پروفسور محمد حسین سلطان زاده

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

متخصص کودکان و نوزادان

طی دوره بالینی عفونی از میوکلینیک امریکا

www.professorsoltanzadeh.com

چگونه بدانيم چيزي را كه «پروبايوتيك» مي‌نامند، واقعاً « پروبايوتيك» است؟

 

راهنماي مصرف‌كنندگان و مراقبان حرفه‌اي تندرستي

Mary Ellen Saners, PhD

 

پروبايوتيك‌ها ميكروارگانيزم‌هاي زنده‌اي هستند كه، اگر به اندازه كافي مصرف شوند، سودمندانه روي تندرستي ميزبان اثر مي‌گذارند. شواهد اثرگذاري پروبايوتيك‌ها در endpoint هاي تندرستي انسان رو به افزايش است، و گسترش فرآورده‌هاي تجاري كه آنها را دربردارند را به پيش مي‌راند.

زيردسته‌هاي اصطلاح كلي «پروبايوتيك» در برگيرنده: داروهاي پروبايوتيكي ( براي بهبودي، درمان يا پيشگيري) ، غذاهاي پروبايوتيكي (شامل غذاها، اجزاي خوراك و مكمل‌هاي تغذيه‌اي)، ميكروب‌هايي‌كه مستقيم خورانده مي‌شوند (پروبايوتيك‌ها براي مصرف جانوران) و پروبايوتيك طراحي شده (پروبايوتيك‌هاي مهندسي ژنتيكي شده) مي‌باشد. از آنجا كه تعريف قانوني براي اصطلاح «پروبايوتيك» وجود ندارد، فرآورده‌هايي كه در بازار، برچسب «پروبايوتيك» دارند ممكن است به اندازه كافي محتويات، ثبات، يا اثرات تندرستي آنها توصيف نشده باشند. اين مقاله بررسي مي‌كند كه « پروبايوتيك چيست (وچه نيست) و به هنگام انتخاب يك پروبايوتيك چه چيزهايي را بايد درنظر داشت.

 

واژه‌هاي كليدي : Consumers, Bifidobacterium, Lactobacillus, probiotic 

 

پروبايوتيك‌ چيست ؟

پروبايوتيك‌ها ميكروارگانيزم‌هاي زنده‌اي هستند كه، اگر به اندازه كافي مصرف شوند، سودمندانه روي تندرستي ميزبان اثر مي‌گذارند¹. جنبة كليدي اين تعريف در جدول 1 نشان داده شده است، كه شامل اين واقعيت است كه ميكروب هنگامي كه مصرف مي‌شود مي‌بايد زنده باشد (اين كه ميكروب‌ها ممكن است به هنگام گذر از درون ميزبان بميرند سبب كنار نهادن آنها نمي‌شود)، و مي‌بايد زير ارزيابي كنترل شده قرار گرفته باشد تا سودمندي‌هايش در ميزبان هدف اثبات شده باشد ( بيشتر وقت‌ها، اما نه هميشه، در انسان).

 Hamilton-Miller و همكاران  يك  برداشت تاريخي براي استفاده از اين اصطلاح به دست داده‌اند، و آن اينكه توجه شود كه اين اصطلاح  زماني به مواد توليد شده به وسيله ميكروب‌ها، و خود ميكروب‌ها گفته مي‌شده است².  جدول 2 بسياري از تعريف‌هاي گوناگون براي پروبايوتيك‌ها را كه در طي سال‌ها كامل‌تر شده‌اند در بردارد. زيردسته‌هاي اصطلاح كلي «پروبايوتيك» شامل : داروهاي پروبايوتيكي (براي درمان، براي بهبودي، يا براي پيشگيري از بيماري‌ها) ، خوراك‌هاي پروبايوتيكي (كه دربرگيرنده غذاها، اجزاي خوراك و مكمل‌هاي تغذيه‌اي است). ميكروب‌هايي كه مستقيماً خورانده مي‌شوند(پروبايوتيك‌هايي براي استفاده حيوانات)، و پروبايوتيك‌هاي طراحي شده ( پروبايوتيك‌هاي مهندسي ژنتيكي شده)، مي‌باشد.

درحال حاضر، تعريف قانوني براي اصطلاح پروبايوتيك‌ها وجود ندارد.

Mary Ellen Sanders: Dairy and Food Culture Technologies and International Scientific Association for Probiotics and Prebiotics, Centenial , Co.

 

با پيشرفت موضوع پروبايوتيك‌ها، نوع نشانه‌هاي آزمايش شده كلينيكي براي تأثير آنها و گسترة وضعيت فيزيولوژيك افرادي كه زير آزمايش قرار مي‌گيرند بسيار گسترده شده است.  يك پروبايوتيك هنگامي كه در شرايط متفاوت كلينيكي آزمايش مي‌شود، مي‌تواند اثر سودمندانه‌اي برجاي بگذارد، يا هيچ اثري نداشته باشد، و يا اثر معكوس داشته باشد. اما يك اثر منفي يا معكوس، در شرايط خاص، نمي‌تواند سبب نفي موضوع پروبايوتيك‌ها بشود. به هر روي ، اينگونه نتايج، نياز به اين را كه مي‌بايد سودمندي‌هاي به ثبت رسيده هر پروبايوتيك و شرايطي كه به نظر مي‌رسد مصرف آن خطرآفرين باشد دقيقاً گفته شود، را تأييد مي‌كند.  به هنگام به كاربردن «پروبايوتيك» براي شرح سويه، بايد به اثرات سودمندانه اثبات شده آن سويه، اشاره شود. افزون بر اين ، نمي‌بايد گمان كرد كه يك پروبايوتيك در همة شرايط مصرفي كارآمد و بي‌زيان خواهد بود.

 

پروبايوتيك‌ها خوراك هستند يا دارو ؟

تعريف بالا از « پروبايوتيك‌ها»  به صورت  بخشي  از مشاوره كارشناسان كه تنها موضوع  پروبايوتيك‌ها  در  خوراك (از جمله آب) را بررسي كرده‌اند منتشر شده است.⁸  اما اين تعريف، موضوع «خوراك» را در برنگرفته است. هرچند كه اين تعريف تقريباً همانند تعريفي است كه پيش از آن از سوي Schaafsma,Guarner  به عمل آمده بود كه «ميكروارگانيزم‌هاي زنده‌اي كه هنگامي كه به اندازه كافي خورده شوند روي ميزبان اثر سودمندانه مي‌گدارند». گروه مشاوره، واژه «adminestered » را جانشين واژه «Consumed » كرد تا موضوع پروبايوتيك‌ها را گسترده‌تر و آن را دربرگيرندة مصرف از ديگر راه‌ها به جز دهان نيز كرده باشد.  از آنجا كه خوراك مي‌بايد از راه دهان خورده شود، گروه مشاوره ظاهراً مي‌خواست كه تعريف پروبايوتيك‌ها به خوراك، يا به راهي كه مصرف مي‌شود، محدود نگردد (مانند، دهاني، واژني، موضعي، ركتال). افزون براين ، گزارش گروه مشاوران، عملكردپروبايوتيك‌ها، از جمله نقش آنها در «كاستن از بيماري‌هاي عفوني» را شرح داد. اين، هم راستا با بيشتر نوشته‌هاي منتشر شده درباره پروبايوتيك‌ها است كه در آنها به آنچه كه به وسيله مقامات قانوني به عنوان هدف هاي نهايي درمان، مانند كاستن از دوره اسهال عفوني و يا ادامه دادن تسكين Pouchitis مشاهده شده است توجه به عمل آمده است. در ايالات متحده، فرآورده‌هايي كه مي بايد بيماري‌ها را درمان كنند، بهبود دهند، از آنها پيشگيري نمايند يا بيماري‌ها را تسكين دهند، داروها هستند، و نه خوراك‌ها.  با يكجا آوردن اينها،  به نظر مي‌رسد كه اين تعريف  بر آن  است كه  حفظ تندرستي يا  بهبود  و  درمان (هم خوراك و هم دارو) را زير يك پوشش، براي پروبايوتيك‌ها بياورد.

به يك نكته مهم از ديدگاه قانوني مي بايد اشاره شود. خوشايند است كه به صفات «خوراك» و «دارو»  به عنوان مواد لاينفك از يكديگر نگاه شود. اما در ايالات متحده، يك فرآورده به عنوان «خوراك» يا «دارو» بيشتر برپايه مصرف موردنظر آن مشخص مي شود تا برپايه مشخصات دروني آن.^* يك فرآورده كه از نظر ظاهر آن كاملاً «خوراك» مي‌نمايد و حتي ممكن است در فروشگاه‌هاي مواد غذايي دردسترس مردم قرار داشته باشد، هرگاه براي درمان، تسكين، پيشگيري يا كاهش دهنده بيماري‌ها فروخته شود، از سوي FDA  مي‌تواند دارو به شمار آيد] قانون خوراك، دارو، مواد آرايشي (1)(g)201و1938[ .

 

 

جدول 1 : پروبايوتيك ها چه هستند، و چه نيستند

ويژگي‌هاي يك پروبايوتيك                                                                  اظهارنظر

پروبايوتيك چيست:                            

  ميكروب زنده                                       باكتري‌ها و مخمرها به عنوان پروبايوتيك‌ها مورد  پژوهش قرار گرفته‌اند.

                                                                 ميكروب بايد به هنگام مصرف زنده باشد٬ هرچند كه ممكن است پس از مصرف بميرد. بقا در

                                                                منطقه هدف مهم به نظر مي رسد٬ اما برخي از اثرات ممكن است به وسيله اجزاي سلول پديد

                                                                آيند. بازيابي سويه زنده مصرف شده در مدفوع نشان ميدهد كه ميكروب در مناطق فعال در

                                                                دستگاه گوارش زنده بوده است.

 

تعريف ونامگذاري مناسب                           ميكروب مي‌بايد در سطح خانواده، گونه‌ها و سويه‌ها، و بنابر فهرست نام‌هاي پروبايوتيك‌ها، و بكاربردن بهترين شيوه‌هاي موجود، كلاً برپايه DNA ، شناسايي شوند. ويژگي‌هاي فنوتيپ، مورفولوژيك، و بيوشيميايي به تعيين دقيق ويژگي‌هاي سويه كمك مي‌كنند.

 

ايمني (بي‌زيان)                                                يك پروبايوتيك مي‌بايد همانگونه كه به وسيله مقامات قانوني، در رده فرآورده، الزامي دانسته شده است، براي مصرف موردنظر بي‌زيان باشد.

 

بسياري از چارچوب‌هاي                                   «پروبايوتيك» چارچوبي با سقف گسترده  است كه زير گروه‌هاي آن شامل:‌

قانوني احتمالي                                             · خوراك پروبايوتيكي (خوراك)

                                                                                  · مكمل‌هاي پروبايوتيكي (مكمل تغذيه‌اي)

                                                              · داروهاي پروبايوتيكي (دارو)                     

                                                              · پروبايوتيك‌هاي طراحي شده (ميكروب‌هاي دستكاري شده ژنتيكي)

                                                                                  · خوراك ميكروبي دامي (براي مصرف جانوران)

يك پروبايوتيك چه چيزي‌نيست....

 

مترادف با ميكروب‌هاي سودمند فرضي            كليه نامزدهاي پروبايوتيك‌ها از منبع باكتري‌هاي بومي فرضاً سودمند در انسان، جدا شده‌اند، اما درست نيست كه ميكروب‌هاي بومي مادرزادي را با پروبايوتيك‌ها يكي بدانيم.

 

مترادف با «كشت زنده فعال»                            كشت‌هاي زنده، ميكروب‌هاي مرتبط با غذاها، و اغلب عوامل تخميركننده، هستند. بسياري از اينها مستقيماً براي اثرات سودمندانه تندرستي آزمايش نشده‌اند. پروبايوتيك‌ها ميكروب‌هاي زنده هستند، اما نشان داده شده است كه اثرات سودمندانه تندرستي دارند. همچنين، برخي از پروبايوتيك‌ها معمولاً با غذاها ارتباطي ندارند (مانند اشيريشياكولاي) و بنابراين معمولاً به آنها «كشت زنده» نمي‌گويند.

 

واكسن‌هاي زنده                                                     هر چند كه  مخصوصاً  از تعريف  پروبايوتيك‌ها   حذف   نشده‌اند ،  اين  موارد  استفاده  از  

(Fecal enemas)                                         ميكروب‌ها، بيرون از چارچوب پروبايوتيك‌ها قرار مي‌گيرد.

 

رفرنس‌ها :

جدول 2- تعريف‌هاي گوناگون پيشنهاد شده و منتشرشده از پروبايوتيك‌ها

تعريف                                                                                                                                                       رفرنس‌ها

- موادي كه به وسيله يك ميكروارگانيزم تراوش شده است و ميكروارگانيزم ديگر را تقويت مي‌كند.                                          63

- عصاره‌هاي بافتي كه رشد ميكروب‌ها را تقويت مي‌كند.                                                                                                                              64  

- ارگانيزم ها و موادي كه با دخالت در برقراري توازن ميكروبي دستگاه گوارش جانور ميزبان اثرات سودمندانه روي ميزبان مي‌گذارد  65

- مكمل خوراكي ميكروبي زنده كه با بهبود توازن ميكروبي دستگاه گوارش جانور ميزبان سودمندانه روي او اثر مي‌گذارد.                  66

- يك كشت تكي يا آميخته از ميكروارگانيزم‌ها كه به جانوران يا انسان داده مي‌شود و از راه بهبود اجزاي ميكروفلور دستگاه                 67

     گوارش سودمندانه روي ميزبان اثر مي‌گذارد.                                                                                                                                

- يك كشت ميكروبي زنده از فرآورده‌هاي شيري كشت داده شده كه سودمندانه روي تغذيه و تندرستي ميزبان تأثير مي‌گذارد.                                    68

- باكتري‌هاي زنده دريك كشت تكي يا آميخته، كه روي تندرستي ميزبان سودمندانه اثرگذار است.                                                                  69

- ميكروارگانيزم‌هاي زنده كه اگر به تعداد كافي خورده شوند اثرات سودمندانه وراي Inherent basic nutritiony روي

    ميزبان مي‌گذارند.                                                                                                                                                                                    3 

- يك افزودني غذايي ميكروبي كه از راه تنظيم ايمني موكوسي و سيستميك، و همچنين بهبود بخشيدن توازن غذايي و ميكروبي

   دستگاه گوارش سودمندانه روي فيزيولوژي جانور ميزبان تأثير مي‌نهد.                                                                                                             70

- يك فرآورده و يا يك تركيب، حاوي ميكروارگانيزم‌هاي زنده تعريف شده (مشخص) به تعداد كافي كه ميكروفلور را در يك

     بخش از بدن ميزبان (از راه كولونيزه شدن يا Implantation ) اصلاح كند و سودمندانه روي تندرستي ميزبان اثربگذارد.                                          71   

- ميكروارگانيزم‌هاي زنده، كه هرگاه به اندازه كافي مصرف شوند سودمندانه روي جانور ميزبان اثر مي‌گذارند.                                   1  

- كشت ميكروبي زنده يا غيرفعال كه هدف‌هاي مستند در كاستن از خطر بيماري در انسان و يا در مديريت تغذيه آنان دارا هستند.       72   

- تركيب ميكروارگانيزم‌هاي زنده‌اي كه اگر به اندازه كافي به وسيله انسان يا ديگر جانوران با هدف تأثيرگذاري سودمندانه كيفي

    يا كمي خورده شوند ميكروفلور دستگاه گوارش آنها را زيرنفوذ قرارداده يا وضع ايمني آنها را بهبود مي‌بخشند.                                            73

 

 

تعبير عنوان دارو از سوي FDA  هر فرآورده‌اي را كه، همراه با دارو، چه براي تقويت اثرات و چه براي كاستن از عوارض جانبي مصرف دارو، - اگر عوارض جانبي به خودي خود ايجاد بيماري كند- مصرف شود در برمي‌گيرد.  اين رويكرد قانوني، هم در زمينه بازرگاني و هم در زمينه علمي، پيامدهايي در بردارد. براي نمونه، هرچند پژوهش‌هاي كنترل شده روي انسان درباره مصرف درماني پروبايوتيك‌ها بي‌اندازه زياد است، اما آنگونه ادعاها را نمي‌توان براي پروبايوتيك‌هايي كه به عنوان غذا يا مكمل تغذيه‌اي بازاريابي مي‌شوند ( يك زير دستة غذا) به عمل آورد. اين شيوة برخورد در ايالات متحده محدوديت‌هايي براي پژوهش‌هاي پروبايوتيكي روي انسان، كه بودجه آنها از سوي دولت تأمين مي‌شود،  ايجاد مي‌كند. براي نمونه Hickson و همراهان، پژوهشي را در انگلستان انجام دادند كه در آن به جيره غذايي بيماران بالاي 50 ساله بستري در بيمارستان كه زير درمان آنتي‌بيوتيكي قرار داشتند، مكملي با شير تخمير شدة آماده افزوده شد.⁴ نتيجة اين آزمايش، كاهش معني‌دار عوارض جانبي مصرف آنتي‌بيوتيك و اسهال مرتبط با كلستريديوم ديفيسيل را نشان داد.

FDA  يك چنين پژوهشي را به عنوان آزمايش دارويي مي‌شمارد و اگر در اين آزمايش مورد مشورت قرار گيرد پيش از آغاز پژوهش، خواستار پركردن فرم تقاضاي Investigational New Drug مي‌شود.⁵ مشكل برخاسته از اين موضع‌گيري اين است كه چون غذا زير GMP Practis دارو قرار نمي‌گيرد، و شركت هاي خوراك‌سازي معمولاً علاقه‌اي به بازاريابي دارو ندارند، وضعيت Investigational New Drug  نمي‌تواند پيگيري  شود.  بنابراين، يك عدم ارتباط دردسرساز ميان مصرف پروبايوتيك‌ و چارچوب قانوني در ايالات متحده وجود دارد، حتي اگر مربوط  به پژوهش‌هايي باشد كه براي تشخيص اعتبار توصيه‌هاي پزشكان انجام مي‌شود، مانند مصرف پروبايوتيك، همزمان با مصرف آنتي‌بيوتيك.

 

معناي «سودمندي‌ براي تندرستي» چيست ؟

كليد اين تعريف از پروبايوتيك‌ها، اين است كه پروبايوتيك مي‌بايد اثر «سودمندي براي تندرستي» داشته باشد. آنچه شايد روشن نباشد اين است كه مفهوم «سودمندي براي تندرستي» دربرگيرندة چه چيزي است؟ هنگامي كه اين اصطلاح را با گستردگي تعبير مي‌كنيم، هم به اثرات «دارو- مانند» ( چون تسكين اسهال) كه ممكن است در جمعيت تندرست يا بيمار ارزيابي شود، و هم به سودمندي‌هاي «غذا- مانند» (چون تقويت تندرستي سيستم ايمني) تعبير مي شود كه مي بايد در جمعيت تندرست ( از جمله آنها كه درخطر قراردارند) ارزيابي گردد.

افزون براين، از ديد سازمان كشاورزي خوراك سازمان ملل متحد (FAO) ، اثرات فيزيولوژيكي- كه معمولاً به وسيله  biomarker ها اندازه‌گيري مي‌شوند و نه از راه دستيابي به هدف‌هاي نهايي آزمايش كلينيكي- كه ممكن است با تقويت تندرستي بستگي داشته باشد نيز زيرچتر «سودمندي‌ها براي تندرستي» قرار مي‌گيرد.¹ براي نمونه اصلاح ميكروفلور روده و برانگيختن توليد IgA تراوشي، در اين چارچوب قرار گرفته‌اند.  به هر روي، اينكه براي اثبات ادعاهاي تندرستي يك فرآورده، نشان دادن اثرات فيزيولوژيكي آن در نبود سودمندي‌هاي اندازه‌گيري شدة آن براي مصرف كننده، كافيست يا خير، بستگي به مقررات خاص دولتي دارد.  در ايالات متحده، FDA  راهنماي غيراجباري براي انواع مستندات علمي در رابطه با ادعاهاي مواد غذايي و مكمل‌هاي تغذيه‌اي تهيه كرده است.

 

تركيب پروبايوتيك‌ها

در تئوري، پروبايوتيك‌ها مي توانند از هر ميكروب زنده‌اي باشند. شمار بزرگي از پروبايوتيك‌ها به خانواده لاكتوباسيلوس و بيفيدوباكتريوم تعلق دارند. ساكارومايسيس بولاردي (يك مخمر) نيز خواستاراني دارد. آنها كه كمتر به كاربرده مي‌شوند سويه‌هاي Escherichia coli يا Bacillus Coagulans  هستند. يك دسته از ميكروب‌ها كه پروبايوتيك شناخته نمي‌شوند ويروس‌ها هستند.  ويروس‌هاي زنده براي واكسن‌ها استفاده مي‌شوند، اما اين استفاده معمولاً بيرون از چارچوب پروبايوتيك‌ها قرار مي‌گيرد.

ميان پروبايوتيك‌ها و يك كشت زندة فعال مي‌بايد تفاوت قائل شد. غذاهاي تخميرشده، به ويژه فرآورده‌هاي شيري تخمير شده، بسياري وقت‌ها داراي كشت زنده فعال هستند.  از آنجا كه دارا بودن سودمندي مستند براي تندرستي، براي پروبايوتيك‌ها يك موضوع اساسي است، و باتوجه به اين كه كشت‌هاي  زنده فعال عموماً تنها براي مواد تخميركننده غذا و نه براي سودمندي‌هاي آنها آزمايش مي‌شوند، يكسان دانستن كشت زندة فعال با پروبايوتيك‌ها درست نيست. تا هنگامي كه نشان داده نشود كه يك كشت زنده فعال براي تندرستي سودمند است آنها را نبايد پروبايوتيك بناميم.  بنابراين نه همة غذاهاي تخميرشده، حتي آنها كه كشت زنده همراه دارند، نمي‌بايد غذاي پروبايوتيكي گمان شوند. يك استفاده نادرست ديگر از اصطلاح «پروبايوتيك» ، يكسان دانستن پروبايوتيك‌ها با باكتري‌هاي سودمند بومي است. باتوجه به اين كه پروبايوتيك‌ها مي‌بايد جدا شوند، مشخص شوند، نشان داده شود كه براي تندرستي سودمنداند و آنگاه مصرف شوند، درست نيست كه از « باكتري‌هاي پروبايوتيكي بومي » سخن بگوييم.

آخرين ملاحظات درباره تركيب پروبايوتيكي اين است كه پروبايوتيك‌ها مي‌بايد تعريف شوند. دستورالعمل منتشرشدة FAO  براي مشخص كردن يك پروبايوتيك، به ويژه اشاره به تعريف ميكروب‌ها در رده «سويه» دارد. بنابراين، اين اشاره، به كاربردن واژه «پروبايوتيك» براي توصيف تركيب‌هاي ميكروبي شناخته نشده، مانند درون فرستي(enemas) مدفوع را، هرچند كه گفته مي‌شود سودمندي‌هايي در بردارد، منتفي مي‌سازد.  سويه‌هاي پروبايوتيك مي‌بايد به درستي در سطح خانواده و گونه، برپايه اصول علمي حاضر، و كلاً برپايه DNA (deoxyribnucleic acid) شناسايي شده باشند، و براساس  فهرست اسامي  به خوبي نامگذاري شده باشد.

افزون براين، شناسايي ويژگي‌هاي سويه نيز ضروري است. نمونه سويه‌هاي پروبايوتيكي شناخته شده همچنين مي‌بايد به يك مركز نگهداري بين‌المللي سپرده شوند كه منابع لازم براي چاپ پژوهش‌ها را براي جامعة علمي فراهم كند. بانك بين‌المللي سويه‌ها نيز استانداردهايي براي مقايسه نامگذاري پروبايوتيك‌ها در طول زمان فراهم مي‌نمايد. دردسترس بودن ‌واقتصادي بودن تكنولوژي انجام توالي ژنتيكي، لزوم انجام توالي كامل ژنتيكي  سويه‌هاي پروبايوتيكي را پذيرفتني  ساخته است.

 

مكانيزم‌ عمل و مناطق عمل پروبايوتيك

تعريف‌هاي بسياري كه طي سال‌ها از پروبايوتيك‌ها كرده‌اند ( به جدول 2 نگاه كنيد) محدود به تصريح مكانيزم عمل يا مناطق فعاليت آنها است (مانند روده‌اي يا خارج روده‌اي).  مكانيزم عمل پروبايوتيك‌ها ( مانند سودمندي‌هايي كه از استقرار در روده يا تقويت عملكرد ايمني به دست مي‌آيند) از تعريف پروبايوتيك‌ها حذف شده است، بخشي به خاطر اين است كه، بتوان فرآورده‌اي را هم كه مكانيزم عمل آن به خوبي دانسته نشده، اما مي‌تواند سودمندي‌هاي تندرستي را آشكارا به ميزبان برساند، پروبيوتيك خواند.  درحال حاضر بسياري از اثرات مشاهده شده از پروبايوتيك‌ها به همين گونه است.

افزون براين، چنين رويكردي  استفاده از ترم پروبايوتيك‌ها را به يك مكانيزم عمل محدود نمي‌كند.

خواستار اين شدن كه پروبايوتيك‌ها سودمندي تندرستي خود را تنها، براي نمونه، با زير نفوذ قراردادن فلور باكتريايي دستگاه گوارش،  به ميزبان  مي‌رسانند  مي‌تواند استفاده از اين ترم را  براي  فرآورده‌هايي كه مي توانند  مستقيماً  با سلول‌هاي  ايمني فعل وانفعال كنند، محدود مي سازد.  برخي از مكانيزم‌هاي عملي كه به پروبايوتيك‌ها محدود مي‌شود در جدول 3 آمده است.

بازاريابي فرآورده‌هاي پروبايوتيكي به اين فرضيه كه اين فرآورده ها تأثير مهمي روي ميكروفلور دستگاه گوارش مي‌گذارندكاري رايج است.  اما شواهد، درباره دامنه و نوع تأثير پروبايوتيك‌هاي مختلف روي ميكروفلور دستگاه گوارش، درهم برهم است.^16-12 يكي از مشكلات اين است كه در بسياري از اين پژوهش‌ها، متدولوژي‌هايي به كاربرده شده‌اند كه به توانايي در كشت دادن  اجزاي ميكروبي جمعيت كولوني باكتريايي، متكي بوده‌اند. با توجه به اين كه بررسي‌هاي مدرن روي ميكروفلور دستگاه گوارش اشاره به اين دارد كه اكثريت ميكروب‌هاي مقيم دستگاه گوارش با به كاربردن شيوه رشد محيط كشت سنتي، رشد نمي‌كنند، پژوهش‌هايي كه اين شيوه رشددادن را استفاده مي‌نمايند احتمالاً تأثير پروبايوتيك‌ها را روي برخي از اعضاي غالب  جمعيت ميكروبي دستگاه گوارش بررسي نكرده‌اند. اين نيازكه مي‌بايد تأثير پروبيوتيك را روي جمعيت‌هاي ميكروبي، با بكارگرفتن روش‌هايي كهDNA-based Culture-independent  باشند، ارزيابي كرد، وجود دارد.  بازبيني پژوهش‌هاي بيشماري كه درباره پروبايوتيك‌ها انجام شده است نتيجه‌گيري كلي درباره نقش پروبايوتيك‌ها روي ميكروفلور دستگاه گوارش را درحال حاضر  به سبب اين كه اين پژوهش‌ها بي‌اندازه از نظر سويه‌هاي پروبايوتيكي، دوز مصرف، سن افراد (از نوزادان زودرس تا كهنسالان)، وضع تندرستي افراد، و روش‌هايي كه در پژوهش‌ها به كار برده شده‌اند گسترده و مختلف هستند، دشوار مي‌كند.

يك نتيجه كلي كه از اين پژوهش‌ها به دست مي‌آيد اين است كه سويه‌هايي كه به خاطر توانايي آنها در مقاومت در برابر چالش اسيد معده، و تراوشات پانكراس در روده باريك، برگزيده شده‌اند معمولاً زنده از مدفوع جدا شده‌اند و بيشتر اوقات اين سبب مي‌شود كه مقدار(سطوح) آن گونه پروبيوتيكي كه خورده شده است در مدفوع به طور موقت افزايش پيداكند.¹⁸ اين بازيابي پروبايوتيك‌ها، بيشتر اوقات و نه هميشه¹⁹ وابسته به دز است.²⁰  بازيابي پروبايوتيك‌ها،  مگر با چند استثناء، از هنگامي كه مصرف آنها متوقف مي‌شود، كوتاه مدت است.  از جمله استثناها مشاهدات Collins و همكاران است كه بازيابي Lactobacillus Salivarius  را در يك فرد بالغ، يكصد روز پس از اين كه مصرف اين پروبايوتيك را متوقف كرده بود مشاهده كردند و اين در حالي بود كه اين سويه در مدفوع هيچ يك از 19 نفر ديگر افراد زير آزمايش در سه هفته پس از توقف مصرف، زنده جدا نشده بود.

Schults و همكاران Lactobacillus rhamnosus GG  را در دو كودك، 24 ماه پس از اين كه در واژن مادرشان به هنگام زاده شدن، در معرض اين سويه قرار گرفته بودند، زنده يافتند.  تغييرات در ديگر گروه‌هاي ميكروبي روي‌هم رفته، معقول است و هنگامي كه خورده نمي شوند،  متوقف مي‌شود.

شواهدي دردست است كه برخي از فرآورده‌هاي پروبايوتيكي مي‌توانند اثر آنتي‌بيوتيك‌ها برجمعيت باكتريايي دستگاه گوارش را كاهش دهند (تعديل كنند).^24و23 روي هم رفته، پروبايوتيك‌ها ممكن است روي جمعيت فلور ميكروبي دستگاه گوارش اثر بگذارند يا اثر نگذارند.  به هرروي، اثرگذاري يك سويه پروبايوتيكي روي ميكروفلور دستگاه گوارش را نمي‌توان حتمي انگاشت و رابطه تصادفي  بين اين تغييرات و اثرات سودمندانه نياز به بررسي دارد.  افزون براين، تغييرات ميكروبيولوژي مي‌تواند اهميت كمتري از تغييرات عملكردي داشته باشد. براي نمونه پارامترهاي بيوشيمي مانند لاكتات، استات، آمونياك، آمين‌ها، pH ، فنول‌ها، P-Cresol  و فعاليت‌هاي آنزيمي، ممكن است بيش از اصلاحات جمعيت‌هاي ميكروبي، نشان دهنده وضعيت تندرستي باشند.

درباره منطقه عمل(فعاليت) پروبايوتيك‌ها، پژوهش‌هاي تازه، فرد را قانع مي‌سازد كه، عملكرد پروبايوتيك‌ها در مناطقي بيرون از دستگاه گوارش  نيز ارزيابي شده است.  سودمندي‌هاي عملكرد پروبايوتيك‌ها در حفره دهاني، معده، مجاري واژني، پوست، و پاسخ‌هاي ايمني Systemic، همگي ارزش‌يابي شده اند. چندي پيش پژوهش‌هاي Pilot ، به اثرات پروبايوتيك‌ها روي عوارض Vernal Keratoconjunctivitis،²⁷ پوستي كه در معرض اشعه ماوراي بنفش قرار گرفته است،²⁸ و روند خواب در كهنسالان،²⁹ پرداخته است.

 

همة «پروبايوتيك‌ها» مانند هم نيستند

فرآورده‌هاي پروبايوتيكي، پروبايوتيك‌هايي از خانواده‌هاي مختلف، گونه‌هاي مختلف و حتي سويه‌هاي مختلفي از همان گونه‌ها را با خود دارند، و نبايد انتظار داشت كه همة فرآورده‌هاي پروبايوتيكي مانند هم عمل كنند.  بنابراين ادعاهاي مربوط به مؤثر بودن آنها بايد هدف مشخصي داشته باشد و تنها مي‌بايد از سوي فرآورده‌هايي كه كارآيي آنها در آزمايش‌هايي كه با دقت طراحي شده باشد و ديده شده باشد، به عمل آيد.

در بازار، نمونه‌هاي بسياري از سويه‌هاي مختلف از يك گونه پروبايوتيك وجود دارد مثل :

  Lactobacillus acidophilus NCFN وLa-1 ;  L.rhamnosusGR-1,GG ;  DN-11400 وL.casei Shirota ;         ATCC 55730 وL.reuteri RC-14 ; HN019,BB-12 و Bifidobacterium Lactis . هريك از اين سويه‌ها يك پرونده ويژه خود، براي نگهداري مدارك مربوط به سودمندي‌هاي تندرستي خودشان را  دارند.

اما خوب است بدانيم كه در ميان فرآورده‌هاي پروبايوتيكي در بازار اروپا، در ميان فرآورده‌هاي حاوي بيفيدوباكتريوم، آنها كه داراي بايوتيپ مشابهي، براساس كروموزوم DNA ، مي‌باشند، غالب هستند، و اين نشان مي‌دهد كه سويه‌هاي بيفيدوباكتريوم كه در اين فرآورده‌هاي پروبايوتيكي به كاربرده شده‌اند چندان تفاوتي با هم ندارند.

مقايسه رخ به رخ سويه‌هاي گوناگون از يك «گونه»، در صحنة كلينيكالي انجام نگرفته است. اما در چندين پژوهش، فرآورده‌هاي پروبايوتيكي متفاوت با هم مقايسه شده‌اند و تفاوت كارآيي آنها به ثبت رسيده است.  براي نمونه Weizman و همكاران، اثرات B.Lactis BB.12 را با  اثرات L.Reuteri ATCC 55730  روي موارد پيش آمدن، دوره بيماري و شدت بيماري‌هاي عفوني روي بيماران بستري درDay Care  مقايسه كردند.  دراين آزمايش دوسوكور، كنترل شده با پلاسيبو، 201 كودك شيرخوار ‏4 تا 10 ماهه مقايسه شدند.  فرمولي كه به كودكان خورانده مي‌شد يا بدون پروبايوتيك ، يا با L.BB-12 و يا با L.ATCC 55730  با 10⁷  در هرگرم بود.  در شيرخوارگاني كه L.BB-12  را مي‌خوردند، دوره بيماري كوتاه‌تر و پيش آمدن تب كمتر بود، در موارد اسهال نيز همين روند ديده شد.  اما تنها در كودكاني كه فقط L.ATCC 55730  را مي‌خوردند بود كه علاوه بر اين بهبودها، از تعداد مراجعه آنها به كلينيك، از غيبت آنها به مركز نگهداري كودكان و از دفعات دريافت نسخه براي آنتي‌بيوتيك نيز كاسته شد.

يك  پژوهش  مقايسه‌اي ديگر  ميان  5 فرآورده  متفاوت پروبايوتيكي موجود در بازار،  براي ارزيابي تأثير آنها روي طول دوره اسهال انجام گرفته است.  اين فرآورده‌‌ها L.rhamnosus سويه GG، Saccharomyces Boulardic ، Bacillus Clausii  يك فرآورده آميزه‌اي از : L.delbrueckii var bulgaricus  +  Streptococcus Thermophilus  + Lactobacillus acidophilus  + B.bifidium    و  يك   فرآورده  با   همين   فرمول ،  اما  همراه  با Enterococcus faeciumSF68  بودند.  در اين پژوهش 571 كودك ( 3 ماهه تا 36 ماهه) با اسهال حاد، به مدت 5 روز به صورت گزينش تصادفي يكي از اين فرآورده‌ها و يا  يك مايع خوراكي Rehydration  را دريافت كردند.  نتيجه اين بود كه تنها فرآورده‌اي كه داراي L.rhamnosusGG.  بود، و نيز فرآورده‌اي كه آميزه‌اي از پروبايوتيك‌هاي توليدكننده اسيدلاكتيك تهيه شده بود در كوتاه كردن دوره زماني اسهال مؤثر بودند.

اين پژوهش‌ها نشان مي‌دهند كه نمي‌توان انتظار داشت كه فرآورده‌هاي پروبايوتيكي مختلف موجود در بازار همگي مانند يكديگر عمل مي‌كنند و بهترين راه براي برگزيدن يك فرآورده  پروبايوتيكي، تكيه بر شواهد است.

 

پروبايوتيك‌ها بايد بي‌زيان باشند

پروبايوتيك‌ها مي‌بايد براي مصرف موردنظر بي‌زيان باشند.  عواملي كه بايد درنظر گرفته شوند شامل: ويژگي‌هاي ارثي ميكروب، وضعيت فيزيولوژيكي مصرف‌كننده، دوز مصرف تجويزشده، و احتمال اين كه ميكروب مي‌تواند منبع بالقوه ژني در محيط دستگاه گوارش باشد و ممكن است با انتقال افقي ژن،  به اعضاي كلني ميكروفلور كه كمتر بي‌زيان  هستند منتقل شود، مي‌باشند.  براي خوراك‌هايي كه پروبايوتيك دارند، هرچند صددرصد بي‌زيان بودن، هرگز دست يافتني نيست، اما اين خوراك‌هاي پروبايوتيكي مي‌بايد سطح مناسبي از ايمني و بي‌زيان بودن را به هنگام مصرف به وسيله افراد كلاً تندرست، دارا  باشند، و برآورد سودمندي آنها  نسبت به زيانشان، پذيرفتني نيست.  برخلاف اين، براي داروها، بي‌زيان بودن، شامل توازن عوارض جانبي آسيب رسان  با سودمندي‌هاي احتمالي نيز مي‌شود.

با درنظرگرفتن اين تفاوت آشكار استانداردها و آسيب‌پذيربودن جمعيت هدف، ميان خوراكي‌ها و داروها، پيشنهاد مي‌شود كه اصطلاح داروي پروبايوتيكي هنگامي به كاربرده شود كه پروبايوتيك روي جمعيت ناتندرست و براي درمان، بهبود، و يا پيشگيري بيماري مصرف مي‌شود.

هنگامي كه بي‌زيان بودن فرآورده‌هاي موجود در بازار را مورد توجه قرار مي‌دهيم، فرآورده‌هاي پروبايوتيكي  در ايالت متحده آمريكا يا خوراك‌هاي همراه با پروبايوتيك هستند يا مكمل‌هاي خوراكي. و چون هدف هردو اينها براي مصرف جمعيت روي‌هم رفته سالم مي‌باشد، لاكتوباسيلوس‌ها، بيفيدوباكترياها، ساكارومايسيس و استافيلوكوكوس ترموفيلوس، داراي پيشينه عالي براي اين موارد مصرف هستند.  لاكتوباسيلوس و بيفيدو باكترياها از مدفوع بيماراني كه دچار bacteremia (وجود باكتري درخون) هستند، جدا شده‌اند اما عفونت از مصرف پروبايوتيك در مصرف‌كنندگان سالم گزارش نشده است. برخي از مكمل‌هاي غذايي شامل(حاوي) سويه‌هاي باسيلوس، كلستريديوم، انتروكوكوس، و اشرشيا هستند كه اين  خانواده‌ها  با نگراني‌هايي درباره بي‌خطر بودن  مانند مسموميت، عفونت، و يا داشتن منابع بالقوه ژن‌هايي كه ممكن است به اعضاي كمتر بي‌زيان  جمعيت ميكروبي بومي روده منتقل شوند، ارتباط دارند.  اين خانواده‌هاي باكتريايي تنها هنگامي بايد مصرف شوند كه توليدكنندگان، ايمن بودن كامل سويه ويژه‌اي را كه قراراست براي يك جمعيت هدف  بازاريابي كنند، نشان دهند.

مصرف پروبايوتيك‌ها چه براي افراد بيمار و چه براي آنها كه ايمني ضعيفي دارند مي‌بايد بادقت انجام بگيرد.  در بسياري پژوهش‌هاي كنترل شده‌اي كه روي افراد ناتندرست يا كساني كه در خطر بوده‌اند، مانند نوزاداني كه وزن آنها به هنگام زاده شدن بسيار كم بوده³⁶ و يا بيماراني كه بيماري‌هاي  مزمن تورم  روده بزرگ داشته‌اند،^38و37  بيماران بخش مراقبت‌هاي  ويژه و بيماراني كه اسهال عفوني حاد داشتند،⁴⁰ انجام گرفته، گزارشي از پيش‌آمدهاي ناسازگار  برخاسته از مصرف محصولات پروبايوتيك‌ها داده نشده است.

نتايج موفقيت‌آميزي كه از اين پژوهش‌ها به دست آمده نشان مي‌دهد كه يك فرآورده خاص را مي‌توان زيرنظر پزشك براي افرادي كه بيماري مشابهي دارند تجويز كرد. اما، گزارشي از بالارفتن تلفات در گروه مصرف‌كننده پروبيوتيك در يك آزمايش كلينيكي با انتخاب اتفاقي روي افرادي كه مشكل حاد پانكراس داشتند اهميت مراقبت، به هنگام طراحي و به اجرا در آوردن پژوهش‌ها با افراد آسيب‌پذير را برجسته‌تر مي‌سازد.  به عنوان يك اصل كلي، هنگامي كه قرار است پروبايوتيك‌ها به نوزادان، بيماراني با ضعف شديد ايمني، بيماراني با بيماري شديد Underlying، و يا بيماراني كه روده بزرگ آنها كوتاه است، كه درخطر انتقال  باكتري‌ها  قرار دارند، داده شود، مي‌بايد جوانب احتياط را رعايت كرد.  يك مورد خطر نيز هنگامي كه آلودگي line Catheter-  در بيماراني كه  در بيمارستان  بستري بودند و به آنها ساكارومايسيس داده شده بود- منجر به fungemia شد مشاهده شده است.  توليدكننده، مي‌بايد بتواند دستورالعملي براي مصرف تهيه كند كه نوع و دامنه ارزيابي بي‌زيان بودن را كه روي  فرآورده‌اش به عمل آمده است دردسترس قراردهد.

 

در فرآورده پروبايوتيكي دنبال چه چيزي باشيم

برگزيدن يك فرآورده پروبايوتيكي مي‌تواند كار دشواري باشد. چندين مدرك براي كمك به مصرف‌كنندگان و متخصصان مراقبت از تندرستي، به وسيله انجمن‌هاي حرفه‌اي در اين زمينه تهيه شده است. همانگونه كه پيشتر گفته شد، فرآورده‌هاي پروبايوتيكي موجود در بازار ايالات متحده آمريكا يا خوراك هستند يا مكمل.  اين فرآورده‌ها، روي برچسب‌هايشان و يا در آگهي‌هايشان، ادعاهاي مختلفي به عمل مي‌آورند: ادعا درباره محتويات فرآورده، و ادعاهاي سودمندي براي تندرستي. در ايالات متحده آمريكا، فرآورده‌هاي غذايي و مكمل‌ها  اجازه دارند ادعاهايي كه به آن‌ها سودمندي‌هاي  تندرستي ساختاري  يا  عملكردي  كه به اثر فيزيولوژيكي روي  ساختار يا عملكرد  بدن انسان  معمولي (نه بيماران) مربوط مي‌شود، به عمل آورند.

مقامات خواستار اين هستند كه اين ادعاها «حقيقي و نه گمراه كننده» باشند. بنابراين، از شركت‌هايي كه چنين ادعاهايي به عمل مي‌آورند خواسته مي شود كه مدارك علمي مستند ارائه دهند.  اما، اين ادعاها شامل تأييد قانوني پيش از بازاريابي نمي‌شوند.  درعمل، FDA ، روي دقت و يا ميزان استنادات اين ادعاها نظارت نمي‌كند.  بنابراين احتمال دارد كه شماري از فرآورده‌هاي تجاري مطالب نامستند روي برچسب، website و يا آگهي‌هاي خود بگنجانند.

در زمينه ادعاهاي مربوط به محتويات فرآورده، گزارش‌هاي مستقل تجزيه و تحليل كنندة چاپ شدة بي‌شماري درباره فرآورده‌هاي پروبايوتيكي به ثبت رسيده است كه داراي تعداد باكتري‌ها و يا نوع ميكروبي كه روي برچسب،  مدعي آن هستند، نمي‌باشند.⁴⁶

هرچند لزوم رعايت مقررات GMP هم براي غذاهاي همراه با پروبايوتيك و هم براي مكمل‌هاي پروبايوتيكي وجود دارد،^47و48 با اينهمه اين فرآورده‌ها  ممكن است برچسب‌هاي دقيقي نداشته باشند. چنين است كه براي مصرف‌كنندگان و يا مراقبان سلامتي حرفه‌اي دشوار است كه ادعاهاي مستند  را  از نامستند  تشخيص دهند.

راهنماي برخي از پرسش‌هايي كه به تكرار از سوي مصرف‌كنندگان يا مراقبان حرفه‌اي تندرستي درباره پروبايوتيك‌ها پرسيده مي‌شود را مي‌توان در www.usprobiotics.org  ديد. آنچه در زير مي‌آيد چارچوبي براي درنظر گرفتن فرآورده‌هاي پروبايوتيكي تجاري فراهم مي‌كند.

 

ادعاهاي پروبايوتيك

درحال حاضر يك سيستم اندازه‌گيري مستقل شخص سوم براي ادعاهايي كه از سوي فرآورده‌هاي پروبايوتيكي به عمل مي‌آيد، وجود ندارد.  بيشتر پروبايوتيك‌ها يا به صورت مكمل غذايي و يا جزئي از خوراك فروخته مي‌شوند و قانوناً  نمي‌توانند ادعا كنند كه مي‌توانند يك بيماري را بهبود بخشند، درمان كنند و يا از آن پيشگيري نمايند.  بنابراين، ديدن ادعاهايي مانند: «يك سيستم ايمني سالم را تقويت مي‌كند» و يا  «به حفظ تعادل ميكروفلور شما ياري مي‌رساند» يك امر عادي است.  اين كه پرونده قانوني براي مستندكردن  اينگونه ادعاها چه چيزهايي بايد در خود گنجانده باشد، وراي حيطه اين مقاله مي‌باشد.  به هرحال، توليدكنندگان مي‌بايد اشاره به رفرانس‌هاي منتشرشده‌اي كه ادعاي سودمندي براي تندرستي را تأييد كنند به عمل آورند. كيفيت پژوهش‌ها و دامنه اثرات مشاهده شده ارزشمندي تأييديه را براي اين ادعاها فراهم مي‌سازد.  با توجه به اين كه سويه‌هاي گوناگون از گونه‌هاي باكتري‌هاي پروبايوتيكي شايد اثرات تندرستي متفاوتي داشته باشند، خردمندانه است كه اطمينان داده شود كه ادعاهاي سودمندي‌ها براي تندرستي، برپايه پژوهش‌هايي است كه روي همان سويه انجام شده است.  فرآورده مي‌بايد آن سويه خاص از باكتري را با همان اندازه‌اي كه در پژوهش‌هاي پشتيباني‌كننده منتشر شده به كاربرده شده است، در برداشته باشد.

 

مقدار مصرف (Dose)

تأثيرات فرآورده‌ها به مقدار مصرف آنها نيز بستگي دارد.  تعيين يك «حداقل مقدار مصرف» يكسان براي همة پروبايوتيك‌ها  امكان‌پذير نيست زيرا پروبايوتيك‌هاي مختلف در مقدار مصرف مختلف مؤثر هستند.  برخي از فرآورده‌هاي پروبايوتيكي در 50 ميليون تا بيش از يك تريليون cfu  در روز مؤثرند.  اين طيف گسترده در مقدار مصرف مؤثر، احتمالاً نشان دهندة تفاوت ميان سويه‌ها، نقطه‌هاي پاياني كلينيكي، و يا تصور پژوهشگر از مقدار مصرفي است كه براي اثرگذاري كفايت مي‌كند.  در مجموعه اطلاعات منتشر شده پروبايوتيك‌ها، «پاسخ  بر مبناي  مقدار مصرف» چندان ديده نمي‌شود.  بنابراين اساسي است كه مقدار مصرف فرآورده بايد بر پايه مقداري كه در پژوهش‌هاي انساني آزمايش شده و تأثيرگذاري آن ديده شده باشد.

 

برچسب

برچسب روي بسته فرآورده مي‌بايد خانواده، گونه و سويه هريك از سويه‌هاي پروبايوتيكي را كه در فرآورده به كار برده شده است بازگو كند.  اين رويكرد، سطحي اين اطمينان را به دست مي‌دهد كه توليدكننده، اين فرآورده را  با  سويه خاص آن مدت‌ها است مداوماً توليد مي‌كند.

افزون براين، سويه برگزيده محتواي فرآورده را به انتشارات علمي كه ادعاهاي اثرات سودمندي آن را ثبت كرده است متصل مي‌سازد.  برچسب فرآورده همچنين مي‌بايد شمار ميكروارگانيزم‌هايي را كه در هر دوز مصرف قرار دارد، اعلام نمايد. شمار ميكروارگانيزم‌ها معمولاً به صورت cfu  بازگو مي‌شود.

مقدار مصرف پيشنهادي نيز مي‌بايد در برچسب گفته شود.  در برچسب مي‌بايد سودمندي‌هاي تندرستي كه براي فرآورده به اثبات رسيده است را توضيح دهد. و سرانجام شرايط مناسب براي نگهداري فرآورده، و اطلاعات براي تماس با شركت توليدكننده مي‌بايد روي برچسب نوشته شود ( از جمله website و شماره تماس براي مشتريان كه بتوانند اطلاعات بيشتر درباره فرآورده به دست آورند).

 

توصيه‌هاي پزشكي

كوشش‌ها براي فراهم ساختن توصيه‌ها براي پروبايوتيك‌ها چندي است كه منتشر شده است.  در اين زمينه متاآناليز پژوهش‌هاي با كيفيت بالا مي‌توانند سودمند باشند.  اما اين كوشش‌ها به سبب محدوديت اطلاعات مربوط به بسياري از سويه‌هاي خاص پروبايوتيكي دچار اختلال شده است.  تاكنون، تنها 2 متاآناليز از 25 متاآناليز و بازنگري‌هاي سيستماتيك منتشر شده، روي سويه‌هاي خاص تمركز كرده‌اند:

مقاله Szajewska و Mrukowicz  درباره ساكارومايسيس سرويسيهvar بولاردي، سويه Lyo ، و مقاله Szajewska و همكاران درباره لاكتوباسيلوس رامنوسوسGG . بقيه مقالات منتشره پژوهش‌هاي انجام شده با فرآورده‌هاي پروبايوتيكي مختلف را گردآوري كرده‌اند.  اين روش بدون ارزش هم نيست زيرا مقالات نشان مي‌دهند كه كدام فرآورده نتايج مثبتي داشته است.  اما اطلاعات قانع‌كننده مناسب براي متاآناليز هر فرآورده را، براي بيشتر پروبايوتيك‌ها به دست نمي‌دهد.  گاهي توصيه هاي پزشكي برپايه شمار محدودي از نتايج مثبت انجام مي‌گيرد.

 

نتيجه

گسترة فرآورده هاي پروبايوتيكي موجود براي مصرف‌كنندگان، و دانش پشتيباني كننده از اين فرآورده‌ها  رو به گسترش است.  اما  اطلاعات گمراه‌كننده بسياري  نيز درباره فرآورده‌هاي پروبايوتيكي وجود دارد، چنان كه پا برجا كردن توصيه‌هاي كلينيكي را مي‌تواند يك كار پيچيده كند.  احتمال دارد كه كوشش‌هاي پژوهشي كه اكنون دردست انجام هستند و روي درك نقش ميكروفلور انسان در تندرستي و بيماري ‌ها تمركز كرده‌اند انگيزه‌اي باشد براي بيشتر روشن كردن اين كه پروبايوتيك‌ها چگونه روي تندرستي انسان اثر مي‌گذارند.  توجه كردن به موضوعاتي مانند ويژگي‌ سويه در اثرات تندرستي، مكانيزم‌هاي عمل، دوز مصرف براي هر فرآورده خاص، ملاحظات ايمني براي بيماران خاص و فهميدن برچسب فرآورده،  مي‌توانند هم به مصرف‌كنندگان، و هم به فراهم كنندگان مراقبت‌هاي تندرستي، براي برگزيدن فرآورده پروبايوتيكي كارآمد،  كمك كنند.

 

يادآوري:

بازگفتن مسائل مالي مؤلفان و بازنگري كنندگان:  دكتر Sanders  مشاور حقوق بگير شركت‌هايي است كه در زمينه تجاري پروبايوتيك‌ها  فعاليت مي‌كنند.