.
توضیح:
روی سخن با مؤمنین است و می‌فرماید خودتان مسئول پیش‌آمدهای خود هستید. نظام (کنش واکنش )در جهان هستی جاریست و یاری کردن خداوند اجرای همین نظام حاکم بر خلقت است که توسط خداوند متعال وضع و جاری گردیده است. پس پاسخ این یاری ، دریافت بهترین واکنشها و یاریهائیست که از جانب پروردگار بسوی ما مییاید( ساده‌ترین مثال آن رعایت اصول بهداشتی در غذاخوردن و دیدن نتایج آنست). منظور از (تثبیت‌اَقدام )محکم شدن و پیش رفتن و تعالی‌جستن انسان در عالم هستی و موفقیت اوست. بقول مولانا:
گر چه دیوار افکند سایهٔ دراز
باز گردد سوی او آن سایه باز
این جهان کوهست و فعل ما ندا
سوی ما آید نداها را صدا

 نصایح پروردگار

هدیه قرانی( نصایح پروردگار)
الَّذِينَ يُنفِقُونَ فِي السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ
آل‌عمران ۱۳۴
همانها که در توانگری و تنگدستی، انفاق می‌کنند؛ و خشم خود را فرو می‌برند؛ و از خطای مردم درمی‌گذرند؛ و خدا نیکوکاران را دوست دارد.
توضیح:
انفاق به معنی پر نمودن حفرات اقتصادی اجتماع است و این توصیه مکرر قران است. می‌فرماید در راحتی و سرور (سراء) و حتی در مشکلات و سختیها( ضراء) انفاق را ادامه دهید یعنی احسان و نیکی یک خوی همیشگی باشد و در انسان نهادینه گردد و اجتماع نیز دوقطبی نشود. دستور دیگر فروخوردن خشم و ناراحتی (کظم غیظ) است و مخصوصأ درگذشتن از مردم و اعمال آنها ( عافین عن الناس) لذا گذشت و بخشش در اجتماع فزونی می‌یابد و دوستی و صفا بین مردم می‌نشیند و با بخشش درونی برای انسان هم سابقه و کینه‌ای نمی‌ماند. این‌چنین انسانهائی (محسن) هستند و خدا آنها را دوست دارد یعنی نظام خلقت با آنها همراه و هم‌آواز است و ایشان زندگی واقعی و رضایت کامل را درک می‌کنند.

بیان حقیقت

هدیه قرانی( بیان حقیقت)
هَٰذَا بَيَانٌ لِّلنَّاسِ وَهُدًى وَمَوْعِظَةٌ لِّلْمُتَّقِينَ
آل‌عمران ۱۳۸
این، بیانی است برای عموم مردم؛ و هدایت و اندرزی است برای پرهیزگاران!
توضیح:
بیان به معنی فصاحت و شرح گفتار است پس می‌فرماید گفتار قران روشن است و راه زندگی انسان را روشن می‌کند، البته اگر این پیام خوانده شود(کلمه قران به معنی خواندنی است) و فهم و عمل گردد. بعد می‌فرماید این دستورات برای متقین هدایت و پند و اندرز است و متقی کسی است که ترمز دارد و خطوط قرمزی را رعایت می‌کند ، پس اگر عموم مردم(ناس) دستورات پروردگار را بخوانند تا حدی استفاده می‌برند ولی اگر متقی شوند به هدایت کامل میرسند و این پندها در زندگی آویزه گوششان خواهد شد و بکارشان خواهد آمد(موعظه). باشد تا چنین گردیم.

تمرین خویشتنداری

هدیه قرانی( تمرین خویشتنداری)
شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَىٰ وَالْفُرْقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ وَمَن كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ يُرِيدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلَا يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ
(بقره ۱۸۵)
(روزه، در چند روز معدودِ) ماهِ رمضان است؛ ماهی که قرآن، برای راهنمایی مردم، و نشانه‌های هدایت، و فرق میان حق و باطل، در آن نازل شده است. پس آن کس از شما که در ماه رمضان در حضر باشد، روزه بدارد! و آن کس که بیمار یا در سفر است، روزهای دیگری را به جای آن، روزه بگیرد! خداوند، راحتی شما را می‌خواهد، نه زحمت شما را! هدف این است که این روزها را تکمیل کنید؛ و خدا را بر اینکه شما را هدایت کرده، بزرگ بشمرید؛ باشد که شکرگزاری کنید!
توضیح:
صوم به معنی پرهزکردن و بازایستادن است و روزه در همه مذاهب الهی به اشکال مختلف وجود دارد.
در این آیه دستور گرفتن روزه به مسلمانان آمده است. در ابتدا ماه رمضان را گرامی داشته و نزول قران در این ماه پربرکت را گوشزد می‌فرماید. سپس اضافه می‌کند هرکس حاضر است و بیدار است و جهان را می‌بیند و می‌شناسد بایستی روزه بدارد و این تنها روزه خوراک نیست بلکه روزه (سخن گفتن نادرست) و روزه (شنیدن زور و ناروا) و روزه دیدن (ناحق )و حتی روزه(تفکر باطل) را هم شامل میشود. بعد می‌فرماید اگر انسان بیمار یا مسافر است معذور بوده و بایستی بوقتی دیگر موکول کند. شُکر به معنی بکاربردن صحیح نعمت است که باعث افزودن و زیادت آن نعمت می‌گردد و لذا شکر سلامتی و شکر خوردنیهای عالم همین پرهیز و بازایستادن است و می‌فرماید شاید شکرگزار گردید(لعلکم تشکرون) پس مسئله عمیقتر از نخوردن ساده است و اگر همه شرائط آنرا درک کنیم به شکر واقعی رسیده‌ایم.

بهشت موعود

هدیه قرانی( بهشت موعود)
وَسَارِعُوا إِلَىٰ مَغْفِرَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ
آل‌عمران ۱۳۳
و شتاب کنید برای رسیدن به آمرزش پروردگارتان؛ و بهشتی که وسعت آن، آسمانها و زمین است؛ و برای پرهیزگاران آماده شده است.
توضیح:
می‌فرماید بسوی غفران و نادیده کرفتن گناهان خود از سوی پروردگارتان سبقت گیرید و شتاب کنید(سارعوا) و در آن موقع است که به بهشت بی‌نهایت دست مییابید. بهشتی که در معرض دید وسیع شما پایانی ندارد و تمام عالم هستی را پرکرده است. بعنی از درون بهشتی شوید و به غیر از بهشت نبینید لذا جهنمی در افق دید شما وجود نخواهد داشت، هر چه هست خیر است و خوبی و آرامش و آسایش و رسیدن به وصال دوست است. البته شرط آن داشتن ترمز و رعایت خطوط قرمز در زندگی و خویشتنداری در مقابل نفس اماره است(تقوا). آنچنان (بهشتی) برای اینچنین افرادی آماده شده است (اُعِدّت) یعنی اکنون با اعمال ما و تفکر ما در حال ساخته شدن است و مؤمن واقعی آن‌ محیط را از هم‌اکنون می‌بیند و حس می‌کند.

دوست و سرپرست

هدیه قرانی( دوست و سرپرست)
بَلِ اللَّهُ مَوْلَاكُمْ وَهُوَ خَيْرُ النَّاصِرِينَ
آل‌عمران ۱۵۰
بلکه ولی و سرپرست شما، خداست؛ و او بهترین یاوران است.
توضیح:
این آیه مبارک بعد از شکست مسلمانان در جنگ احد نازل شده است و آنان را به استحکام ایمان و تکیه زدن بر خداوند متعال تأکید و توصیه می‌کند. مولی از ریشه ولی ( نزدیک) و به معنی دوست و سرپرست است پس می‌فرماید بجز پروردگار به کسی پناه نبرید چون او بهترین یاری‌دهندگان است. در نگرش توحیدی تنها نیروی قدرتمند عالم خداست و نیروهای مخالفِ دیگر ظاهری و پوشالی هستند و اتکاء به آنان بهره‌ای جز شکست ندارد. پس تکیه بر خدا بزنیم و یاری را از او بجوئیم.

بهترین پند

هدیه قرانی( بهترین پند)
هَٰذَا بَيَانٌ لِّلنَّاسِ وَهُدًى وَمَوْعِظَةٌ لِّلْمُتَّقِينَ
آل‌عمران ۱۳۸
این، بیانی است برای عموم مردم؛ و هدایت و اندرزی است برای پرهیزگاران!
توضیح:
می‌فرماید این قران راه و رسم زندگی را برای همه مردم(ناس) مسلمان و غیر مسلمان بصورت روشن می‌گوید و شرح می‌دهد( بیان) ، پس همه انسانها می‌توانند از آن بهر ببرند مثلأ خروج از جو زمین و دستیابی به اقطار آسمانها را با داشتن سلطه و دانش عملی میداند(سوره رحمن ۳۳) و می‌بینیم که شصت سال پیش یوری گاگارین اولین انسانی است که این سلطه را فرا می‌گیرد و به آنسوی جو رهسپار می‌گردد، اما این قران تنها برای متقین (یعنی آنان که در زندگی خود ترمز دارند و حد و مرزها را می‌شناسند و بی‌بند و بار نیستند و تقوا دارند) هدایت و موعظه هست. هدایت به معنی راهبری و رساندن تا مقصد و نجات از گمراهی است و موعظه به معنی پند و اندرزی است که آدمی را به سوی خیر و صلاح می‌کشاند. پس اگر ایمانی در انسان باشد دست از دامن قران برنخواهد داشت.

نیکی کنید

هدیه قرانی( نیکی کنید)
وَأَنفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ وَأَحْسِنُوا إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ
بقره ۱۹۵
و در راهِ خدا، انفاق کنید! و (با ترک انفاق،) خود را به دست خود، به هلاکت نیفکنید! و نیکی کنید! که خداوند، نیکوکاران را دوست می‌دارد.
توضیح:
نفق راه باریک در زمین است و انفاق به معنی پر کردن حفرات اقتصادی در جامعه و بخشیدن به مردم است. کمک به دیگران از جمله وظایف مسلمانان است که بایستی حتمأ در راه خدا و با آرامش وجدان انجام گیرد. لذا اگر برای مقاصد دنیائی باشد در پیشگاه خداوند پذیرفته نیست. بعد می‌فرماید این دستور شما را از هلاکت نجات می‌دهد یعنی فقر در جامعه را دست‌کم نگیرید چون ممکنست این فقر منجر به شورشهای مردمی و یا اشاعه بیماریهای جسمی و روحی گردد که دامان همه را خواهد گرفت. در آخر تأکید به انجام کار خیر می‌کند و اینکه به هر شکل که می‌توانید در جامعه مفید باشید و کار خیر و نیکو انجام دهید ( برای مثال برطرف کردن مشکل مردم در یک اداره و پاسخ با روئی گشاده)، در اینصورت در مسیر الهی قرار می‌گیرید و از اثرات روحی و جسمی نیکی‌کردن خود بهره‌خواهید برد و خدا دوستتان خواهد داشت.

چگونه ایمانی

هدیه قرانی( چگونه ایمانی)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
آل‌عمران ۲۰۰
ای کسانی که ایمان آورده‌اید! (در برابر مشکلات و هوسها،) استقامت کنید! و در برابر دشمنان (نیز)، پایدار باشید و از مرزهای خود، مراقبت کنید و از خدا بپرهیزید، شاید رستگار شوید!
توضیح:
چند دستور به مؤمنین است یعنی کسانی که با ایمان خود و تکیه‌زدن به نیروی بی‌انتهای الهی در امنیت قرار گرفته‌اند ولی چون این ایمان همواره در خطر فروپاشی و ازدست‌رفتن است باید پیوسته از آن مراقبت نمایند ، در ابتدا کلمه (اصبروا )به معنی صبر و پایداری در برابر نفس اماره خویش است و دوم می‌فرماید (صابروا )که از مصابره و افزایش صبر و استقامت در مقابل استقامت دیگران و قوی شدن است و سوم دستور (رابطوا ) از ریشه رباط و ربط است یعنی باهمدیگر مرتبط باشید و قوت‌قلب دهید و یار هم باشید و در یک صف متحد قرار گیرید ، البته رباط به بستن هم معنی می‌دهد و محل بستن اسبان را هم گویند و به کاروانسرا هم رباط گویند و مرابطه از همین ریشه به معنی پاسداری از مرزهاست پس آمادگی و اتحاد نظامی را هم معنی می‌دهد ، چهارم داشتن (تقوا ) و خویشتن‌داری است یعنی در همه حال ترمز و کنترل را از دست ندهید و از جاده الهی خارج نگردید و هدفتان وسیله را توجیح نکند. در انتها شاید به فلاح و شکفتن و رشد و تعالی برسید چون اگر فقط اینها در شعار باشند فلاحی بدست نخواهد آمد.

نشانه‌ها

هدیه قرانی( نشانه‌ها)
إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ لَآيَاتٍ لِّأُولِي الْأَلْبَابِ
آل‌عمران ۱۹۰
مسلماً در آفرینش آسمانها و زمین، و آمد و رفت شب و روز، نشانه‌های (روشنی) برای خردمندان است.
توضیح:
لُب به معنی خرد و عقل است ، می‌فرماید صاحبان خرد و دانشمندان در خلقت بیش از دویست میلیارد کهکشان در آسمان( که توسط تلسکوپ فضائی هابل تاکنون کشف گردیده و قرار است تلسکوپ جیمز وب آنرا ادامه دهد) و همچنین مختصات سیاره زمین با اتمسفر مهم و زندگی‌ساز آن و در اختلاف (از پی آمدن)شب و روز و تغییر مدت آن در تابستان و زمستان و چرخش دقیق زمین بدور خورشید نشانه‌هائی را می‌یابند. این نشانه‌ها می‌تواند آنانرا بفکر فروبرد و به عظمت خدای جهان پی‌ببرند و با این نشانه‌های روشن و دیدن معجزات در آسمانها و زمین به پروردگار عالم ایمان آورند.