پايش آسم كودك
پايش يعني مراقبت دقيق. پايش آسم كودكتان به اندازه رانندگي خودرو مهم است و باعث
مي شود از حوادث سر راه پيشگيري كنيد.
ارزيابي درمان آسم
پزشك شما آسم كودكتان را پايش خواهد كرد و اين كار را با پرسش و معاينه انجام خواهد
داد. اگر فرزندتان به اندازه كافي بزرگ باشد اماكن دارد كه پزشك براي وي آزمون هاي
بررسي كاركرد ريه را كه به آن آزمون اسپيرومتري گفته مي شود تجويز كند كه ميزان و
كيفيت بهينه خروج و ورود هوا به ريه هاي كودك ، را اندازه گيري مي كند همچنين پزشك
در مورد چگونگي پايش آسم كودك مابين دو ويزيت شما را راهنمايي خواهد كرد و به طور
كلي 2 روش براي اين كار وجود دارد :
·
پايش علائم باليني كودك
·
پايش وضعيت كاركرد ريه كودك با استفاده از يك وسيله خانگي آزمون كاركرد ريه كه پيك
فلومتر خوانده مي شود.
پايش علائم آسم كودك
پايش علائم آسم ، روش موثري در ارزيابي وضعيت آسم كودك است.
معيارهاي كنترل خوب آسم كدام است ؟
هنگامي كه آسم كودك به خوبي كنترل شده باشند ، تعداد حمله ها نادر است و به علاوه
كودك بايد :
·
بندرت سرفه شبانه داشته باشد
·
بندرت به علت سرفه يا تنگي نفس از خواب بيدا شود
·
به اندازه ساير كودكان فعاليت بدني داشته باشد و بندرت سرفه ،خس خس ، گرفتگي سينه
و اشكال در تنفس داشته باشد.
·
سرماخوردگي او از نظر مدت مانند ساير كودكان باشد.
معيارهاي كنترل نامناسب آسم كدام است؟
·
سرفه شبانه
·
بيدار شدن از خواب در اثر سرفه يا گرفتگي سينه
·
افزايش سرفه ، خس خس و يا اشكال در نفس كشيدن طي ورزش يا كاهش توان انجام فعاليت
هاي بدني به علت آسم
·
سرفه يا خس خس به هنگام استراحت (مثلا زماني كه تكاليفش را انجام مي دهد و يا
تلويزيون تماشا مي كند)
علائم يك حمله آسم شديد كدام است ؟
·
تنگي نفس شديد ، تنفس سريع يا سطحي ، تنفس سخت و يا به داخل كشيده شدن
پوست اطراف دنده ها و يا قاعده گردن
·
كبودي ( در هر جايي)
·
سرفه يا خس خس شديد كه ظرف 4 ساعت پس از درمان با يك داروي زود اثر
بازگشت مي كند.
·
ناتواني در اداي جمله هاي كامل
·
خواب آلودگي و يا هيجان به علت آسم
·
غش كردن به علت حمله آسم |
پایش با استفاده از پیک فلومتر
پیک فلومتر دستگاه ساده ای است که به شما امکان پایش آسم کودکتان را می دهد. این
دستگاه حداکثر سرعت جریان هوا را در هنگام خروج از ریه ها اندازه گیری می کند.
استفاده از این وسیله به عنوان بخشی از برنامه کنترل علائم آسم و پیشگیری از حمله
های شدید و ناگهانی و حفظ سطح فعالیت بهینه کودک توصیه می شود. پیک فلومتر را نمی
توان در کودکان زیر 4 سال بکار برد و همچنین بدست آوردن نتایج قابل اطمینان در خیلی
کودکان بین سنین 4 تا 6 سال نیز مشکل است. در سن 7 سالگی اکثر کودکان با آموزش قبلی
قادر به استفاده مناسب از پیک فلومتر هستند. بعضی از تحقیقات اخیر نشان می دهد که
بسیاری از کودکان قبل از سقوط زیاد درجه پیک فلومتری از علائم بیماری خود باخبرند و
این مطلب تأکید بر آن دارد که پیک فلومتری از علائم بیماری خود با خبرند و این مطلب
تأکید بر آن دارد که پیک فلومتر می تواند در پایش آسم کودکانی که در بیان زمان بدتر
شدن بیماری خود مشکل دارند بیشترین کاربرد را داشته باشد. این گروه از کودکان شامل
آنهایی است که در گفتن زمان وجود اختلال تنفسی شدید مشکل دارند و بیماران دیگری که
در مورد بیماریشان حساس هستند و یا از تغییرات اندک در کارکرد ریه خود نگران می
شوند. اگر از پیک فلومتر استفاده می کنید باید نتایج را روی برگه های زمان بندی شده
مخصوص وارد کنید.
شما پس از چند هفته قادر خواهید بود که بهترین درجه پیک فلومتری مختص کودکتان را
بیابید. پزشک می تواند از این عدد به هنگام تنظیم برنامه درمان آسم استفاده کند. در
صورتی که کودک حداکثر میزان بازدم خود را صبح ٰ شب و هنگامی که به احتمال بروز حمله
آسم مشکوک هستید اندازه گیری کند ایده آل است. توصیه می شود که به نگام آزمون پیک
فلومتری 3 باز آزمایش تکرار گردد و بیشترین عدد بدست آمده ثبت شود. حتی ممکن است
بخواهید اعداد بدست آمده از پیک فلومتری را وارد کامپیوتر کنید تا بتوانید منحنی
آنها را رسم کرده و مراقبت کنید و یا حتی داده های آماری را محاسبه کنید. دستگاه
پیک فلومتر تا ابد عمرن دارد و عقربه کوچکی که به سمت بالا می لغزد و به شما این
امکان را می دهد تا درجه را بخوانید سرانجام شل می شود و باعث اشتباه در خواندن
اعداد می شود. پس از 2 سال استفاده مداوم باید پیک فلومتر خود را با دستگاه
بیمارستان مقایسه کنید و یا دستگاه دیگری بخرید.
هنگامی که پزشک دستگاه پیک فلومتر تجویز می کند به شما یک دستورالعمل درمان بصورت
مکتوب نیز می دهد که طبق آن عمل کنید. دستورالعمل درمان معمولاً براساس رنگهای چراغ
راهنمایی طراحی شده است و به شما امکان انجام درمان و قضاوت در مورد اهمیت تغییرات
درجه پیک فلومتری فرزندتان را می دهد. علاوه بر بررسی آنکه درجه پیک فلومتری در
کجای دستورالعمل قرار می گیرد باید بدنبال این مسائل نیز باشید : آیا پس از شروع
درمان جدید پیک فلومتری افزایش می یابد و آیا درجه پیک فلومتری اندک اندک پائین می
آید (مثلاً در بهار و به هنگام باز شدن شکوفه ها)؟
تهیه یک دستورالعمل درمان مکتوب برای فرزندتان
درخواست از پزشک به منظور نوشتن یک دستورالعمل درمان آسم برای فرزندتان فکر بسیار
خوبی است و به شما این امکان را می دهد که بدانید چه زمانی به فرزندتان دارو بدهید
ٰ چه هنگامی بیماری فرزندتان رو به وخامت گذاشته است و چگونه متوجه شوید و چه کار
باید بکنید و به هنگام بروز وضعیت آسم شدید و حاد چه اقداماتی باید انجام دهید.
خصوصاً دستورالعمل درمان در اواسط شب و هنگامی که بخاطر آوردن تمام توصیه های پزشک
مشکل است مفید می باشد. دستورالعمل
های درمانی معمولا از الگوی چراغ راهنمایی استفاده می کنند و براساس علائم بالینی
کودک ٰ، اندازه گیری حداکثر میزان بازدم یا هر دو تنظیم شده است. بسیاری از
دستورالعمل های درمان
شامل موارد ذیل است :
منطقه سبز
فرزندتان علائم آسم دارد و یا درجه پیک فلومتر بین 80 تا 100 درصد بهترین وضعیت
کودک است (آسم کنترل می باشد). این منطقه بدون خطر ااست و کودک باید درمان
معمول خود را ادامه دهد
منطقه زرد
علائم آسم شروع شده است و یا فرزندتان با یک عامل ایجاد کننده آسم مانند
سرماخوردگی مواجه شده است و یا درجه پیکفلومتری 70 تا 79 درصد بهترین وضعیت
کودک است. این منطقه ، منطقه احتیاط است و آسم کودکتان ممکن است
شدید شود باید درمان فرزندتان را با نظر پزشک عوض کنید.
منطقه قرمز
کودکتان دچار علائم آسم شدید شده است و یا درجه پیک فلومتری کمتر از 70٪
بهترین وضعیت کودک است و این یک اورژانس آسم است و باید طبق توصیه پزشک از
داروی زود اثر استفاده کرد و پزشک ممکن است توصیه کنید که تلفنی با او در تماس
باشید. در صورت بروز تنفس سخت و یا کبودی انگشتان و لب ها و یا آنکه حداکثر
میزان بازدم وی هنوز پس از گذشت 30 دقیقه در منطقه قرمز پیک فلومتر است و یا 6
ساعت بعد اگر حداکثر میزان بازدم کودک زیر 70٪ بهترین وضعیت مختص فرد است ، با
وجود افزودن به درمان با داروهای زود اثر باید سریعاً به پزشک یا بیمارستان
مراجعه کرد.
پزشک چگونه میزان کنترل آسم را تعیین می کند؟
دستورالعمل های درمان آسم تعاریف دقیقی از کنترل آسم را جهت استفاده پزشکان تهیه
کرده است و جدول زیر تعاریف کنترل خوب و کافی آسم را نشان می دهد. اگر به نظر می
رسد که آسم کودک به اندازه کافی کنترل نشده است باید به پزشک اطلاع دهید و در مورد
آنچه که باید جهت کنترل بهتر آسم کودک انجام داد با او صحبت کنید
|
کنترل مناسب |
کنترل خوب |
علائم روز هنگام |
کمتر از 3 روز در هفته |
ندارد |
علائم شب هنگام |
کمتر از 1 شب در هفته |
ندارد |
فعالیت بدنی |
طبیعی |
طبیعی |
استفاده از گشاد کننده نایژه زود اثر(بجز قبل از ورزش) |
کمتر از 3 روز در هفته |
ندارد |
غیبت از مدرسه یا محل کار |
ندارد |
ندارد |
حمله های آسم |
خفیف و کم تعداد |
ندارد |
درجه پیک فلومتری |
90٪ بهترین سطح شخصی |
طبیعی |
تغییرات پیک فلومتری
100 × کمترین رقتم بالاترین رقم در دو هفته |
کمتر از 15 ٪ |
کمتر از 10 ٪ |
آزمون کارکرد ریوی ( در مطب پزشک) |
90٪ بهترین سطح شخصی |
طبیعی |