در سالهای اولیه زندگی افزایش قد و وزن کودک دو تغییر اساسی در
رشد و تکامل اوست در یکسالگی کودک توانایی ایستادن را پیدا می کند در 2 سالگی راه
رفتن را تجربه می کند و در 3 سالگی با اطمینان و اعتماد کامل حرکات جهشی انجام
میدهد
در
این دوران استخوانها رشد طولی میکند و بر حجم ماهیچه ها افزوده می شود بطوری که
روزانه 6 گرم افزایش قد خواهد داشت
نیاز انرژی
بعد از دو سالگی با آهسته شدن رشد اشتهای کودک هم کاهش می یابد
پس براساس روند رشد کودک تقاضا برای دریافت غذا نیز تغییر می کند هر چند میزان
دریافت انرژی از یک غذا تا غذای دیگر متفاوت است اما کل غذای دریافتی روزانه کودک
ثابت است
در یک
سالگی به
حدود 1000 کیلو کالری انرژی نیاز داد در 3 سالگی نیاز انرژی 300
کالری بیشتر می شود البته نیاز انرژی کودکان براساس میزان
فعالیت فیزیکی آنها متفاوت است
برنامه غذایی کودک
برای تامین کلیه مواد مغذی مورد نیاز کودکان برنامه غذایی آنها
باید شامل ترکیبی از غذاهای مختلف گروههای اصلی غذایی باشد در شکل روبرو هرم غذایی
را ملاحظه می کنید
گروههای اصلی غذایی
1-
گروه نان و
غلات تامین کننده انرژی کودک است و سهم بیشتری از غذای کودک را تشکیل می دهد
2-
گروه سبزیها
و میوه ها تامین کننده املاح و ویتامینها است .
3-
گروه شیر و
لبنیات تامین کننده کلسیم و فسفر و پروتئین است
4-
گروه گوشت و
حبوبات و مغزها تامین کننده پروتئین مورد نیاز کودک است
در
راس هرم غذایی چربیها و قند قرار دارند که سهم بسیار کمی از برنامه غذایی را بخود
اختصاص میدهد ولی با توجه به اینکه چربی کالری بیشتری نسبت به سایر مواد غذایی
تولید می کند باید برای کودکان بعنوان یک منبع اساسی انرژی در نظر گرفته شود
چنانچه
برنامه روزانه غذایی کودک شامل ترکیبی از غذاهای مختلف از گروههای اصلی غذایی باشد
می توان اطمینان داشت که تمام مواد مغذی مورد نیاز کودک تامین خواهد شد.
نکته
مهم دیگر در تغذیه کودکان 3 تا 5 سال دادن حداقل 5 وعده غذا شامل وعده های صبحانه و
نهار و شام و 2 میان وعده در 10 صبح و 5 بعد از ظهر و نهایتا یک لیوان شیر قبل از
خواب است
میان
وعده های غذای مختصری هستند که نباید جای وعده اصلی غذا را بگیرند غذاهایی مثل شیر
و بیسکویت نان و خرما نان و پنیرکیک کلوچه با میوه یا آب میوه و انواع شربتهای
خانگی خشکبار مثل بادام گردو پسته کشمش توت خشک و ... بسیار مناسب هستند و بهتر است
از دادن پفک چیپس های آماده نوشابه های رنگی و گازدارلواشک های غیر بهداشتی که ارزش
غذایی آنها کم است و می تواند جای غذای اصلی را هم بگیرد و اشتهای کودک را کم کند
خودداری کرد . تنقلاتی مانند پفک و چیپس علاوه بر کاهش اشتها ذائقه کودک را به طعم
شور عادت می دهد و احتمال بوجود آمدن مشکلات تغذیه ای کودک در سنین بزرگسالی بیشتر
می شود خوردن غذاهای شور و نمک شانس ابتلا به فشار خون را در بزرگسالی افزایش می
دهد برای کاهش مصرف نمک بهتر است ذائقه از دوران کودکی به غذای کم نمک عادت داده
شود
خوردن
شکلات نیز در کودکان در حد متوسط و نه زیاده از حد مجاز است انواع میوه عدسی لوبیای
پخته کدو حلوایی لبو ماست و اسفناج ماست و لبو شلغم پخته عدس بو داده گندم بو داده
از انواع میان وعده های مفید هستند
ذائقه سازی
بسیاری از مادران گله می کنند که کودکشان بعضی از غذاها را دوست
ندارد الگوهای رفتاری خانواده نقش موثری در انتخاب غذا توسط کودکان دارد معمولا
کودکان غذایی را دوست ندارند و نمی خورند که یکی از اعضای خانواده از خوردن آن
امتناع می کند و یا اصلا آن غذا در سفره خانواده جایی نداشته است ذائقه کودکان را
می توان از آغاز دوران تغذیه تکمیلی ساخت برای مثال اگر به کودکی غذای کاملا بی نمک
داده شود او کم کم به این غذا عادت می کند همچنین کودک در این زمان باید با طعم
انواع غذاها مثل ماهی آب پز هویج پخته کدو پوره سبزیجات غلات و حبوبات پخته و له
شده عادت کند . بهتر است مادر از چشیدن و تنظیم طعم غذا براساس ذائقه خود خوداری
کند اگر کودک غذایی را دوست نداشت به او ندهد ولی چند روز بعد آن را تهیه و به کودک
بدهد اگر اعضای خانواده جلوی کودک از خوردن نوعی غذا امتناع کند یا روی درهم کشند
کودک این رفتارها را تقلید می کند
هرگز جلوی کودک به دیگران نگویید که او غذایی را دوست ندارد این
گفتار و کردار موجب می شود که کودک این رفتار نخوردن نوعی غذا را بعنوان رفتار
تثبیت شده خود بپذیرد و بعنوان ابزاری برای جلب توجه دیگران از آن استفاده کند