رتينو پاتي ديابتي
Diabetic
Retinopathy
بيماري چشم ناشي از ديابت يا چشم ديابتيک چيست؟
بيماري چشم ديابتيک به گروهي از مشکلات چشمي اطلاق مي شود که
بيماران مبتلا به ديابت به عنوان جزئي
از عوارض ديابت،دچار آنها مي شوند.تمام اين مشکلات مي توانند منجر
به کاهش شديد بينايي و يا حتي نابينايي
شوند.
بيماري چشم ديابتيک عبارتست از:
رتينوپاتي ديابتي:منجر
به آسيب عروق خوني شبکيه مي شود.
آب مرواريد (کاتاراکت):کدر
شدن عدسي چشم را کاتاراکت مي گويند.بيماران ديابتي زودتر از سايرين
به آب
مرواريد دچار مي شوند.
گلوکوم(آب سياه):افزايش
فشار داخل چشمي است که منجر به آسيب عصب بينايي و از دست دادن
بينايي مي شود.
احتمال ابتلاي بيماران ديابتي به گلوکوم دو برابر سايرين است.
رتينوپاتي ديابتي چيست؟
شايع ترين بيماري چشم ديابتيک است که با تغييرات عروق خوني شبکيه
ايجاد مي شود.در برخي بيماران مبتلا
به رتينوپاتي ديابتي،عروق شبکيه متورم مي شوند و مايع از آنها نشت
مي کند،اما در برخي ديگر از مبتلايان،
عروق خوني غير طبيعي بر روي سطح شبکيه رشد مي کند.
شبکيه بافت حساس به نور است که در بخش خلفي چشم قرار گرفته
است.شبکيه ي سالم براي بينايي خوب،
ضروري است.بيمار مبتلا به رتينوپاتي ديابتي،در ابتداي امر ممکن است
متوجه تغييرات بينايي خود نشود.
اما با گذشت زمان ،رتينوپاتي ديابتي ممکن است بدتر شده و منجر به
از دست دادن بينايي شود.اين بيماري
معمولا هر دو چشم را درگير مي کند.
رتينوپاتي ديابتي چهار مرحله دارد،در مراحل ابتدايي،بيماري خفيف
بوده و تنها عروق خوني شبکيه گشاد
مي شوند،اما سپس اين عروق انسداد پيدا مي کنند. مناطقي از شبکيه که
از اين عروق تغذيه مي کرده اند
دچار مشکل مي شوند.از اين رو عروق جديدي در شبکيه ساخته مي شود که
غير طبيعي و شکننده هستند.
اين عروق در سطح شبکيه و مايع زجاجيه که داخل چشم را پر کرده
است،رشد کرده که در صورت خونريزي
ممکن است باعث کاهش شديد بينايي و حتي نابينايي شوند.
علل و عوامل خطر
چگونه رتينوپاتي ديابتي منجر به از دست دادن بينايي مي شود؟
عروق خوني آسيب ديده ناشي از رتينوپاتي به دو طريق مي توانند منجر
به از دست دادن بينايي شوند:
1-عرق خوني غير طبيعي جديد و شکننده اي که در مرحله ي چهارم
رتينوپاتي ديابتي ايجاد مي شوند،اگر دچار
خونريزي شوند،خون در مرکز چشم تجمع مي يابد و منجر به کاهش بينايي
مي شود.
2-مايع خارج شده از عروق شکننده مي تواند در مرکز ماکولا(قسمتي از
چشم که مسئول ديد ظريف است)تجمع
يابد و باعث تورم ماکولا و تاري ديد شود.اين وضعيت ،ادم ماکولا
ناميده مي شود.اين اتفاق در هر مرحله اي
مي تواند رخ دهد،اگر چه بيشتر در مراحل پيشرفته رخ مي دهد.
چه کساني در خطر ابتلا به رتينوپاتي ديابتي قرار دارند؟
تمام بيماران مبتلا به ديابت نوع 1 و 2 در خطر اين بيماري قرار
دارند.از همين رو تمام بيماران مبتلا به ديابت
حداقل سالي يک بار بايد تحت معاينه ي کامل چشم،با مردمک گشاد شده
قرار گيرند.احتمال ابتلا به رتينوپاتي
ديابتي در کساني که مدت طولاني تري است به ديابت مبتلا شده
اند،بيشتر است.
رتينوپاتي ديابتي يکي از مشکلات حين بارداري در بيماران مبتلا به
ديابت است.براي محافظت از بينايي،هر خانم
باردار مبتلا به ديابت بايد هر چه سريعتر تحت معاينه ي کامل چشم
قرار گيرد.
براي محافظت از بينايي خود بايد چه کاري انجام دهيم؟
اگر شما مبتلا به ديابت هستيد،حداقل سالي يکبار بايد تحت معاينه ي
کامل چشم،با مردمک گشاد شده قرار گيرد.
و به خاطر داشته باشيد که:
.رتينوپاتي
ديابتي مي تواند بدون علامت پيشرفت کند و شما را در معرض خطر از
دست دادن بينايي قرار دهد.
.ممکن
است شما هم زمان هم تورم ماکولا داشته باشيد و هم رتينوپاتي
پيشرفته،اما هم چنان هيچ مشکلي در بينايي
نداشته باشيد ولي در خطر بسيار بالاي نابينايي قرار داريد.
.چشم
پزشک شما با معاينه مي تواند به شما بگويد که تورم ماکولا يا
رتينوپاتي ديابتي داريد يا نه.تشخيص زود
هنگام و درمان به موقع رتينوپاتي ديابتي چه علامت داشته باشد و چه
نداشته باشد،موثر است و از کاهش ديد
جلوگيري مي کند.
.اگر
شما رتينوپاتي ديابتي داريد،با فواصل کمتري بايد به چشم پزشک
مراجعه کنيد.در نظر داشته باشيد که
بيماران مبتلا به رتينوپاتي پيشرفته ،اگر به موقع تحت درمان قرار
گيرند و ويزيت ها و پيگيري منظمي داشته
باشند در 95 درصد موارد خطر نابينايي آنها کاهش مي يابد.
.بيماراني
که سطح قند خود را نزديک به محدوده ي طبيعي نگه مي دارند،براي
درمان رتينوپاتي ديابتي کمتر
به درمان ليزر نياز پيدا مي کنند.
علائم و نشانه ها
آيا رتينوپاتي ديابتي علائمي دارد؟
اغلب در اوايل بيماري هيچ علامتي وجود ندارد،حتي درد .نبايد منتظر
علائم بود.حداقل سالي يکبار بايد معاينه ي
کامل چشم پزشکي براي افراد مبتلا به ديابت انجام شود.تاري ديد يکي
از علائم رتينوپاتي ديابتي است که ممکن
است با تورم ماکولا رخ دهد.هم چنين اگر عروق خوني بر روي سطح شبکيه
رشد کند و سپس دچار خونريزي
شوند،بينايي مختل خواهد شد.
اگر خونريزي رخ دهد،علائم رتينوپاتي پيشرفته چيست؟
در ابتداي امر،ممکن است لکه هاي خوني که در ميدان بينايي شما
شناورهستند،ديده شود.اگر اين اتفاق افتاد حتما به
چشم پزشک مراجعه کنيد،چرا که پيش از خونريزي بيشتر بايد تحت درمان
قرار گيرد.خونريزي معمولا بيش از
يکبار اتفاق مي افتد به ويژه در هنگام خواب.
برخي از مواقع،بدون درمان،اين نقاط خونريزي پاک مي شوند،اما
خونريزي ممکن است دوباره اتفاق بيفتد و منجر
به اختلال شديد بينايي شود.اگر تاري ديد براي اولين بار اتفاق
افتاد،قبل از اينکه دوباره خونريزي رخ دهد،بايد چشم
پزشک ،بيمار را معاينه کند.اگر درمان انجام نشود،رتينوپاتي پيشرفته
مي تواند منجر به کاهش شديد بينايي و در
نهايت نابينايي شود.
رتينوپاتي ديابتي و تورم ماکولا چگونه تشخيص داده مي شود؟
رتينوپاتي ديابتي و تورم ماکولا از طريق معاينه ي کامل چشمي که
شامل موارد زير است تشخيص داده مي شود:
بينايي سنجي:در
اين آزمايش بررسي مي شود که فرد در فواصل مختلف چگونه مي بيند.
معاينه ي چشم با مردمک گشاد شده:پيش
از معاينه،قطره اي درون چشم بيمار ريخته مي شود تا مردمک گشاد شود.
اين امر به چشم پزشک اجازه مي دهد تا داخل چشم را براي بررسي علائم
بيماري بهتر ببيند.
تونومتري:با
استفاده از اين روش،فشار داخل چشم،اندازه گيري مي شود.
چگونه رتينوپاتي ديابتي درمان مي شود؟
در سه مرحله ي اول رتينوپاتي ديابتي،هيچ درماني لازم نيست،مگر
اينکه بيمار تورم ماکولا داشته باشد.براي جلوگيري
از پيشرفت رتينوپاتي ديابتي،بيماران مبتلا به ديابت بايد قند،فشار
خون و چربي خود را کنترل کنند.
رتينوپاتي پيشرفته با ليرز درمان مي شود.اين روش درماني باعث مي
شود عروق خوني غير طبيعي از بين بروند.
از آن جايي که تعداد بسيار بالايي پرتوي ليزري بايد تابانده
شود،بيش از يک جلسه براي درمان کامل لازم است.
اين روش درماني ممکن است ديد رنگي و ديد شب بيمار را کمي مختل کند.
درمان ليزر قبل از اينکه عروق جديد
خونريزي کنند،بهتر جواب مي دهد.حتي اگر خونريزي شروع شود ،درمان
ليزر بسته به ميزان خونريزي ممکن است
مفيد باشد.
اگر خونريزي بسيار شديد باشد،بيمار ممکن است به يک روش جراحي به
نام ويترکتومي نياز داشته باشد.در اين
روش ،خون تجمع يافته از مرکز چشم خارج مي شود.
