|
خلاصه :
سياه زخم احشايي يكي از كشنده ترين بيماريهاي عفوني است كه هنوز
هم به دليل عدم تشخيص به موقع در اكثر موارد منجر به مرگ ميشود.
فرم
گوارشي اين بيماري در تمامي نقاط جهان و منجمله ايران شديدترين و نادرترين نوع
بيماري است . مقاله حاضر به معرفي يك مورد بيماري سياه زخم گوارشي در پسر بچه 4
ساله‌اي مي‌پردازد كه با علايم چند روزه درد شكم و استفراغ و ديستانسيون شكم و بدي
حال عمومي مراجعه كرده بودو بدليل احتمال پريتونيت تحت عمل جراحي رزكسيون نيمه راست
كولن به علت انواژيناسيون قرار گرفت ولي عليرغم انجام عمل جراحي ،بيمار با تابلو
شوك سپتيك درگذشت . اين مقاله سعي دارد اهميت كنترل اپيدميولوژيك اين بيماري را كه
هم اكنون در كانون توجهات جهاني قرار دارد و از جهت ديگر آگاهي از اقدامات لازم
جهت تشخيص زود هنگام آن كه مي‌تواند نجات دهنده جان بيمارباشد ، خاطر نشان كند .
1-استاديار،عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني شهيد بهشتي –
بيمارستان امام حسين ،خيابان شهيد مدني ، تلفن همراه 09132147228
2- استاد دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي
3-پزشك عمومي
4-استاديار،عضو هيئت علمي آزمايشگاه رفرانس ، ميدان امام حسين – خيابان تهران نو –
بيمارستان بوعلي
5-كارشناس ارشد ميكروبشناسي ،آزمايشگاه بيمارستان امام حسين
6-استاديار،عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني شهيد بهشتي –
بيمارستان امام حسين ،خيابان شهيد مدني
7-استاديار،عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني شهيد بهشتي –
بيمارستان امام حسين ،خيابان شهيد مدني
مقدمه
عامل
ايجاد بيماري سياه زخم باسيل گرم مثبت اسپوردارو بيهوازي ميباشد كه در خاك زندگي
ميكند و اساساً پستانداران(گربه ، گوسفند ، اسب ، بز و خوك ) را گرفتار كرده و
انتقال به انسان به طور اتفاقي از طريق تماس مستقيم و غير مستقيم با محصولات آلوده
حيواني در محيط صنعتي يا كشاورزي (پشم و مووگوشت آلوده ) صورت مي‌گيرد.كپسول
پليگلوتاميك و توكسين باسيل فاكتورهاي ايجاد كننده بيماري هستند . يم باكتري شامل
سه پروتئين به نامهاي آنتي ژن محافظت كننده
(protective
antigen)
،فاكتور ادم
(edema factor)
و فاكتور كشنده
(lethal factor)
ميباشد.
اين
بيماري
به سه فرم پوستي ، ريوي و گوارشي ديده ميشود و در هر سه مورد ممكن است با مننژيت
همراه گردد. فرم پوستي آن شايعترين و فرم گوارشي آن نادرترين شكل بيماري به حساب
مي‌آيد(1) .شناسايي نوع گوارشي سياه زخم به علت ميزان مرگ و مير بالاي آن حائز
اهميت ميباشد . در مقالات ارائه شده تعداد كمي سياه زخم گوارشي گزارش شده است : يك
دختر 11ساله با فرم گوارشي و مننژيت از پويتزر فرانسه (2 ) ، يك كودك 2 ساله ايراني
با درگيري گوارشي (3) و يك زن 20 ساله ايراني با فرم گوارشي بيماري درسال 1970 ( 4
) . آنتراكس علاوه بر مسائل بيو تروريسم با وجود كنترل بيماري در كشورهاي پيشرفته
و توسعه يافته به دليل گسترش بازارهاي تجارت جهاني و نقل و انتقال محصولات آلوده از
نواحي آندميك هنوز يك تهديد جهاني به شمار مي‌آيد .
گزارش
بيماري : يك پسر 4 ساله كه در 20 مرداد سال 81(يازدهم آگوست سال دوهزار و دو ميلادي
) در مركز پزشكي آموزشي امام حسين (ع) پذيرش شد. بيماربا سابقه 2 تا 3 روزه درد شكم
و به تدريج ديستانسيون شكم و استفراغ و تب و نيز سابقه يكبار دفع مدفوع بدون خون
واضح درهمان روز به اين مركزمراجعه كرده بود.
در
معاينه شكم تندرنس خفيف وجود داشت و صداهاي روده‌اي كاهش يافته بود و با توجه به
تب بالاي بيمار(AT:38.5c)
و نيز بدحال بودن بيماربراي وي آنتي بيوتيك شامل:
آميكاسين، كليندامايسين و سفترياكسون تجويز شد و آزمايشات 
لازم ارسال گرديد. 5 ساعت بعد از پذيرش معاينه
مجدد بيمار به صورت افزايش سفتي شكم و تندرنس و تندرنس بازگشتي و كاهش شديد صداي
روده‌اي درآمده بود كه وجود شكم حاد جراحي را مطرح مي‌كرد.
آزمايشات بيماركه در اين مدت انجام شده بود به شرح : عكس ساده شكم كه ضايعه خاصي
گزارش نشد(شكل 1)، سونوگرافي شكم كه ندولاريتي سطح كبد و تجمع لوپهاي روده اي درمركز
شكم و اتسا‍ع لوپهاي روده كوچك حاوي مايع وگاز را گزارش كرده بودآزمايشات بيمار را
در جدول شماره 1 ملاحظه ميفرماييد:
|
Laboratory examination |
Results |
|
خون |
Hgb (gr/dl) |
16.6 |
|
WBC (mm3) |
41000 |
PMN %78 |
|
بيوشيمي |
Urea (mg/dl) |
72 |
|
Na (meq/lit) |
120 |
|
K (meq/lit) |
5 |
|
Ca (meq/lit) |
9.3 |
|
Creatinine |
0.9 |
|
Ascitis |
WBC (mm3) |
4200 |
PMN %85 |
|
RBC (mm3) |
4700 |
|
U/A |
WBC (mm3) |
1-2 |
|
S/E |
WBC (mm3) |
25-30 |
|
RBC (mm3) |
20-25 |
| 
