Antimicrobial Resistance

مقاومت آنتی بیوتیکی یک تهدید جهانی

پروفسور محمد حسین سلطان زاده

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

متخصص کودکان ونوزادان

طی دوره بالینی عفونی از میوکلینیک آمریکا

مقاومت آنتی بیوتیک یک تهدید جهانی است  STAP ANTIBIOTIC   

جهان با تهدید مقاومت میکروبی روبرو است ،

 در چند سال آینده قوی ترین آنتی بیوتیک ها هم بی اثر خواهد بود ، آنتی بیوتیک ها تاکنون جان میلیون ها انسان

را نجات داده  است ، مصرف بی رویه آن باعث مقاومت باکتری ها نسبت به داروهای فعلی شده است ، از سوئی

دیگر تولید آنتی بیوتیک های جدید هم زمان بر است ، به همین دلیل شعار روز جهانی بهداشت در سال  2011 :

مقاومت به داروهای ضد میکروبی یک تهدید جهانی است

عنوان شده است ، این در حالی است که کمتر از 80 سال از  ظهور داروهای ضد میکروبی که یکی از بارزترین

موارد پیشرفت پزشکی نوین به شمار میرود می گذرد ،  تولید این داروها باعث شده درمان بسیاری از بیماری های

کشنده آسان شود ،   اما مصرف بی رویه آن ها به ایجاد میکرو اورگانیسم های مقاوم دامن زده است .

برای شناخت داروهای ضد میکروبی باید اول میکرواورگانیسم را بشناسیم :

میکروب ها موجوداتی هستند که بدون استفاده از چشم مسلح نمیتوان آن ها را دید .

این گروه گسترده شامل  : باکتری ها ،  قارچ ها ،  ویروس ها می باشند ، داروهای ضد میکروبی

 برای غیر فعال کردن انواع مضر از راه های گوناگون :

 آسیب به DNA     ،     تغییر ماهیت پروتئین ها ،   تخریب غشاء یا دیواره سلولی ،

 بخشی از این داروها را آنتی بیوتیک ها تشکیل می دهند  که توسط موجود زنده تولید  شده ومی توانند 

در زندگی موجود زنده دیگر اختلال ایجاد کنند .

نخستین بار درسال 1940 پنی سیلین توسط  آلکساندر فلمینگ از محیط های کشت قارچی وسپس به روش

بیوسنتتیک تولید گردید ، پس از آن استرپتومایسین  ، تتراسیکلین ،   کلرامفنیکل وارد چرخه داروئی شدند .

بیماری های عفونی  همواره یک تهدید جدی  برای سلامت محسوب می شود ،  با کشف آنتی بیوتیک  مرگ ناشی

از بیماری های عفونی کاهش داشته است ، ولی با استفاده نابجای آنتی بیوتیک ها ومقاوم شدن باکتری ها در حال

بازگشت هستند ،  به همین سبب کارشناسان سازمان بهداشت جهانی را به ایجاد کمپینی برای مقابله با این معضل

واداشته است :

مقاومت به داروهای ایدر اراده کرد WHO   در سال 2012 که پیام آور کنترل این بیماری مهلک باداروهای رایج

در سال 2013 میلادی 480 مورد جدید سل  مقاوم به دارودر 100 کشور گزارش شد ، در مکونگ  ویتنام مقا ومت

به بهترین داروی ترکیبی درمان مالاریا گزارش شد .

مقاومت آنتی بیوتیکی بزرگ ترین تهدید سلامت جهانی است ،  درمان بیماری های عفونی بر اثر افزایش مقاومت

بسیار دشوار شده است ، مقاومت آنتی بیوتیکی یکی از مهم ترین دلائل بستری طولانی مدت دربیمارستان

است ،  عفونت های مقاوم در برابر دارودر حال افزایش هستند وهزینه ای حدود 100 تریلیون دلار در

 برخواهد داشت ،  آنتی بیوتیک های  استفاده شده در کشاورزی هم به این معضل کمک می کند .

مقاومت ضد میکروبی به مقاومت یک میکرواورگانیسم   باکتری ، قارچ ،  ویروس وانگل در برابر داروها

گفته می شود ، زمانی که این میکرو اورگانیسم ها نسبت به داروهای ضد باکتری ، ضدقارچ  وضد ویروس

مقاوم شوند دیگر داروهای  استانداردبی اثر می شوند .

مقاومت آنتی بیوتیکی چیست؟

مقاومت آنتی بیوتیکی توانائی باکتری  برای مقاومت در مقابل اثرات داروهای  آنتی بیوتیک است ، وقتی

 ایجاد میشود که باکتری به گونه ای تغییر کند که اثر دارو را کم کند یا کاملا ازبین ببرد ، این باکتری 

تغییر یافته زنده می ماند وآسیب های  جدیدی  به سیستم بدن وارد می کند :

استفاده مکرر ونابجا از آنتی بیوتیک ها یکی از مهم ترین دلائل افزایش باکتری  های مقاوم به دارواست

علل مقاومت آنتی بیوتیکی خود درمانی است ، که خود یکی از عوامل مهم در ایجاد باکتری های مقاوم

است   ،  استفاده مکرر ونابجا  از آنتی بیوتیکیکی از مهم ترین  دلائل افزایش  باکتری های مقاوم به

دارواست ،   آنتی  بیوتیک فقط قادر به درمان عفونت های باکتریائی است ،   به هیچ عنوان بر روی

عفونت های ویروسی موثر نیست .

Professor Pittet  WHO

EASY  INFECTION  CONTROL FOR EVERY BODY

CLEAN CARE IS  SAFER  CARE

برای پیشگیری ازعفونت در بیمارستان وبخش های مراقبت های ویژه   NICU .ICU , CCU   :

شستن دست قبل وبعد از تماس مهمترین راه کنترل عفونت های نازوکومیال است

برای کنترول عفونت همه مسئولیت دارند   ، بیماران ، کارکنان ، ملاقات کنندگان

آموزش وتداوم آموزش   در کاهش عفونت ها بسیار موثر است

برای تجویز آنتی بیوتیک نکات برجسته زیر اهمیت دارد :

آیا آنتی بیوتیک لازم است   ؟

چه نوع آنتی بیوتیکی لازم است  ؟ 

چه دوزی لازم است   ؟

چه راهی بهتر است  ؟

چه مدت نیاز است   ؟

WHO     :   Medication  Appropriate

Apropriate Indication

Apprpriate Drug Administraion

Appropriate Dosage

Appropriate Duration