|
خلاصه مقاله
مننژيت سلی مهمترين عامل مرگ وسکل اوليه است پيش از دو قرن است که در مورد مننژيت بحث گرديده است در صورت عدم تشخيص و درمان بموقع مرگ در ظرف 3-4 هفته فرا ميرسد . در يک مطالعه روی 246 مورد مرگ 5/18 درصد در اثر سل بوده است . تشخيص زود رس در مننژيت سلی و درمان بموقع و زودرس مهمترين فاکتور در بهبودی است مهمترين عامل در تشخيص زودرس مننژيت سلی ظن طبيب است.
مهمترين علائم و نشانه هائی که ظن طبيب بايد به مننژيت سلی معطوف گردد عبارتند از : تب، سردرد، در کودکان بزرگتر و گريه و بيقراری در سنين پائين تر ، استفراغ و يبوست ،تغييرات خلق و خوی و بيحالی و متناوبا بيقراری و گاهی دل درد از نکات مهم است که اگر ادامه يابد مننژيت سلی قويتا مطرح گردد و برای اثبات آن کوشش بعمل آيد. يک نکته مهم بررسی فونتانل قدامی است که در صورت برجسته بودن در موقعی که شيرخوار گريه نمی کند و در حالت نشسته اغلب نشانگر افزايش فشار داخل جمجمه است.
سابقه تماس با موارد سل در 75 درصد والدين و 25 درصد همسايگان ذکر شده است . تست توبرکولين 50 درصد ممکن است کمک کند راديو گرافی ريتين 25-50 درصد ممکن است طبيعی باشد اسمير مايع نخاع 30 درصد و کشت مايع نخاع تا 50-70 درصد ممکن است مثبت باشد.
برای يافتن باسيل سل ميتوان از نمونه ترشحات معده - CSF - ادرار- بيوپسی و ساير ترشحات و مايعات بدن کشت اسميرو PCR نمود و از متد زيل نلسن Ziehl- neelsen يا Auramiem- rhodamine استفاده نمود .اسپيراسيون با سوزن نيز ممکن است در تشخيص مفيد باشد- آناليز مايع نخاع پروتئين بيش از 100 ميلی گرم درصد و قند پائين و کلر کاهش يافته و سلول بيش از 50-500 درميليمتر مکعب با اکثريت لمفوسيت در تشخيص کمک مينمايد اما در 20 درصد موارد آناليز مايع نخاع ممکن است طبيعی باشد آزمايش ديگر ELISA است و همين آزمايش Ademosine- Deamimase(ADA) Assay حساسيت 71-100% ک در کمتر از 24 ساعت پاسخ می دهد بررسی ديگر (Tubenculosteric-Acid Assay (TSA که برای نشان دادن اسيد تويرکولوستناريک در مايع نخاع از طريق کرومافو گرافی 95% حساس ميباشد و در کمتر از 24 ساعت جواب ميدهد تست ديگر تست Bromiede Partition و تکنيکوم 99 و CT و MRI ميباشد.
اهميت تشخيص زودرس بهبودی 100% و پيش آگهی عالی است در صورتيکه در مرحله دوم 75-85% درمان موثر ولی با 50% عوارض توأم است و متاسفانه در مرحله سوم 50% درمان و 100 درصد همراه عوارض خواهد بود پيش آکهی خوب درمان زودرس بدون انتظار تشخيص قطعی باکتريولوژيک است.
در بررسی 109 مورد مننژيت که در سه مرکز آموزشی و يک مرکز غير آموزشی (بيمارستان رسالت تهران ) 4/6% در مرحله اوليه (پرو درمال) قبل از استقرار علائم تشخيص داده باشد که 100درصد درمان شده اند و 6/26 درصد قبلا BCG تلقيح شده بود و 55% پسر و 45 درصد دختر و شايعترين سن ابتلا 2-5 سال بوده است بررسی در مدت 15 سال انجام شده است.
اين مقاله در اولين کنگره سل کودکان در ايران ارائه شده است.
| 
