|
شير مادر از لحظه اول تولد تا پايان 6 ماهگي مي تواند به تنهايي ، تمام نيازهاي
غذايي شيرخوار را كه براي رشد طبيعي او لازم است، تامين نمايد. حتي در چند روز اول
تولد كه هنوز جريان عادي شير برقرار نيست، نوزاد نياز به غذا يا آشاميدني ديگر
نداشته و همان مقدار شير براي رشد طبيعي او كافي است ولي بايد توجه داشت كه ميكدن
هاي مكرر پستان توسط نوزاد در افزايش توليد شير بسيار موثر خواهد بود.
آغوز (كلستروم يا ماك) يا شير روزهاي اول، زرد رنگ و غليط و بسيار مغذي و حاوي
مواد
مفيد و ارزنده اي است كه به منزله اولين و مهم ترن اقدام ايمن سازي براي
حفاظت كودك بر ضد بيماري هاي عفوني است.
سلول هاي زنده و عوامل مختلف ضد ميكروبي موجود در شير مادر ( كه با غلظت بيشتر در
آغوز وجود دارند) مي توانند باكتريها، ويروسها و انگلها را از بين ببرند و در نتيجه
احتمال ابتلاي شيرخوار ر ا به بسياري از عفونت ها ، بخصوص عفونت هاي گوارشي و تنفسي
و گوش مياني كاهش دهند. حتي در صورت ابتلا به بيماري شدت و احتمال مرگ ومير ناشي از
آن در شيرخواري كه از شير مادر تغذيه مي كند به مراتب كمتر از ساير شيرخواران است.
 ميزان
ابتلاء به آسم، اگزما و انواع آلرژي در شيرخواراني كه از شير مادر استفاده مي كنند،
بسيار كمتر است. از اين رو درخانواده هايي كه يكي از اعضاء بخصوص پدر و مادر مبتلا
به نوعي بيماري آلرژيك هستند تغذيه با شير مادر بايد تغذيه انتخابي باشد زيرا
استفاده از هر نوع شير ديگر، زيان آور و زمينه ساز ايجاد آلرژي در دوران بعدي زندگي
خواهد بود.
 در
شيرخواراني كه از شير مادر تغذيه مي كنند به علت متابوليسم بهتر كلسترول مشكل
افزايش كلسترول در بزرگسالي و احتمال ابتلاء به بيماريهاي قلبي عروقي ، كمتر است.
چربي و پروتئين شير مادر بهتر از ديگر انواع شير ها و هضم و جذب مي شود به همين
دليل ، دل دردهاي قولنجي ، جمع شدن گاز ، استفراغ و حساسيت نسبت به پروتئين در
اين شيرخواران كمتر مشاهده مي شود.
با گذشت زمان، تركيب شير مادر متناسب با نياز رشدي شيرخوار تغذيه پيدا مي كند. چربي
شير مادر در شروع هر بار شيردهي كمتراست و سپس ميزان آن به تدريجي بيشتر مي شود.
اين تغييرات كمك بزرگي به سير نگه داشتن شير خوار و وزن گيري او مي كند.
به سبب وجود چربي بيشتر در شير انتهايي هر بار شير دهي ، شير خوار بطور كامل سير
شده ،پرخوري نمي كند و در نتيجه كمتر چاق مي شود. چاقي اين دوران در شيرخواراني كه
به طور مصنوعي تغذيه مي شوند، زمينه ساز عوارض قلبي ، عروقي ، موضعي و بيماري قند
در بزرگسالي است .
به علت عدم وجود آب كافي در شير مادر بخصوص ابتداي شير، تشنگي شيرخوار برطرف و
اشتهاي او نيز تحريك مي شود نيازي به دادن آب يا آب قند در 6 ماه اول و قبل از شروع
غذاي كمكي حتي در مناطق بسيار گرم و خشك نيست . در اين مناطق به جاي دادن آب مي
توان وعده هاي شيردهي را افزايش داد.
با مكيدن
مكرر پستان مادر، ارضا غزيزه مكيدن و احساس سيري ، همزمان با هم در شيرخوار وجود
مي آيد در صورتي كه با مكيدن سر شيشه ، تنها معده كودك پر شده و غريزه مكيدن
ارضاء نمي گردد.
شيرخواران بيمار به دليل داشتن اشتهاي كمتر، به يك ماده سهل الهضم و مغذي مانند
شير نيازمندند . در زمان بيماري با وجود كاهش ميزان اشتهاي كودكان ، اشتهاي آنان
نسبت به شير مادر معمولا همانند قبل خواهد بود.
شير مادر به تنهايي تا يك سوم انرژي و مواد مغذي مورد نياز كودك در سال دوم زندگي
را تامين مي كند، پس بهتر است تا پايان 2 سالگي از شير مادر همراه با غذاي خانواده
استفاده شود.
ميزان سديم و پروتئين شير مادر به اندازه هاي است كه به كليه هاي هنوز كامل نشده
نوزاد صدمه اي وارد نمي كند.
شير مادر پاكيزه ، داراي درجه حرارت مناسب ، عاري از آلودگي ميكروبي و همه جا در
دسترس شيرخوارمي باشد.
تغذيه با شير مادر رابطه عاطفي بين مادر و فرزند را افزايش مي دهد. تماس و توجه
مادر به شيرخوار در هنگام شير دادن اثر مطلوبي بر رشد رواني و عاطفي شيرخوار دارد
تا حدي كه كودكان تغذيه شده با شير مادر در دوران باوغ از امنيت رواني بيشتري
برخوردارند.
به نوزاد
نارس و كم وزني كه قادر به مكيدن پستان مادر نيست ،بايد شير دوشيده شده مادرش ،
بويژه آغوز را با قطره چكان ، قاشق چايخوري و يا حتي از طريق لوله معده خوراند. اين
امر به دليل ويژگي هاي خاص موجود در شير مادراني كه نوزاد نارس به دنيا مي آورند
منجر به پيشگيري از بروز بسياري از بيماريهاي عفوني و مرگ و مير ناشي از آن كه در
نوزادان نارس شايع است ، مي شود.
تماس پوستي مادر و نوزاد در گرم نگه داشتن و بهبود رشد و تكامل نوزادان نارس و
بيمار نقش حياتي داد.
شيرخوار، كلسيم شير مادر را به سبب نسبت متناسب كلسيم و فسفر آن بهتر از شير مصنوعي
جذب مي كند بنابراين كمبود كلسيم در شيرخواران كمتر گزارش شده است.
به دليل وجود عواملي مانند لاكتوفرين و اسيديته بيشتر شير مادر،جذب آهن آن در
مقايسه با شير مصنوعي به مراتب بهتر صورت مي گيرد و در شيرخواران سالم كه در زمان
مقرر متولد شده اند، نيازي به دادن قطره آهن تا زمان شروع تغذيه كمكي نيست .
اسهال در اين شيرخواران به مراتب كمتر است و نيز به سبب نوع مدفوع ، سوختگي ناحيه
تناسلي و باسن كمتر ديده مي شود.
چون تعداد دفعات ابتلاء به بيماري در شيرخواراني كه با شير مادر تغذيه مي شوند
كمتر است ، نياز به بستري شدن آنان در بيمارستان و در نتيجه جدايي از مادر نيز
كمتر خواهد بود.
شيرخواراني كه از شير مادر تغذيه مي كنند كمتر دچار مشكلات دنداني ناشي از پستانك و
تغذيه مصنوعي و پوسيدگي دندانها مي شوند.
بهره هوشي شيرخواراني كه با شير مادر تغذيه مي شوند بالاتر از شيرخواراني است كه
بصورت مصنوعي تغذيه مي شوند.
 | 
