نکات قابل توجه قبل از بارداری

پروفسور محمد حسين سلطان زاده
استاد دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي

  بارداری بلافاصله بعد از ازدواج

در فرهنگ ما شرقی ها مخصوصا در ایران ، دختر ها وپسر ها پس از آشنائی خانواده هایشان با یکدیگر وتوافق دو خانواده وچند بار رفت وآمد ، با یکدیگر ازدواج میکنند . متاسفانه پس از گذشت مدت کوتاهی از مراسم ازدواج ، همه در انتظار خبر بارداری دختر هستند . اما این انتظار ورفتار منطقی نیست ، زیرا دختر وپسر پس از ازدواج باید با یکدیگر گفت وگو نموده ، نظر ها وعلاقه های خود را بیان کنند ، به یکدیگر محبت نمایند وعلاقه مند شوند ، همدیگر را دوست داشته باشند وسرانجام به یکدیگر عشق بورزند وعاشق یکدیگر شوند . پس از مدتی که عشق پایداری بین دونفر بوجود آمد  ، آنگاه اگر شرائط جسمی دختر ومسائل مالی پسر مساعد بود، تصمیم بگیرند صاحب فرزندی شوند ودختر پس از 9 ماه حاملگی نوزادی به دنیا آوردومحبت وعلاقه وعشقی را که زن وشوهر به یکدیگر داشته اند  ، به نوزادی که متولد می شود ، هدیه کنند . در چنین شرائطی است که نوزاد دردامان پر مهر ومحبت مادر وعلاقه پدر رشد نموده ودوران کودکی را براحتی وبدون مشکل می گذراند وبعد هم به کودکستان ومدرسه و دانشگاه خواهد رفت واز همه مواهب طبیعیموجود بهره مند می گردد وانسانی متعالی ومفید برای خانواده وجامعه خواهد بود.       

 

حاملگی که با برنامه ریزی قبلی انجام نشده باشد

اگر برنامه ریزی برای باداری انجام نشده باشد ، دختر خانم ناگهان بعد از ازدواج متوجه میشود که حامله شده است و1-2 ماه هم از باداری گذشته است زمانی که تصمیم می گیرد که نزد پزشک متخصص برود معمولا 2-3 ماه از بارداری گذشته است.

همان طوری که همه میدانیم 3 ماه اول حاملگی زمانی است که اعضاء بدن جنین تشکیل می شود . بنابراین چون مادر از حاملگی خود خبر نداشته است ممکن است اتفاق هائی افتاده باشد وروی جنین تاثیر گذاشته باشدوچنین خانم هائی ممکن است پس از آگاهی از بارداری نگران گردند . این نگرانی معمولا موجب اختلال در رفتار ودر تغذیه مادر می گردد که هر دو سبب توقف رشد جنین داخل رح او می گردد . اگر مادر چنین احساسی کرد باید بداند در حال حاضر جنینی در رحم خود دارد و باید در جهت رشد طبیعی او عمل کند . موقعی که مادر با حرکت جنین در رحم خود وجود فرزندی را حس کرد یا در هنگام سونوگرافی وجود جنین را در رحم خود مشاهده کردواندام های اورادید احساس محبت وعاطفه مادری در او ظاهر وتمام ناراحتی ونگرانی ها برطرف خواهد شد.

بعضی از مادران جوان نیز تصور می کنند حامله شدن موجب تغییر شکل اندام آن ها خواهد شدو نگران می شوند. این مادران نیز باید بدانند با ورزش پس از زایمان وتغذیه مناسب وضع طبیعی خود را به دست خواهند آورد. بعضی دیگر نگران مراحل زایمان خود میشوند چنین مادرانی باید در مورد دوران بارداری ومراحل مختلف زایمان مطالعه کنند وآگاه گردندتا 9 ماه دوران بار داری را به خوبی سپری کنند وخود را برای زایمان طبیعی آماده سازند. بعضی از مادران نیز از این نگرانند که نوزادشان ممکن است سالم نباشد . چنین مادرانی باید بدانند غیر طبیعی بودن نوزادبسیار بسیار نادر است و80 درصد ناهنجاری ها ی جنین ناشی از مادر حامله ای است که اوائل بارداری داروئی مصرف کرده اند یا در معرض اشعه ایکس قرار گرفته یا مادر با بیماری های مسری وعفونی مثل سرخجه درزمان بارداری تماس داشته است که مادر حامله میتواند از پیدایش ناهنجاری در نوزادش جلوگیری کندیا با سوگرافی های سه بعدی در زمان بارداری یا آمنیوسنتز  آگاه شود وقبل از زایمان تصمیم گیری نماید             

بارداری که با برنامه ریزی قبلی انجام گرفته باشد

امروزه با دانش وتکنولوژی های جدید در دسترس مشخص شده است که نه فقط دوران بارداری مهم است بلکه دوران قبل ازحاملگی نیز مهم است . در گذشته به 9 ماه دوران حاملگی توجه می شد ولی امروزه 3 ماه قبل از بارداری را هم که اگر خانمی بخواهد باردار شود باید در سلامت کامل باشد وخود را برای حاملگی آماده سازد . در حقیقت برای سلامتی مادر وجنین ونوزاد 12 ماه باید در نظر گرفت که 3 ماه قبل از بارداری و9 ماه آن دوران حاملگی است

به هر زن وشوهری که می خوهند دارای فرزندی گردند توصیه می شود ، کتاب هائی که در باره لقاح و آبستن شدن نوشته شده است مطالعه کنند

آماده شدن برای بارداری

هر خانمی که می خواهد حامله شود قبل از باردار شدن باید به نکات زیر توجه کند:

1 – حد اقل 3 ماه قبل از حامله شدن کوشش نمائید وزن اید ه آل داشته باشید، زیرا سلامت جنین شما وابسته به وزن است . اگر خانمی وزن اضافی دارد یا چاق است در معرض خطر افزایش فشار خون ، دیابت دوران بارداری وامکان زایمان با سزارین وجود دارد . بنابراین قبل از حاملگی باید تغذیه صحیح وسالم داشته باشید

2 – از پزشک خود بخواهید معاینه فیزیکی کامل از شما به  عمل آورد. آزمایش پاپ اسمیر وآزمایش پستان ها انجام دهد.

3 – از پزشک خود بخواهید چگونگی ایمنی شما را دربرابر بیماری سرخجه وآبله مرغان مشخص سازدواگر نیاز به واکسن دارید تزریق نماید .

4 – اگر نیاز به رادیوگرافیدارید قبل از حامله شدن انجام دهید.

5 – از پزشک خود بخواهیدخون شما را از نظر مقدار آهن آزمایش کند . زیرا کمبود آهن موجب خستگی شما در حین بارداری میگردد .

6 – از پزشک خود بخوهید خون شما را از نظر مقدار کلسترل اندازه گیر ی کند زیرا بالا بودن کلسترل ممکن است موجب افزایش فشار خون شما گردد .

7 – ازپزشک خود بخواهید وضع شمارا از نظر هپاتیت وایدز مشخص نماید

8 – از پزشک خود بخواهید گروه خون شما وپدرش را تعیین نماید

9 – از پزشک خود بخواهید ویتامین های قبل از بارداری  را برای شما تجویز نماید.

10 – اگر زن وشوهر سیگار می کشید فورا ترک کنید

11 – هیچ گونه داروی گیاهی مصرف نکنید مگر با تجویز پزشک

12 – با افرادی که دچار عفونت های  بیماری ویروسی هستند تماس پیدا نکنید ، دست های خود را بشوئید وغذاهائی که کاملا پخته نشده است مصرف نکنید

13 – شروع به خوردن اسید فولیک به میزان 400 میلی گرم در روز نمائید . خوردن این دارو سبب می شود که از پیدایش نا هنجاری های مغز ونخاع جنین جلوگیری کند

14 – سعی کنید از عواملی که موجب استرس شما می شود دوری کنید

15 – اگر از نظر دندان دها مشکلی داریدقبل از بارداری به درمان آن بپردازید

16 – بالاخره چگونگی پریود شدن خود را روی فرم های مخصوص رسم کنید

قطع روش های پیشگیری حاملگی

تا زمانی که آزمایش های شما تکمیل نشده است جلوگیری از حاملگی را ادامه دهید وسپس بعد از 2-3 نوبت پریود طبیعی میتوانید باردار شوید ، زیرا اگر بلافاصله بعد از قطع روش پیشگیری حامله شوید نمی توانید روز زایمان خود را تعیین کنید.

آیا شما نیاز به مشاوره ژنتیک دارید ؟

از پزشک خود بپرسید آیا به مشاوره ژنتیک نیاز دارید ؟ اکثر خانم ها احتیاج ندارند مگر این که :

سن شما قبل از بارداری 35 سال یا بیشتر باشد ، شما در گذشته سقط های مکرری داشته اید ، یا در گذشته کودکی با ناهنجاری به دنیا آورده اید ، یا در فامیل شما یا شوهرتان کودکی با سندرم داون ، عقب ماندگی ذهنی  ، ناهنجاری نخاعی  ، صرع ، ناهنجاریهای عضلانی وقلبی وبالاخره کری وجود داشته باشد

هدف از مشاوره ژنتیک این است که اگر عیب ژنتیک در زن وشوهر وجود داشته باشدهر چه زودتر تشخیص داده واز پیدایش آن جلوگیری گردد

اگر زن وشوهر شرائط بالا را در نظر داشته وحامله شوند دوران بارداری سیر طبیعی خود را سپری خواهد کرد وهر روز ، روزی توام با شادی برای پدر ومادر و بستگان خواهد بود وزن وشوهر برای تولد نوزاد خود روز شماری خواهند کرد وبالا خره نوزادی سالم وطبیعی به دامان پر مهر ومحبت مادر وپدر وارد خواهد شد