زنجيره كنترل عفونت در بيمارستان


پروفسور محمد حسين سلطان زاده
استاد گروه كودكان دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي
(دبير كميته كنترل عفونت در بيمارستان امام حسين (ع



خلاصه مقاله


عفونتهاي بيمارستاني يكي از علل مهم مرگ و مير در بيمارستان بخصوص در بخشهاي مراقبتهاي ويژه است . واحد كنترل عفونت برنامه نظارت -پيشگيري وكنترل را بمنظور كاهش خطر عفونت بيمارستاني در ميان بيماران -كاكنان-ملاقات كنندگان بايد باجراگذارد. هماهنگي و همكاري باهمه سيستم داخل سازمان شامل واحد ميكرب شناسي با ليني وسرويس خدمات بهداشتي كاركنان ونيز مسؤلين ضرورت دارد. برنامه كنترل عفونت بيمارستاني شامل مراقبت-جمع آوري اطاعات-تجزيه وتحليل وتفسير وارائه گزارش عفونتهاي زخمهاي جراحي ويا عفونتهاي ناشي از باكتريهاي درخون ميباشد.

زنجيره عفونت- انتقال عفونت مستلزم سه عامل است=منبع اورگانيسم هاي عفوني كننده-ميزبان مستعد-وسيله انتقال براي اورگانيسم چون منبع وميزبان از نظر كنترل دشواريهائي را ايجاد ميكنند برنامه كنترل عفونت بمنظور قطع انتقال اوگانيسم طراحي ميشود.

منبع (مخزن) - جائي است كه در ان يك عامل عفوني ميتواند به بقاي خود ادامه دهد شامل -افراد مبتلا يه بيماريهاي حاد- افراديكه در مرحله كمون هستند-افراديكه اورگانيسم در بدن دارندولي علائم ظاهري ندارند-افراديكه ناقل مزمن اورگانيسم هستند.

ميزبان مستعد -ميزبان مستعد كسي است كه فاقد مقاومت مؤثر (حفاظت ) در برابر يك اورگانيسم خاص باشد.

فاكتور هاي مساعد كننده = بيماريهاي زمينه ئي- درمان با آنتي بيوتيك -استيروئيد -عوامل سركوب كننده ايمني-تشعشع- انقطاع در خطوط دفاعي بدن مانند اعمال جراحي -بيهوشي - كاتتر هاي وريدي -مصونيت طبيعي يا مصنوعي از طريق واكسيناسيون- محل ورود ممكن است پوست-مخاط دسگاه تنفس -مجاري ادرار -مجاري گوارشي باشد.

انتقال = مكانيسم ورود يك ارگانيسم از منبع به ميزبان مستعد ميباشد. براي انتقال سه راه وجود دارد . از راه تماس . از راه ترشح يا چكيدن . از راه هوا .انتقال تماسي مهمترين و رايج ترين راه گسترش عفونتهاي بيمارستاني است - انتقال از طريق تماس غير مستقيم در اثر تماس با يك شيئي آلوده ميباشد-انتقال از طريق ترشح ناشي از عطسه سرفه صحبت كردن بطور رودررو و اين قطرات يا ذرات درمخاط بيني و چشم ودهان جاي مي گيرد معمولا با فاصله سه فوت يا كمتر- در انتقال از راه هوا اورگانيسم از منبع به ميزبان از راه هوا بصورت ذراتي كه بعلت كوچك بودن در هوا معلق باقي ميماند و با جريان هوا انتقال مييابد.



਍਍