برگرفته از
هفتمین همایش گوارش کودکان
شير خشک هاي هيپو آلرژن
پروفسور محمد حسین سلطان زاده
استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
طی دوره بالینی از میوکلینیک آمریکا
پروتئين شير گاوو يکي از شايع ترين آلرژن ها براي شير خواران است.
شيوع اين آلرژي در 3 سال اول زندگي حدود 5/2% مي باشد. بعضي از
موارد يبوست در شير خواران و کودکان نيز ممکن است به علت آلرژي
باشد. خوشبختانه ، اغلب اين بيماران تا 3 سالگي بهبود مي يابند.
شير مادر بهترين تغذيه و عامل محافظتي در بيماري آتوپيک و تغذيه ي
ارجح براي تمام شير خواران است. آلرژن هاي موجود در رژيم غذايي
مادر مانند شير گاو ، تخم مرغ و بادام زميني مي توانند از شير مادر
گذشته و در شير خواراني که تغذيه ي انحصاري با شير مادر دارند موجب
واکنش آلرژيک گردند . گاه تا زماني که ماده غذايي توسط شير خوار
خورده شود ، واکنشي بروز نمي کند . مادر شير خوار دچار درماتيت
آتوپيک بايد براي 2 هفته رژيم فاقد شير ، تخم مرغ ، بادام زميني و
سويا دريافت نمايد تا ببيند آيا منجر به بهبود نشانه هاي شير خوار
مي گردد يا خير.
زماني که استفاده از شير مادر مقدور نباشد ، شير خشک هاي کاملاً
هيدروليزه ي (
Extensively hydrolysated
) شير گاو به جاي شير خشک هاي استاندارد به کار مي
روند. به دليل اين که اين شير خشک ها به بخش هاي کوچک تر شکسته شده
اند ، هضم آن ها راحت تر است. شير خشک هاي نسبتاً هيدروليزه (
Partially hydrolysated
) نبايد در اين شيرخواران مورد استفاده قرار گيرد . اگر نشانه ها
ادامه يابد ، شير خشک بر پايه ي اسيد آمينه (
Amino asid- based formula
) داده مي شود.
آکادمي کودکان امريکا (
AAP
) استفاده از شير مادر ، يا پروتئين کازئين يا وي هيدروليز شده (
Casein or whey protein hydrolysate
) با پپتيد هايي با وزن مولکولي کم تر از 1200 دالتون را در شير
خواراني که نشانه هاي باليني آلرژي به سويا يا شير گاو دارند،
توصيه کرده است. شير خشک هاي حاوي پروتئين کازئين هيدروليزه (
Nutramigen , Pregestimil Alimentum
) به طور روتين براي تغذيه ي شير خواران دچار آرژي به پروتئين شير
گاو به کار رفته اند ( جدول ) و به ندرت واکنش هاي مضر ناشي از
مصرف آن ها گزارش شده است. تخمين زده شده که 10 تا 19% شيرخواران
دچار عدم تحمل پروتئين شير گاو ، به شير هاي کاملاً هيدروليزه حساس
هستند. در اين موارد ، احتمال آلرژي به چند غذاي ديگر و تحمل
پروتئين شير گاو ديرتر از يک سالگي بيش تر مي باشد. در صورت تداوم
نشانه هايي مانند بي قراري ، اسهال ، اگزما ، تأخير رشد و بهبود پس
از مصرف شير بر پايه ي اسيد آمينه ، مي توان آن را تا 30 ماهگي
ادامه داد. اگر شيرخواري به شير کاملاً هيدروليزه يا اسيد آمينه
پاسخ ندهد ، ممکن است تشخيص عدم تحمل پروتئين شير گاو اشتباه باشد
و ارجاع جهت انجام ساير تست ها ضرورت دارد.
حدود 50% شيرخواران مبتلا به عدم تحمل پروتئين شير گاو که با شير
خشک سويا تغذيه مي شوند، دچار عدم تحمل به پروتئين سويا مي گردند .
بنابراين، شير خشک سويا ، نبايد براي عدم تحمل پروتئين شير گاو به
کار رود. استفاده از شير به جاي شير گاو توصيه نشده است زيرا
احتمال واکنش متقاطع باالقوه با
B
– لاکتوگلوبولين شير گاو وجود دارد. به علاوه ، شير بز فاقد برخي
مواد مغذي بوده و بار املاح زيادي به کليه تحميل مي کند . به خصوص
، اسيد فوليک آن يک دهم مقدار موجود در شير مادر و شير گاو است.
شيرخواراني که به جاي شير گاو ، شير بز دريافت مي کنند ، به مکمل
فولاسين و ويتامين هاي
A,C,D
ننياز دارند.
