هيپوگليسمي نوزادان

 

تعريف

 قند خون كمتر از 45 ميليگرم درصد در نوزادان ترم و نارس ( قندخون كمتر از قند پلاسماست )

 

علل

·         SGA (وزن تولد كمتراز صدك 10 براي سن داخل رحمي )

·         LGA (وزن تولد بيشتراز صدك 90 براي سن داخل رحمي )

·         نوزادان نارس وكم وزن(علي الخصوص با سن حاملگي كمتر از 37 هفته و وزن تولد كمتر از 2500 گرم )

·         نوزادان مادر ديابتي و ماكروزوم( وزن تولد بيشتر از 4000 گرم)

·         پلي سيتمي ،‌هيپوترمي ، آسيب ناشي از سرما (cold  stress)

·         مصرف دارودراواخرحاملگي(سالبوتامول ، تربوتالين ، پروپرانولول و.....) واسترس زايمان.

·         بيماريهاي متابوليك و ذخيره گليكوژن

·         اريتروبلاستوزيس فتاليس ، تعويض خون

·         عفونت خون

·         محل نامناسب كاتتر شريان نافي

·         كم كاري مادرزادي هيپوفيز

·         سندرم بك ويت

·         نزيدوبلاستوزيس و آدنوم پانكراس

·         نوزادان بيمار بستري در بخش نوزادان و NICU

 

پيشگيري

·         تامين درجه حرارت مناسب و پيشگيري از استرس سرما (هيپوترمي )

·         شروع زودهنگام تغذيه ( نيم ساعت اول تولد) با شيرمادر

·         تجويز سرم قندي وريدي مداوم در صورت عدم امكان تغذيه دهاني نوزاد

·         انجام قند خون در نوزادان پرخطر }بند2 رديف (1) تا (4) { بين ساعت 3-1 تولد، اولين نمونه ميتواند با نوار (Dextrostix) باشد، چنانچه كمتر از 45 ميلي گرم درصد بود،‌ نمونه وريدي سريعاً  ارسال شود.

 

علائم باليني

·          بيش از 50% بدون علامت ، علائم شايع:

o       لرزش وترمور

o       بيحالي و بيقراري

o       اختلال هوشياري و بي تفاوتي

o       آپنه وحملات سيانوز

o       تاكي پنه و ناله

o       تاكيكاردي وتعريق

o       رنگ پريدگي و مشبك بنظر رسيدن پوست

o       گريه ضعيف يا بلند(High pitch cry )

o       تشنج

o       ناپايداري درجه حرارت ( سردي پوست)

 

درمان

·         نوزادان رسيده در معرض خطر وبدون علامت :

o       تغذيه مكرر با شيرمادر

o       كنترل قند خون 2 ساعت بعد

o       درصورت تداوم هيپوگليسمي،شروع سرم قندي وريدي همراه با تغذيه دهاني

 

·   ساير موارد ( با علائم ) :

o       ارسال نمونه جهت اندازه گيري قند خون

o       شروع سرم قندي 10% با استفاده از پمپ انفوزيون

o       تزريق سرم قندي 10% ml/kg/iv 4-2 (يك بار)

o       تجويز سرم قندي 10% mg/kg/min    8-6

o       كنترل قند خون هر 4-2 ساعت

o       در صورت طبيعي شدن قند خون ، كنترل مجدد هر 6-4 ساعت، بعداز دو نوبت

       قندخون طبيعي وتحمل تغذيه خوراكي ميزان سرم قندي بتدريج كاهش يابد

o       در صورت تداوم هيپوگليسمي انتقال به سطح II

o       افزايش سرم قندي mg/k/min  2 هر 4-2 ساعت  تاmg/k/min  12 (سرم قندي 5/12% )

o       هيدروكورتيزونmg/k  10-5 در دو دوز منقسم  بصورت وريدي ياعضلاني

o       در صورت تداوم هيپوگليسمي انتقال به سطح III

o       گذاشتن كاتتر وريدنافي (كاتتر مركزي ) در صورت نياز به تزريق سرم قندي با غلظت  بيشتر از 5/12%

o       عدم پاسخ نوزاد به سرم قندي بيشتراز5/12% و هيدروكورتيزون به معناي هيپوگليسمي مقاوم، مداوم ، ‌تكرارشونده وشايدهيپرانسولينيسم ميباشدو لذا بررسي هاي لازم انجام گيرد. 

o       ديازوكسايدmg/kg  20-5 روزانه در2دوز منقسم   به صورت خوراكي

o       مشاوره غدد – جراحي اطفال

 

     روش قطع درمان

·   قند خون بيشتراز70-50 ميليگرم درصدو عدم تكرار هيپوگليسمي درمدت 48 ساعت

·   كاهش غلظت سرم قندي ( هرنوبتmg/k/ min  2 ) تا ميزانmg/k /min  8-6

·   كاهش حجم سرم قندي همراه با افزايش تغذيه دهاني

·   كاهش تدريجي و قطع هيدروكورتيزون

·   قطع ديازوكسايد ،‌براساس بررسي هاي انجام شده و با نظر پزشك معالج

 

 

 

 

   منابع

            

1- Volpe, Neurology of the newborn, 4^th Ed, 2001

2-Avroy A.Fanaroff.Neonatal Perinatal Medicine, 7^th Ed, 2002

3- Tricia Lacy Gomella Neonatology 5^th Ed 2004

4- Nelson,Text book of Pediatrics,17^th Ed 20040