اشکال بالینی بیماری در پرندگان

این بیماری ممکن است در پرندگان به دو شکل بالینی عارض شود :

1-    ناخوشی خفیفی که گاهی فقط با ژولیدگی پرها یا کاهش تولید تخم مرغ مشخص می شود .

2-  شکل شدید که اصطلاحا به آنفلوانزای شدیدا بیماریزای پرندگان موسوم است و برای اولین بار در سال 1878 در ایتالیا تشخیص داده شده و در پرندگان از قابلیت سرایت خیلی بالایی برخوردار بوده و تقریبا  صد در صد موارد سریعا باعث مرگ آنها می شود.

کنترل آنفلوانزای پرندگان 

مهمترین اقدام کنترلی شامل معدوم کردن سریع کلیه پرندگان بیمار یا تماس یافته دفع مناسب لاشه ها و قرنطینه کردن و ضد عفونی کردن مرغداری ها می باشد لازم به ذکر است که ویروس مزبور در عرض 3 ساعت در دمای 56 درجه سانتی گراد یا نیم ساعت در دمای 60 درجه سانتی گراد و همچنین در تماس با مواد ضدعفونی کننده رایج نظیر فرمالین و ید از بین خواهد رفت . ولی در دماهای پایین مقاوم بوده و حداقل تا سه ماه بعد ممکن است در کودهای آلوده زنده بماند. همچنین قادر است در محیط آب در دمای 22 درجه سانتی گراد به مدت 4 روز و در دمای صفر درجه سانتی گراد به مدت بیش از  30 روز به حیات خود ادامه دهد . شایان ذکر است که مقدار یک گرم از کود آلوده به اشکال شدیدا بیماریزای ویروس آنفلوانزای پرندگان حاوی تعداد بسیار زیادی ویروس بوده و قادر به آلوده کردن حدود یک میلیون مرغ می باشند یکی دیگر از اقدامات کنترلی مهم این بیماری در بین پرندگان محدودیت جا به جایی پرندگان در داخل کشور و یا بین کشورها می باشد

کنترل حرکات پرندگان در منطقه محافظت ( حداقل به شعاع 3 کیلومتر ) و منطقه مراقب ( حداقل به شعاع 10 کیلومتر ) در اطراف محل آلوده باید تعیین و اعلام گردد منطقه های مشخص شده حداقل تا 30 روز بعد از پاکسازی و ضد عفونی محل باید محافظت شوند .

به نظر می رسد جلوگیری از تماس ماکیان اهلی با پرندگان وحشی و به ویژه پرندگان آبزی باعث پیشگیری از انتشار ویروس های بیماری زاد در بین پرندگان اهلی می گردد . ضمنا مشخص شده است که استفاده این پرندگان از منابع مشترک آب یکی از راههای انتقال حتمی ویروس است . زیرا این آبها بوسیله فضولات پرندگان وحشی آلوده گردیده و به آسانی باعث انتقال ویروس به پرندگان اهلی می گردد. شایان ذکر است که آلودگی این گونه آبها به دنبال تجمع پرندگان مهاجر از نظر آزمایشگاهی نیز به اثبات رسیده است و لذا محدود کردن اینگونه تماس ها از بین بردن پرندگان اهلی بیمار یا تماس یافته با ویروسهای H5, H7 ( تنها سوش های با بیماریزای بالا ) حتی در صورتی که این ویروس ها در ابتدای طغیان از پاتوژنیسیته پایینی برخوردار باشند توصیه شده است . زیرا در بسیاری از طغیان هایی که در پنسیلوانیا مکزیکو ایتالیا و... رخ داده است علیرغم اینکه ویروس عامل همه گیری در ابتدا از بیماریزای کمی برخوردار بوده ولی تدریجا در عرض 9 – 6 ماه پس از چند بار عبور از بدن ماکیان به ویروس با بیماریزایی بالا و میزان کشندگی حدود 100% تبدیل گردیده است .

سازمان جهانی بهداشت در رابطه با همه گیری آنفلوانزای ( H5N1) َA تاکید کرده است که با توجه به اینکه دلایل متقاعد کننده ای مبنی بر انتقال این ویروس از پرندگان وحشی به اهلی در دست نمی باشد نیازی به دفع پرندگان وحشی نمی باشد.