مقدمه

بیماری آسم طبق نظر سازمان جهانی بهداشت شایع ترین بیماری مزمن کودکان است و علاوه بر این براساس منابع معتبر علمی بیماری آسم یکی از مهمترین علل غیبت کودکان از مدرسه نیز می باشد. از نظر شیوع و فراگیر بودن این بیماری باید گفت که امروزه بیش از 000/000/150 میلیون نفر در سراسر جهان از آسم رنج می برند و مهمتر آنکه این میزان رو به افزایش است.

متأسفانه با آنکه بیماری آسم ذاتاً بیماری مرگ باری نیست و با بکار بستن اصول پیشگیری و درمان می توان با وجود بیماری آسم زندگی فعالی داشت و حتی در مسابقات ورزشی نیز شرکت کرد و قهرمان شد ، امروزه حدود 260000 مرگ و میر سالانه در سراسر جهان در اثر آسم گزارش می شود و این امر رسالت متولیان امور سلامتی را در امر مهم آموزش و اطلاع رسانی را بیش از پیش سنگین می سازد.

درباره آسم برایم توضیح دهید

برای آنکه آسم را بشناسید شما نیازمند آن هستید که کمی از ساختمان ریه بدانید و لذا در این بخش ساختمان و نحوه عملکرد ریه و تغییرات آن را طی حمله آسم شرح می دهیم.

ریه از رههای هوایی ( که به نایژه ها هم معروف هستند) و کیسه های هوایی ( که به آنها خانه های ششی می گویند) ساخته شده است. کار راههای هوایی رساندن هوا به کیسه های هوایی و خروج هوای مصرف شده از ریه هاست. در کیسه های هوایی اکسیژن وارد جریان خون شده و گاز زائد ( یا دی اکسید کربن) از خون خارج شده و به اتمسفر بازگردانده می شود. نایژه ها توسط نوارهای ظریف عضلانی احاطه شده اند.

چرا نایژه ها توسطن وارهای عضلانی احاطه شده اند ؟‌

به عنوان مثال خانه ای در حال سوختن را در نظر بگیرید که شما در آن خانه هستید و مجبورید هوای مسوم آنها را استنشاق نمائید در این هنگام عضلات اطرفا نایِژه ها منقبض شده و مانع از رسیدن دود به ریه ها می شوند و در ضمن غشای درونی نایژه ها هم شروع به ترشح مخاط نموده و بدینوسیله دود و خاکستر استنشاقی را به دام خواهند انداخت و در نتیجه سرفه رخ می دهد که در حقیقت روشی است که بدن به منظور دفع دود و خاکستر از ریه ها بکار می گیرد و این ها تماماً واکنش های طبیعی است که در بدن وجود دارد. ریه های کودک مبتلا به آسم در اثر مواجهه با موادی که بطور طبیعی در محیط زندگی وجود دارند این قبیل واکنش ها را نشان می دهند ، از جمله این مواد حساسیت زا می توان به گرده گیاهان ، پوست ریزه حیوانات یا ذرات گرد غبار اشاره کرد.

چرا ریه افراد مبتلا به آسم این گونه واکنش نشان می دهد؟

در سلول های پوشش درونی نایژه ها سلول های خاصی وجود دارد که سلول های التهابی نام دارند و پس از برخورد با مواد محرک از خود واسطه های شیمیایی ترشح می کنند. این  مواد منجر به تنگی ماهیچه های نایژه و سرفه می شوند و همچنین باعث می شوند که سلول های التهابی بیشتری به منطقه گسیل شوند. در پوشش درونی نایژه های بیماران مبتلا به آسم تعداد بیشتری از این سلول ها وجود دارد که واسطه های شیمیایی خود را پس از برخورد با مواد جدا شده از سگ ، گربه یا گرده گیاهان هرزه ( پیر گیاه ) که فرد به آنها حساسیت دارد آزاد می کنند.