7 تا 12 سالگي،بهترين زمان براي آموزش اصول بهداشت
دهان و دندان
بهترين
سن براي شروع آموزش اصول بهداشت دهان ودندان قبل از 7 سالگي
ميباشد. بنابراين لازم است دندانپزشکان و بهداشت کاران دهان ودندان
دانش آموزان را به صورت دوره اي آموزش دهند
،
زماني که پوسيدگي در سنين پايين بويژه در اولين دندان مولر دائمي
رخ مي دهد،تعدادي از والدين تصور مي کنند که اين دندان شيري است و
به آن توجهي نمي کنند و کودک دندان دائمي خود را از دست مي دهد.
اين مسئله سبب بروز مشکلات ديگري در آينده از جمله نياز به پروتز
دنداني،ايمپلنت يا ارتودنسي به دليل انحراف دندان هاي ديگر به سمت
جاي خالي دندان کشيده شده،مي شودبيشترين مشکلات بيماران در حوزه
دندانپزشکي ترميمي،ناشي از عوارض باقي مانده از پوسيدگي هاي دندان
ها در دوران کودکي است،اگر فردي تا سن حدود 22 سالگي دچار پوسيدگي
هاي دنداني نشود،پس از اين دوران حفظ سلامت دندان ها راحت تر مي
شود.بيشتر بيماران در سنين بزرگسالي تاوان عدم رعايت اصول بهداشتي
در سنين کودکي را مي دهند. در بعضي از کشورها ميزان پوسيدگي
کودکان در حد صفر است زيرا آنها هزينه زيادي را در زمينه پيشگيري
هزينه مي کنند اما در کشور ما هزينه ها بيشتر صرف درمان مي شود که
بسيار سنگين تر از هزينه هاي پيشگيري است.مطالعات نشان مي دهند که
ميزان پوسيدگي هاي دنداني در مقايسه با 20 تا 30 سال قبل در کشور
ما تغيير چندان نداشته است، رفع اين مشکل نيازمند يک بسيج همگاني
است تا بتوان ميزان پوسيدگي ها را کاهش داده و از بروز آن پيشگيري
کرد.بنابراين بهترين و موثرترين قدم ها را مي توان در مدارس برداشت
و در همين راستا لازم است معاينات دوره اي از مدارس آغاز شود تا در
صورت مشاهده مشکلي به دندانپزشکان ارجاع داده شود. وضعيت پوشش
بيمه اي خدمات دندانپزشکي نيز در کشور ما ضعيف است، دولت بايد در
زمينه پيشگيري کمک کند و سازمان هاي بيمه گر هزينه هاي خدمات
دندانپزشکي را حداقل تا سن دبيرستان به خوبي پوشش دهند. پيشگيري
از پوسيدگي در بخش ترميمي نيز جايگاه خاص خود را دارد اما از
آنجايي که کار کردن در حوزه پيشگيري به علاقه وعشق دندانپزشک بستگي
دارد و زمينه اقتصادي آن کمتر است،بيشتر دندانپزشکان چندان علاقه
اي به فعاليت در اين زمينه ندارند.وي ادامه داد:اگر افراد به مساله
پيشگيري اهميت بدهند و اصول بهداشتي دندان ها را رعايت کنند ،مي
توان از کشيده شدن دندان ها پيشگيري کرد،اما متاسفانه در اين زمينه
کمتر کار شده و علاقه به اين رشته کم است و لازم است که دولت نيز
در اين زمينه کمک کند تا بتوان در اين زمينه بيشتر کار کرد و ميزان
پوسيدگي ها را کاهش
داد. البته کارهايي انجام شده اما وضعيت به گونه اي نيست که بتوان
گفت ميزان
پوسيدگي
هاي دنداني نسبت به 10 سال قبل کاهش چشمگيري يافته است. تازه ترين
دستاوردها در زمينه ترميمي،باندينگ ها(مواد چسبنده)و روش هاي جديد
درماني هستند که هر روز در حال توسعه اند.اين مواد در زمينه ترميم
ها،چسباندن روکش به دندان ها و غيره به کار مي روند و استفاده از
آنها کار را براي دندانپزشکان آسان تر مي کند. بسياري از ترميم ها
که در گذشته با روشهاي پيچيده انجام مي شد،با به وجود آمدن تکنيک
هاي جديد راحت تر شده و ماندگاري آنها بيشتر شده است و باندينگ ها
جايگاه خود را در بخش هاي مختلف از جمله در بخش
پروتز،کودکان،اندو،پروتز و ارتودنسي و غيره پيدا کرده اند.
پوسيدگي دندان هاي شيري با شير دهي شبانه
پوسيدگي
دندان هاي شيري را از مهمترين مشکلات دنداني دوران کودکي است
مهمترين عامل بروز اين پوسيدگي در سنين پايين،شير دهي شبانه و با
شير خوابیدن کودکان است. اين پوسيدگي ها بيشتر در سنين يک تا دو
سالگي مورد توجه والدين قرار ميگيرند که معمولا با درد شروع
ميشود،در حاليکه شروع پوسيدگي از بدو رويش دندان هاي شيري شروع شده
است. به طور متوسط ميتوان 6 دندان پوسيده شيري در يک کودک 2 ساله
مشاهده کرد،اما گاهي نيز مشاهده مي شود که تمامي دندان هاي شيري يک
کودک داراي پوسيدگي است و به ندرت کودکي را مي بينيم که دندان
پوسيده شيري نداشته باشد. اين پوسيدگي ها در نهايت منجر به عصب
کشي يا کشيدن دندان مي شود و از آنجايي که کودکان کوچک توانايي
کافي براي همکاري با دندانپزشک خود را ندارند،اغلب اوقات جهت انجام
درمانهاي دندانپزشکي بيهوشي عمومي لازم ميباشد. بروز پوسيدگي
دندان هاي شيري در دو سال اول تولد بيشتر به اين دليل رخ مي دهد که
مادران شير ده و مادراني که با شير خشک کودک خود را تغذيه مي
کنند،او را با شير مي خوابانند و در طول ساعات شب حين خواب،چندين
وعده شير به او مي دهند .اين مساله باعث مي شود که قند شير که همان
لاکتوز ميباشد،به مدت طولاني در مجاورت دندان ها باقي بماندو سبب
تخريب آنها شود. اين در حالي است که اگر مادران بعد از دادن
شير،قدري به کودک خود آب بدهند و يا با يک گوش پاکن يا تنظيف مرطوب
دندان ها را تميز نمايند،بروز اين قبيل پوسيدگي ها به حداقل
ميرسد. در سنين بالاتر که کودک از شير گرفته مي شود و غذا مي خورد
نيز اشتباه ديگري که مادران مي کنند اين است که به کودکان خود در
وعده هاي متعددي مواد قندي مي دهند. اين در حالي است که اگر تعداد
دفعات خوراکي ها ي حاوي قند را به يک تا دو وعده در روز کاهش دهند
و بعد از آن به کودک خود آب بدهند تا دندان هايشان شسته شود به
جلوگيري از پوسيدگي دنداني کمک مي کند. وقتي که کودک خوراکي مي
خورد،محيط دهان او اسيدي مي شود و اگر اين خوردن خوراکي مرتب و به
فواصل کم صورت گيرد،محيط دهان او در طول روز با حمله اسيدي مواجه
است و فرصتي براي پاکسازي پيدا نمي کند،بنابراين دندان هايي که در
اين محيط اسيدي هستند به شدت در معرض تخريب قرار مي گيرند.وي ادامه
داد:برخي مادران تصور مي کنند که خوردن توت خشک و انجير و کشمش
بهتر از شکلات است و کمتر به سلامت دندان ها آسيب مي رساند،اما
واقعيت اين است که اين مواد بعلت خاصيت چسبندگي زياد ميتوانند مدت
زيادي روي دندان ها باقي مي مانند و به دندان ها آسيب برسانند.پس
انتخاب ماده ي قندي که سريعتر از دهان پاک ميشود نيز،راهي مناسب در
کاهش پوسيدگي دندانهاي شيري است.
